ازدواج دارای ابعاد و ویژگی های متعددی است. یکی از پررنگ ترین جنبه های آن مسائل شرعی و فقهی در ارتباطات اعضای خانواده است. در ادامه فتاوای مرجع تقلید حضرت آیت الله مکارم شیرازی، در خصوص موضوعات مربوط به ازدواج و زناشویی آورده شده است. هرچند ممکن است افراد مقلد ایشان نباشند، اما با مطالعه استفتائات احکام شرعی موضوع حدوداً مشخص خواهد شد:
.
عناوین اصلی:
| عقد دائم | فسخ نکاح | |
| عقد موقت | . . |
مسائل جنسی |
| طلاق | نگاه | |
| متفرقه | روابط زن و مرد | |
| اولاد | محرم و نامحرم | |
| ازدواج با سایر فرق | وطی به شبهه | |
| ازدواج های حرام | مقدمات ازدواج |
عناوین فرعی طلاق:
| شرایط طلاق | انواع طلاق | |
| احکام رجوع | متفرقه طلاق | |
| احکام طلاق | احکام عدّه | |
| طلاق غیابی | محلّل | |
| ظهار |
شرایط طلاق
١ – اعتبار عدالت شهود نزد زوج اگر خودش عاقد باشد
در پاسخ سوالی فرموده اید: «در شهود طلاق، عدالت آن ها نزد عاقد شرط است» ولی در پاسخ سوال 903 «استفتائات جدید» جلد اول، مبنی بر این که آیا در طلاق، عدالت دو شاهد در نظر زوج کافی است؟ فرموده اید: «بله، عدالت دو شاهد در نظر زوج مادام که یقین بر خلاف آن نباشد کافی است»
این دو چگونه قابل جمع هستند؟
مراد از سوال استفتائات هم موردی است که خود زوج عاقد طلاق باشد.
٢ – شرط عدالت شهود نزد عاقد
در شهود طلاق، عدالت نزد عاقد شرط است یا نزد زوج؟
عدالت نزد عاقد شرط است.
٣ – اگر زوج شهود طلاق را عادل نداند
در مورد طلاقی که توسط عاقد جاری شده، اگر زوج شهود را عادل نداند آیا طلاق مزبور برای زوج هم معتبر است؟ یعنی می تواند بعد از طلاق، مثلا زن پنجم (که می شود 4 زن) را بگیرد؟
در صورت علم زوج احتیاط کند.
٤ – عدم حضور زن و مرد در هنگام اجرای صیغه طلاق
اگر صیغه طلاق در حضور زن و مرد خوانده نشود و سردفتر اظهارکند که صیغه را بعداً خواهد خواند در صورتی که هفت سال از تاریخ طلاق میگذرد چه حکمی خواهد داشت خواهش میکنم مفصل توضیح دهید؟
چنانچه زن و مرد وکالت بدهند کسی دیگر صیغه ی طلاق را بخواند حضور آنها لازم نیست ولی دو شاهد باید صیغه ی طلاق را بشنوند.
٥ – اجبار در طلاق زنی که اکراه به ادامه زندگی دارد
اگر زنی از شوهر خود کراهت داشته باشد و حاضر به بخشیدن مهریه به وی باشد آیا بر شوهر واجب است که او را طلاق دهد؟ یا اینکه شوهر می تواند مالی بیش از مهریه طلب کند؟ (با توجه به اینکه ممکن است پرداخت آن برای زن مشکل بوده و در عمل بدین وسیله طلاق ناممکن گردد).
مرد مجبور نیست او را طلاق دهد ولی اگر کراهت شدید باشد و سازش امکان پذیر نشود سزاوار است از او جدا شود.
٦ – ادعای شوهر به آمیزش قبل از طلاق
طلاق خلعى واقع شده است ولى شوهر مدّعى است که قبل از طلاق با همسرم آمیزش کرده ام و دیگر این که شاهدین عدلین حضور نداشته اند بلکه طلاق در حضور عدّه اى از مؤمنین ظاهر الصّلاح واقع شده است، آیا چنین طلاقى صحیح است؟
طلاق مزبور در هر حال محکوم به صحّت است زیرا ادّعاى شوهر در مورد مواقعه قبل از طلاق در فرض مسأله پذیرفته نیست و به اعتراف خود او ظاهر حال شهود، عدالت بوده و ما مأمور به باطن نیستیم، بنابر این طلاق اشکالى ندارد مگر این که با دلیل شرعى ادّعاى خود را ثابت کند.
ارسال به دوستان
٧ – عدالت شهود در نظر زوج
آیا در طلاق، عدالت دو شاهد در نظر زوج کافى است؟
بله، عدالت دو شاهد در نظر زوج مادام که یقین برخلاف آن نباشد کافى است.
٨ – معیار عدالت شهود طلاق
شخصى مى خواهد زن خود یا زن دیگرى را طلاق دهد، در شهرى که ساکن است، عادل به آن معنایى که فقها عظام فرموده اند نیست مگر بعضى از اشخاصى که شخص مطلِّق نه به چشم خود از آنها معصیتى دیده و نه از دیگران شنیده که تا حال معصیتى کرده باشند و در شهرهاى مجاور هم اشخاص عادلى را نمى شناسد و از طرفى هم به ناچار باید این طلاق واقع شود بفرمایید آیا نزد همان اشخاص فوق الذکر که مورد وثوق و حسن ظنّ هستند مى تواند اجراى طلاق کند؟
همین گونه افراد براى شهود طلاق کافى هستند و عادل محسوب مى شوند.
٩ – پذیرفتن ادعای شوهر در طلاق
آیا طلاق به مجرّد ادعاى شوهر و این که بگوید: من او را مطلقه نموده ام ثابت مى شود؟ به گونه اى که زن حقّ ازدواج داشته باشد و نفقه ساقط شود، یا این که باید با شهادت دو عادل باشد؟
فقها در این مورد اختلاف دارند، مرحوم محقّق قمى در جامع الشّتات و محقّق یزدى در ملحقات عروه مشروحاً بحث کرده اند و از مجموع ادلّه ظاهر مى شود که طلاق به مجرّد ادّعاى زوج خالى از اشکال نیست، بلکه باید بیّنه اى بر آن قائم شود.
١٠ – طلاق قبل از غسل حیض
این که طلاق باید در طُهر واقع شود، آیا باید زن غسل هم کرده باشد، یا پاک شدن از حیض کافى است؟
غسل لازم نیست.
١١ – عدم علم شاهد به فسق خودش
آیا عدم علم شاهد به فسق خودش در شهادت بر طلاق معتبر مى باشد؟
خالى از اشکالى نیست.
١٢ – علم به فسق شهود پس از طلاق
آیا عدالت، که در شهود طلاق شرط است، شرط واقعى است یا شرط علمى و ظاهرى؟ به تعبیر دیگر، هرگاه پس از اجراى صیغه طلاق، علم به فسق شاهدین پیدا کنیم، در حالى که به هنگام طلاق آنها را عادل مى پنداشتیم، طلاق واقع شده چه حکمى دارد؟
طلاق مزبور صحیح است.
