معمولاً بسیاری از والدین دست به تنبیه بدنی نمی زنند و هنگامی این رفتار از آن ها سر می زند که کنترل خود را از دست بدهند یا احساس ناامیدی کنند، اما به جای تنبیه و اعمال خشونت همیشه می توان راه بهتری پیدا کرد. حتی اگر به ندرت کودک خود را تنبیه می کنید، حتماً مطلب زیر را بخوانید.
اکثر والدین حداقل یک بار فرزندانشان را تنبیه بدنی کرده اند، اما چرا این تعداد از پدر و مادرها از تنبیه بدنی استفاده می کنند؟ شاید بگویید: چون مؤثر است، ولی واقعیت این است که تنبیه بدنی فقط و فقط در کوتاه مدت تأثیر دارد. بر اساس تحقیقات علمی، هر قدر کودک بیشتر تنبیه شود، احتمال بروز رفتار پرخاشگرانه در او بیشتر می شود. همچنین چنین کودکی بیشتر رفتارهای نادرستی مثل دروغگویی، حقه بازی و آزار و اذیت دیگران را از خود نشان خواهد داد. کودکانی که با تنبیه بزرگ شده اند کمتر درست و نادرست را از هم تشخیص می دهند و در غیاب والدین خود بیشتر از سایر بچه ها رفتارهای نادرست و بی ادبانه ای دارند. حالا یک سوال مطرح می شود.
در این مواقع چه باید کرد؟ آیا جایگزین مناسبی به جای تنبیه بدنی وجود دارد؟ بله، حتماً! رفتارهایی که در زیر ذکر شده با اعتقاد احترام به کودک است، حتی اگر آن کودک رفتار مناسبی نداشته باشد.
سعی کنید ملایم و مهربان باشید. وقتی تن صدای تان عادی و طبیعی باشد، کودک بهتر حرف تان را می شنود.
* کمی تأمل کنید، یک مکث کوتاه در عکس العمل و اندکی صبر هنگام هیجان، می تواند گره گشا باشد.
* به او رفتار صحیح را بیاموزید. یعنی به جای مجازات او به خاطر کار نادرستش، کار درست را به او یاد بدهید. مثلاً بگویید: «وقتی اسباب بازی هایت را در اتاق پذیرایی رها می کنی، من ناراحت می شوم. دفعه ی بعد آن ها را در کمد بگذار»
* مثبت باشید. به جای آن که بگویید: «چند مرتبه باید به تو بگویم دندان هایت را مسواک بزن!» بگویید: «دندان های قشنگت را مسواک بزن که همین طور قشنگ بماند.»
* به جای «تهدید» توضیح دهید. شما می توانید با یک توضیح مختصر، علت زشتی رفتار او را روشن کنید تا در ذهنش دلیلی برای تغییر رفتار داشته باشد.
* از عصبانیت دوری کنید. به جای تمرکز روی اشتباه یا رفتار نادرست کودک که شما را برای هیجان و عکس العمل احساسی آماده می کند، از خطای فرزندتان به عنوان موقعیت خوبی جهت راهنمایی او و فراگیری استفاده کنید.
* انگیزه بدهید. با او با جملات خاصی انگیزه بدهید و صحبت های تشویق کننده داشته باشید.
* انعطاف پذیر باشید. وقتی کودک می پرسد: « می توانم این برنامه ی تلویزیون را تا آخر ببینم، بعد برویم بیرون؟» * منطقی باشید و اگر فرصت دارید به درخواستش جواب مثبت بدهید. بدین ترتیب کودک رفته رفته با هنر گفت و گو و مذاکره آشنا می شود.
* از لجبازی بپرهیزید. هیچ کاری مخرب تر و بی فایده تر از لجبازی با کودک نیست.
او را به همکاری تشویق کنید و مثلاً بگویید: « من مشکلی دارم. دوست دارم تو پیراهن تمیزی بپوشی، ولی می بینم باز همان قبلی را می پوشی. به نظرت چطور می شود این مساله را حل کرد؟». وقتی مشکل را با کودک در میان بگذارید. احتمالاً بیشتر علاقه مند می شود در حل آن کمک و با شما همکاری کند.
* زیرک باشید. اگر عملکرد فعلی شما اثر ندارد، با زیرکی راه دیگری پیدا کنید. تغییر خط مشی شما آسان تر است تا این که بخواهید اول او تغییر کند!
نکته:
* هنگام عصبانیت از مجازات بپرهیزید.
* برای تلافی کردن یا انتقام گرفتن او را مجازات نکنید.
* همیشه مجازات شدیدتر، مجازات بهتر نیست.
.
