ازدواج دارای ابعاد و ویژگی های متعددی است. یکی از پررنگ ترین جنبه های آن مسائل شرعی و فقهی در ارتباطات اعضای خانواده است. در ادامه فتاوای مرجع تقلید حضرت آیت الله مکارم شیرازی، در خصوص موضوعات مربوط به ازدواج و زناشویی آورده شده است. هرچند ممکن است افراد مقلد ایشان نباشند، اما با مطالعه استفتائات احکام شرعی موضوع حدوداً مشخص خواهد شد:
.
.
| عقد دائم | فسخ نکاح | |
| عقد موقت | . . |
مسائل جنسی |
| طلاق | نگاه | |
| متفرقه | روابط زن و مرد | |
| اولاد | محرم و نامحرم | |
| ازدواج با سایر فرق | وطی به شبهه | |
| ازدواج های حرام | مقدمات ازدواج |
صیغه عقد موقت
١ – خواندن صیغه عقد موقت
این جانب جوانی هستم 21 ساله که در حال حاضر با شرایطی که دارم نمتوانم ازدواج کنم و با شرایطی هم که در جامعه امروز است کنترل کردن شهوات برای این جانب سخت شده است البته با توجه به اینکه گفته شده برای جلوگیری از این مسئله شرایطی که گفته شده است مانند گرفتن روزه و غیره ..... را هم انجام داده ام ولی با شرایطی که دارم این مسئله خیلی سخت شده بعضی از دوستان مذهبی مسئله صیغه را برای من مطرح کرده اند می خواستم سئوال کنم که من می توانم با توجه به مسائل اسلام این کار را انجام دهم و آیا خواندن صیغه عقد موقت به توسط خودم درست است؟
البته به زبان فارسی و صحیح آن عقد موقت برای شما اشکالی ندارد و می توانید صیغه را از روی رساله بخوانید (ولی ازدواج موقت دختر باکره بدون اذن پدر جایز نیست).
٢– نحوه خواندن صیغه اگر خود مرد وکیل باشد
زنی را که عده طلاق او تمام شده پس از تعیین مهریه و مدت صیغه از او چنین وکالت گرفتم:خانم فلانی آیا به بنده وکالت میدهید شما را به عقد موقت آقای فلانی(خودم) بامهریه معلوم و مدت معلوم در بیاورم؟
پس از تایید او با توجه به رساله صیغه را چنین خواندم: متعت موکلتی موکلک فی المدة المعلومه عل المهر المعلوم \" و خود نیز \"قبلت\" گفتم. آیا این صیغه صحیح می باشد؟
خیر، باید این گونه باشد، مَتّعتُ مُوَکِّلَتی لِنَفسی فِی المُدَّةِ المَعلومَة عَلیَ المَهر المَعلوم.
قَبِلتُ.
٣ – نحوه اجرای صیغه اگر خود مرد وکیل زن باشد
اگر مرد بخواهد صیغه موقت را جاری کند و زن قبول کند، صحیح است؟ متن صیغه چگونه می شود؟ اگر مردی بخواهد زنی را وکالتاً برای خود عقد موقت کند چه باید بگوید؟
در صورت اول مرد بگوید من تو را برای این مدت و این مهریه به همسری خود درآوردم و زن هم قبول کند و در صورت دوم مرد بگوید موکله خودم فلان کس را برای این مدت و با این مبلغ به عقد خودم درآوردم، بعد بگوید من هم قبول کردم.
٤ – لزوم خواندن صیغه جدید بعد از اتمام مدت صیغه قبل
پس از اتمام مدت صیغه چگونه میتوان آنرا تمدید کرد؟
پس از اتمام مدت لازم است دوباره صیغه خوانده شود.
٥ – کفایت عبارت «مدة معلومة» به جای ذکر خود مدت
آیا ذکر خود مدت در هنگام اجرای صیغه لازم است یا اینکه همان تفاهم زن و مرد بر مدت تعیین شده در بین خودشان کافی است؟
چنانچه با توافق و تفاهم یکدیگر مدت عقد را معین کرده باشند، اصطلاح «مدة معلومة» اشاره به همان توافق اولیه آنها دارد و صحیح است.
٦ – اجرای صیغه عقد نکاح توسط روحانی سنی
اگر روحانى سُنّى عقد نکاح پسر یا دختر شیعه را بخواند، حکمش چیست؟
در صورتى که شرایط معتبره نزد شیعه در آن رعایت شود اشکالى ندارد.
٧ – عدم لزوم تقدم ایجاب بر قبول در عقد
آیا در عقد نکاح، تقدّم ایجاب بر قبول لازم است؟
لازم نیست; ولى بهتر است ایجاب مقدّم شود.
٨ – تقدم زوج یا زوجه در اجرای صیغه عقد
در اجراى صیغه عقد دائم، زوج باید مقدّم شود، یا زوجه؟
تفاوتى نمى کند; ولى تقدّم زوجه بهتر است.
٩ – نحوه متعه زنان اهل کتاب
در صورت جایز بودن متعه اهل کتاب در کشورهاى غربى آیا باید صیغه عقد به زبان عربى خوانده شود یا همان توافق بین 2 نفر بر سر زمان و مهریّه (در قالب هدیه) کفایت مى کند ؟
در صورتى که آشنا به عربى نباشد به هر زبانى جایز است ولى باید به آنها تفهیم گردد که عقد ازدواج در اسلام دو نوع است که یک نوع آن عقد موقّت است که در برابر آن هدیه اى پرداخت مى شود.
١٢ – عدم تصریح به نام واقعی در زمان اجرای صیغه
آیا در هنگام خواندن صیغه اگه فامیلی واقعی را نگوییم، این امر صیغه را باطل میکند؟
باید فامیلی واقعی گفته شود یا اگر کسی به نام دیگری مشهور است آن نام ذکر شود و یا به صورتی اشاره شود که طرفین مشخص گردند.
١٣ – به زبان آوردن خطبه عقد دائم یا موقت
آیا برای عقد موقت یا دایم به زبان آوردن خطبه واجب است؟ آیا بدون به زبان آوردن خطبه، عقد باطل می باشد؟
آری، باید صیغه عقد تلفظ شود.
احکام عقد موقت
١ – شرط پرداخت نفقه در عقد موقت
آیا زن می تواند در ازدواج موقت شرط کند که شوهر نفقه او را بپردازد؟ در عقد خارج لازم دیگر چطور؟
این شرط خلاف مقتضای عقد موقت است و لذا این شرط، شرط باطلی است ولی اگر در ضمن عقد خارج لازم دیگری شرط پرداخت نفقه کند بر شوهر واجب است به آن عمل کند.
٢ – شایعه پراکنی در مورد احکام ازدواج موقت در فضای مجازی
اخیرا کسانی مراکزی به نام عقد موقت تأسیس کرده اند و به بعضی از فتاوای شما استناد می کنند که دلالت بر صحت روش آنها دارد؛ آیا مورد تایید حضرتعالی است؟
فتوایی که از ما نقل کرده اند مجعول است و هیچ اعتباری ندارد و از طرق قانونی قابل تعقیب می باشد.
٣ – حکم شرعی ازدواج موقت
عقد موقّت از نظر اسلام چه حکمى دارد؟
ازدواج موقّت یکى از احکام مسلّم فقهى است، شرح بیشتر را در کتاب ما به نام «این است آیین ما»و همچنین در جلد 3 تفسیر نمونه ذیل آیه 24 سوره نساء مطالعه کنید.
٤– عندالمطالبه بودن مهریه در عقد موقت
مهریه در عقد موقت عندالمطالبه است یا نه حتما باید مرد بپردازد ؟
اگر مطالبه کند باید بپردازد ولی اگر مطالبه نکند به صورت دینی بر عهده شوهر می باشد.
٥ – خواندن صیغه عقد بصورت غیر حضوری
با توجه به پیشرفت علوم و ضرورت پاسخگوئی به برخی ابهامات، استفتای زیر نیاز به تفکر و بررسی کامل دارد و استدعا دارم با در نظر گرفتن همه شرایط پاسخ داده شود: همانطور که می دانیم می توان خطبه عقد دائم را غیر حضوری خواند یعنی مثلا پسر در خارج است تلفنی دختری را برایش عقد می کنند. 1) آیا شرایط فوق برای صیغه یا خواندن صیغه محرمیت هم جایز است؟(تلفنی یا اینترنتی(چت)) 2) همانگونه که می دانیم در صیغه خواندن خطبه به زبان فارسی هم جایز است.آیا دو نفر میتوانند تلفنی یا اینترنتی صیغه شوند؟ 3) با توجه به اینکه عرف جامعه صیغه را نمی پذیرد آیا ضرورت دارد برای صیغه نفر سومی هم شاهد باشد؟ 4)آیا می توانند پسر و دختری تلفنی یا اینترنتی فقط برای صحبت کردن محرم یکدیگر شوندو تضمین کنند یکدیگر را ندیده یا تماس بدنی نداشته باشند؟ آیا در اینصورت هم رضایت پدر شرط است؟
صیغه عقد ازدواج (دائم یا موقت) باید حضوری باشد و نیاز به شاهد ندارد و در هر حال برای ازدواج با دختر، اذن پدر لازم است.
٦ – ازدواج موقت با بودیست
در تایلند هستم و آیین مردم بودیسم می باشد. با توجه به عسر و حرج آیا ازدواج موقت با اینان جایز است؟
جایز نیست.
٧ – نحوه طلاق در عقد موقت
آیا برای عقد موقت هم لازم است صیغه طلاق خواند شود یا همین قدر که مرد مدت را ببخشد کافی است؟
همینکه مدت را ببخشد کفایت می کند و صیغه طلاق اثری ندارد.
٨ – حضور در مکانهای خاص به منظور ازدواج موقت
شخصى در جستجوى ازدواج موقّت است و مى داند که در فلان مکان با عدّه اى از زنانى که براى این امر آماده اند رو به رو مى شود، آیا جایز است که به آن مکان رفته و به آنها نگاه کند و یکى از آنها را انتخاب کند؟
در صورتى که به قصد ازدواج باشد مانعى ندارد.
٩ – شک در اتمام مدت عقد موقت
اگر شک کنند که آیا مدت صیغه تمام شده یا خیر چکار باید بکنند؟
دو حالت دارد، در صورتی که از اول نداند که صیغه مثلا یک ماه بوده یا دو ماه باید بگویند یک ماه بوده و اگر بدانند مدت آن مثلا یک ماه بوده و نمی دانند یک ماه تمام شده یا نه می توانند استصحاب کنند و بگویند تمام نشده است.
١٠ – تبدیل ازدواج دائم به موقت
آیا براى تبدیل ازدواج دائم به موقّت غیر از طلاق و انجام عقد موقّت راهى وجود دارد؟ و اگر ندارد آیا عدّه نگهداشتن لازم است یا شوهر سابق در عدّه مى تواند زن را متعه کند؟
راه آن فقط طلاق است و در عدّه مى تواند با او ازدواج نماید به شرط این که طلاق رجعى نباشد و اگر طلاق رجعى است باید بعد از تمام شدن عدّه او را به عقد موقّت در آورد.
١٢ – ازدواج موقت با زنی که از گذشته اش بی اطلاعیم
ازدواج موقت با زنی که از گذشته اش بی اطلاع هستیم و نمی دانیم آیا از ازدواج قبلی اش عدّه نگه داشته یا نه چگونه است؟
در صورتی که متهم نباشد و اظهار کند مانعی برای ازدواج ندارد می توان سخن او را پذیرفت.
١٣ – ازدواج موقت با زن غیر مسلمان
آیا افرادی که برای مدتی به کشورهای غربی بصورت مجرد عزیمت میکنند میتوانند با زنهای غیر مسلمان مجامعت نمایند.؟
ازدواج دائم یا موقت با زنان اهل کتاب جایز است . ولی خالی از کراهت نیست.
١٤ – ازدواج موقت برای مرد متأهل
آیا براى مردى که همسر دائم دارد ازدواج موقّت جایز است؟ (حکم مسأله را در صورتى که همسر دوّم در همان محل زندگى همسر دائم یا در محل دیگرى زندگى کند بیان فرمایید).
اشکالى ندارد، لکن فقط در صورت ضرورت این کار را بکند.
١٥ – خواستگاری بدون اطلاع ولی
کسى که قصد ازدواج موقّت دارد آیا مى تواند بدون اطّلاع ولىّ دختر از او خواستگارى کند؟ در دو صورت باکره بودن و بیوه بودن زن، حکم آن را بیان فرمایید.
خواستگارى در هر صورت مانعى ندارد، ولى جارى کردن صیغه عقد بدون اذن ولى در باکره اشکال دارد امّا در بیوه رضایت طرفین براى اجراى صیغه عقد کافى است.
١٦ – نحوه متعه زنان اهل کتاب
در صورت جایز بودن متعه اهل کتاب در کشورهاى غربى آیا باید صیغه عقد به زبان عربى خوانده شود یا همان توافق بین 2 نفر بر سر زمان و مهریّه (در قالب هدیه) کفایت مى کند ؟
در صورتى که آشنا به عربى نباشد به هر زبانى جایز است ولى باید به آنها تفهیم گردد که عقد ازدواج در اسلام دو نوع است که یک نوع آن عقد موقّت است که در برابر آن هدیه اى پرداخت مى شود.
١٧ – متعه کردن ذمی توسط مرد متأهل
آیا مرد مسلمانى که همسر مسلمان دارد مى تواند زن ذمّى را به عقد موقّت خود درآورد؟
متعه ذمّى بر مسلمان بدون اجازه همسر مسلمانش کراهت دارد.
١٨ – ازدواج موقت با اهل کتاب
آیا ازدواج موقت با زنان اهل کتاب جایز است؟ و چه دین هایی اهل کتاب شمرده می شوند؟ آیا ازدواج موقت با زنان زرتشتی جایز است؟ آیا ازدواج موقت به مدت طولانی، مثلا دو یا سه سال جایز است؟
- ازدواج موقت با زنان اهل کتاب (یهودی و مسیحی) اشکال ندارد.
ـ جایز نیست.
ـ اشکال ندارد.
١٩ – عقد دختری که به واسطه حرام بکارتش زائل شده
آیا عقد دختری که بواسطه حرام بکارتش را از دست داده باشد بدون اجازه ولی جایز است ؟ عقد موقت چطور؟
جائز نیست.
٢٠ – ازدواج با خواهر زن مطلقه در عدّه
اگر کسی از دو تا خواهر یکی را به عقد خود در آورد چه دایم باشد یا منقطع بعد از طلاق در عقد دائم، و بعد از بخشیدن و یا تمام شدن مدت در عقد منقطع، آیا قبل از تمام شدن عدّه می تواند خواهر دیگر او را به عقد خود در آورد یا لازم است تا تمام شدن عدّه اش منتظر بماند؟
در طلاق بائن نیازی به گذشت زمان عده نیست و در طلاق رجعی باید بعد از گذشت عده باشد و در ازدواج موقت احتیاط آن است که عده بگذرد.
٢١ – ازدواج موقت با زن شوهردار
آیا ازدواج موقت کردن با زنی که می دانیم شوهر دارد ولی خودش بگوید ندارم جایز است؟
خیر، چنانچه علم به شوهردار بودن زن دارد هرگونه ارتباط با او جایز نیست.
٢٢ – بخشش مدت در عقد موقت
منظور از بخشش عقد موقت هنگام عقد دائم چیست؟ آیا بخشش در دل کافی است؟
باید به زبان بیاورد که باقیمانده مدت عقد موقت را بخشیدم.
٢٣ – عقد موقت بعد از طلاق خلع
زنی طلاق خلع گرفته ولی چون مکان جدا زندگی کردن او حدود سه ماه دیگر آماده می شود به پیشنهاد مرد برای اینکه این مدت را محرم باشند، یک روز بعد از طلاق خلع ، عقد موقتی به مدت 80 روز انجام می شود و آنها تصور می کردند که این مدت عقد موقت به عنوان عده طلاق خلع محسوب می شود و بعد از اتمام عقد موقت فقط زن باید عده عقد موقت را نگه دارد، لیکن بعد از یک روز که البته نزدیکی هم صورت گرفته به آنها گفته می شود که عده طلاق خلع بعد از تمام شدن مدت عقد موقت شروع می شود حال سؤال این است: آیا با توجه به جهل در مورد عده طلاق خلع، عقد موقت صحیح است؟ و اگر جواب مثبت است آیا عده طلاق خلع بعد از اتمام مدت عقد موقت شروع می شود؟ آیا جاهل بودن به حکم تغییری در این زمان دارد ؟
1ـ عقد موقت ایشان اشکالی ندارد.
2ـ عده خلع پس از اتمام عقد موقت شروع می شود.
3ـ فرقی ندارد.
٢٤ – اختلاف زوجین بر دائم یا موقت بودن عقد
اگر زن و مردی در اجرای صیغه عقد نکاح اتفاق نظر داشته ولی بر دوام یا انقطاع آن اختلاف نظر داشته باشند اصل بر دائم بودن عقد ازدواج است یا موقت؟
اصل بر منقطع بودن است.
٢٥ – انجام عقد موقت در عدّه
1ـ آیا زنی که در عده است می تواند به عقد موقت شخص دیگری درآید؟
2ـ آیا اگر این کار انجام شود حرمت ابدی برای دو نفر که نادانسته این کار را کرده اند ایجاد میشود؟
1ـ خیر این کار جایز نیست.
2ـ اگر در عده عقد کرده اند و دخول انجام شده بر یکدیگر حرام ابدی هستند.
٢٦ – بخشیدن مدت عقد موقت به وسیله تلفن یا پیامک
اگر کسی از پشت تلفن یا به وسیله ی پیامک (اس ام اس) مدت باقی مانده از صیغه ی موقت را ببخشد این ببخشش صحیح است؟
مانعی ندارد.
٢٧ – مهریه غیر متعارف در عقد موقت
بین دختر و پسر به قصد ازدواج و با اطلاع خانواده صیغه محرمیت خوانده می شود به مدت ۱۴ روز که پس از ۱۴ روز عقد دائم انجام گیرد البته مهریه صیغه موقت را همان تعداد مهریه ای که برای عقد دائم تعیین کردند می گذارند۱۰۰۰ سکه اما بنا به دلایلی پس از ۱۴ روز عقد دائم صورت نمی گیرد و قضیه کاملا منتفی می شو د آیا مهریه تعیین شده بر گردن پسر هست و باید پرداخت کند ؟
پرداختن این مهریه واجب نیست تنها به اندازه مهرالمثل اینگونه موارد مدیون است.
٢٨ – نحوه جدایی در عقد موقت 99 ساله
با زنی صیغه ۹۹ ساله بسته ایم، نزدیک ۲سال است هیچ روابطی نداریم، آیا صیغه باطل است یا باید آن را باطل نمود؟ زن میتواند بدون باطل کردن صیغه، ازدواج کند؟
صیغه 99 ساله در حکم عقد دایم است و تا مراسم طلاق انجام نشود همچنان زن و شوهر هستید.
٢٩ – عدم جواز ازدواج موقت با زن فاحشه
آیا از نظر آیت الله مکارم شیرازی، حرام بودن ازدواج موقت با زن فاحشه بنابر احتیاط مستحب است یا احتیاط واجب؟
بنا بر احتیاط واجب است.
٣٠ – اذن برادر در ازدواج موقت
اگر شخصى با زن بى شوهرى ازدواج موقّت کند و این زن به برادرش اطّلاع ندهد، آیا این کار خیانت به برادر محسوب مى شود؟ در صورتى که برادر با این ازدواج مخالف باشد و زن شرایط ازدواج موقّت را داشته باشد آیا این ازدواج جایز است؟
اجازه برادر معتبر نیست و اطّلاع ندادن به او خیانت محسوب نمى شود ولى مشورت با او مناسب است.
٣١ – تحقیق در مورد عده زن متعه
مردى زنى را به عقد موقّت خود در مى آورد در بین مباشرت با آن زن شک مى کند که آیا او از زنانى است که زیاد صیغه مى شود وعدّه نگه نمى دارد یا نه، آیا تحقیق واجب است؟
سؤال و تحقیق از زن واجب نیست.
٣٢ – نحوه متعه زنان اهل کتاب
در صورت جایز بودن متعه اهل کتاب در کشورهاى غربى آیا باید صیغه عقد به زبان عربى خوانده شود یا همان توافق بین 2 نفر بر سر زمان و مهریّه (در قالب هدیه) کفایت مى کند ؟
در صورتى که آشنا به عربى نباشد به هر زبانى جایز است ولى باید به آنها تفهیم گردد که عقد ازدواج در اسلام دو نوع است که یک نوع آن عقد موقّت است که در برابر آن هدیه اى پرداخت مى شود.
٣٣ – اختلاف زن و شوهر در نوع عقد ازدواج
در اختلاف بین عقد موقّت و دائم حکم چیست؟ در صورت امکان دلایل آن را ذکر فرمایید:
ما در مسأله اختلاف در عقد دائم و موقّت، به سراغ الفاظ نمى رویم، و معتقدیم تفاوت این دو عقد از قبیل اقلّ و اکثر است. قدر متیقّن که اقل است را مى گیریم، و اکثر را رها مى کنیم; مگر این که دلیلى بر آن اقامه شود. و مسأله انقلاب عقد موقّت به دائم را در فرض ترک ذکر مدّت قبول نداریم، و قانون «العقود تابعة للقصود» را همه جا حاکم مى دانیم.
٣٤ – اختلاف زوجین بر دائم یا منقطع بودن عقد
در صورت اختلاف بین زوجین در دائم یا منقطع بودن عقد نکاح، قول کدام یک مقدّم است؟
قول مدّعى عقد موقّت مقدّم است; ولى احتیاط آن است که در پایان مدّت، صیغه طلاق نیز جارى گردد.
٣٥ – شرط عدم نزدیکی در عقد موقت
در صورتی که در ضمن عقد نکاح شرط عدم نزدیکی شود آیا این شرط باطل است یا خیر ؟ در صورت باطل بودن آیا مبطل نیز میباشد ؟
در نکاح دائم این شرط اشکال دارد ولی در نکاح موقت اشکال ندارد و در هر حال مبطل نیست.
٣٦ – نفی ولد در صورت مواقعه
شخصى زن جوانى را متعه کرده وبا اقرار خود مواقعه نیز انجام شده و زن مزبور پس از آن، وضع حمل کرده و طفل را به مرد متمتّع نسبت مى دهد ولى مرد منکر الحاق ولد به خود مى باشد آیا قسم به نفى ولد از طرف مرد در این صورت مشروعیّت دارد؟
در عقد موقت، مرد می تواند فرزند را نفی کند و اثبات انتساب بر عهده زن است و لعان ندارد.
٣٧ – متعه اهل کتاب و کافر
آیا متعه اهل کتاب و کافر جایز است؟
متعه اهل کتاب جایز است.
٣٨ – بخشش باقیمانده مدت عقد موقّت توسط حاکم شرع
این جانب به مدّت ده سال به عقد موقّت مردى درآمدم این آقا مدّت سه سال است که رفته و من هیچ خبرى از او ندارم به دادگاه مدنى هم مراجعه کردم ولى هیچ نتیجه اى نگرفتم. خواهشمندم که مرا آزاد کنید زیرا من شرایط ازدواج موقّت را نمى دانستم و کسى را هم ندارم و کارى هم ندارم که زندگیم را اداره کنم؟
هرگاه به تشخیص حاکم شرع، شما در عسر و حرج شدید باشید و راه حل نداشته باشید و دسترسى به شوهرتان نیز نباشد، مى تواند باقیمانده مدّت را به شما ببخشد سپس عدّه نگهدارید و بعد شوهر کنید.
٣٩ – بخشیدن مدت عقد موقّت هنگام عصبانیت
زوج در حال عصبانیّت و ناراحتى و اختلاف با زوجه موقّت خود، ابراى مدّت و زمان عقد مى نماید ولى بلافاصله نادم و پشیمان مى گردد آیا زوجه با این ابرا مى تواند با دیگرى ازدواج نماید و یا ابرا صحیح نیست و زوجیّت باقى است؟
اگر در حال عصبانیّت عقل و شعور خود را از دست داده ابراى مدّت صحیح نبوده امّا اگر این کار را از روى شعور و عقل کرده هرچند عصبانى بوده ابرا صحیح بوده است.
٤٠ – عقد موقتی که بدون اذن پدر جاری شده
دخترى با مردى برخورد و تماس داشته است، مثلا در یک مکان با یکدیگر کار مى کرده اند و یا تحصیل مى نموده اند، آن مرد این دختر را جهت محرمیّت و عدم وقوع در گناه، بدون اذن پدرش به عقد موقّت خود درآورده هر چند به صرف محرمیّت اکتفا نشده و تقبیل و لمس انجام داده اند با توجّه به این مقدّمه به دو سؤال زیر پاسخ دهید:
الف) آیا این دو گناهکارند و مرتکب معصیت گردیده اند؟
ب) آیا مادر دختر به این مرد محرم شده است؟
الف) چنین عقدى خالى از اشکال نیست و به صورت نامحرم با یکدیگر رفتار کنند و براى رعایت احتیاط مرد باقیمانده مدّت را ببخشد.
ب) در مورد مادر هم باید احتیاط کند.
٤١ – ازدواج مرد شیعه با اهل کتاب
آیا ازدواج مرد شیعه با دختر یهودى و نصرانى و ارمنى و سایر اهل کتاب جایز است؟
ازدواج دائم یا موقت با زنان اهل کتاب جایز است . ولی خالی از کراهت نیست.
٤٢ – شرط عدم نزدیکی و لمس در ازدواج موقت
آیا در عقد موقت میتوان شرط کرد که اموری انجام نشود مثلا نزدیکی یا لمس یا بوسه یا حتا نگاه؟ و صرفا محرمیت باشد؟ لطفا محدوده این شرایط را بفرمایید که تا کجا خلاف مقتضای عقد است؟
هیچ کدام از آنها مانعی ندارد.
٤٣ – حکم عقد موقت در صورت ترک نزدیکی
اگر مردی درعقد موقت(۲۰ساله) بیش از چهارماه نزدیکی با متعه خود را ترک کند عقد باطل می شود و آیازن می تواند صیغه عقد را باطل و بعد از مدت عده ازدواج کند؟
عقد با این عمل باطل نمی شود مگر اینکه زن در عسر و حرج شدید باشد و مرد حاضر نباشد باقیمانده مدت را ببخشد در این صورت می تواند نزد فرد عالمی برود تا باقیمانده مدت را بعنوان ولایت از طرف شوهر به او ببخشد و بعد از نگهداری عدّه میتواند شوهر کند.
٤٤ – متعه کردن زنی که کارش زنا است
متعه کردن با زن بازاری که کارش زنا کردن است چه حکمی دارد؟
اشکال دارد، مگر اینکه توبه کند.
٤٥ – صیغه نمودن برای جلوگیری از گناه در جوانان
من جوانی هستم 17 ساله که نیروی شهوتم بسیار زیاد است و مرا به گناه انداخته است.حال از شما بزرگ مرد سوال داشتم که آیا صیغه ی زنی برای خودم مفید است؟
چنانچه از عوامل تحریک (نظیر فیلمها و مجلات و کتابها و نشریات فاسد و دوستان ناباب و مجالس آلوده و حتی غذا و مناظر محرک) اجتناب ورزید و هر روز به صورت مرتب مقداری ورزش کنید، و خود را به خدا بسپارید ان شاء الله موفق به کنترل خود خواهید شد.
٤٦ – چگونگی طلاق در عقد موقت
زنی را که ازشرایط واحکام متعه خبر نداشت مردی اورابوسیله صیغه متعه برای مدت پنجاه سال همسر خود نموده البته با رضایت خود این زن و بعدا معلوم شده که کلکی در کار است او می خواهد باین وسیله اموال زن را تصاحب کند.حالا آن زن از این پیش آمد خیلی ناراحت است و می خواهد از آن مرد رهایی یابد این چگونه ممکن است لطفا هر جه زودتر حل این معضله را مرقوم بفرمائید.
عقد موقت طولانی مدت حکم عقد دائم را دارد . و اگر زن بخواهد از او جدا شود باید او را راضی کند که طلاقش دهد.
٤٧ – ازدواج موقت با کفار
آیا می توان با زنانی که غیر اهل کتاب هستند بدون خواندن عقد موقت جماع کرد؟ چون منکر خداوند هستند و اصلا دینی ندارند آیا این امر ممکن است؟
جایز نیست.
٤٨ – ترویج ازدواج موقت
لطفاً پیرامون ازدواج موقّت به پرسشهاى زیر پاسخ دهید:
1ـ آیا جواز متعه مربوط به دوره و شرایط خاصّى از تاریخ اسلام بوده است؟
2ـ آیا حکومت اسلامى در قبال قانونمندى، یا جلوگیرى از گسترش آن در جامعه، وظیفه اى دارد؟
3ـ در شرایط کنونى وظیفه روحانیّت در ارتباط با ازدواج موقّت چیست؟ آیا همچون سایر احکام مکلّف به ترویج آن هستند؟
4ـ در فتواى مشهور آمده است: «زن یائسه عدّه ندارد.» آیا کسانى که لوله هاى رحم خود را بسته اند، در حکم زنان یائسه هستند؟
مسأله متعه اختصاص به زمان معیّنى نداشته، و ندارد، ولى گاهى (مثل زمان ما) شرایط ایجاب مى کند قیود و شرایطى براى آن قائل شوند، که افراد هوسباز از آن سوء استفاده نکنند. و تبلیغ از آن بدون فراهم شدن آن شرایط خالى از مشکلات نیست; و امّا زنانى که لوله هاى خود را ببندند، مشمول یائسه بودن نیستند; بلکه در حکم «من لا تحیض فى سنّ من تحیض» مى باشند.
٤٩ – اعتبار رشد در امور مالی و غیر مالی در نکاح
آیا رشد مالی و غیر مالی در صحت عقد نکاح معتبر است؟ به بیان دیگر نکاح بالغ غیر رشید و بالغه رشیده چه حکمی دارد؟
طرفین باید در مسائل مربوط به ازدواج و تعیین مهریه رشید باشند و اگر زوجه باکره است اجازه پدر نیز لازم است.
٥٠ – رعایت شرایط شرعی در ازدواج با اهل کتاب
آیا در ازدواج موقت با زنان اهل کتاب با توجه به اینکه دارای احکام دینی متفاوتی می باشند لازم است شرایطی که در ازدواج موقت با زنان مسلمان رعایت آن ها لازم است مثلا اینکه آن زن اهل رابطه نامشروع نباشد رعایت شود؟ زیرا طبق نظر حضرتعالی در مورد زن مسلمان در صورتی که آن زن اهل زنا بوده لازم است که ابتدا توبه کند لکن بر اساس احکام اهل کتاب ممکن است این توبه کردن موضوعیت نداشته باشد.
ازدواج با زنان معروف به فحشا بنابر احتیاط واجب جایز نیست ولی رعایت دیگر شرایط شرعی که در مذهب آنها نیست، از طرف آن ها واجب نمی باشد.
٥١ – عضویت در سایتهای همسر یابی
میخواستم بدانم نظر حضرتعالی در مورد عضو شدن در سایت های همسریابی به قصد ازدواج چیست؟
چنانچه این کار زیر نظر افراد مطمئن و با رعایت تمام شئونات اسلامی و اخذ مجوز از مقامات ذی صلاح صورت گیرد ممکن است جلوی بسیاری از مشکلات ازدواج ها را بگیرد اما با توجه به ظرافت و حساسیت های مسئله، نیاز به برنامه ریزی دقیق دارد.
٥٢ – سوال از زن در مورد عدّه
اینکه اگر شک کردیم زن جریان نگه داشته عدّه را می داند یا خیر و با در نظر گرفتن این فرض، آیا باید از او بپرسیم که در عدّه کسی هست یا نه؟
در صورتیکه آن زن ظاهراً مسلمان و آشنا به وظیفه خود می باشد سوال کردن واجب نیست در غیر اینصورت احتیاط واجب سوال کردن است.
٥٣ – صیغه کردن همسر فرد معتاد
ما یک زن همسایه داریم که شوهرش معتاد و مریض می باشد، این زن شوهر خود را دوست ندارد، آیا ازدواج موقت با او اشکال دارد؟
آری، این کار حرام است، و مجازات سنگینی دارد، ولی اگر زنی از شوهر خود طلاق بگیرد پس از پایان مدت عده طلاق، می توان با او ازدواج کرد.
٥٤ – تفاوت ازدواج موقت با زنا
فرق ازدواج موقت با زنا چیست که یکی حلال و دیگری حرام است؟ چون در زنا نزدیکی انجام می شود و پولی هم رد و بدل می شود و در ازدواج موقت نیز همینطور است، فقط در ازدواج موقت یک جمله به عنوان صیغه ادا می شود.
ازدواج موقت تمام احکام ازدواج را دارد به جز نفقه و بعضی از جزئیات دیگر، اما فرزند از آنها ارث می برد و مسئولیت عدّه نگه داشتن بعد از پایان مدت بر دوش زن می باشد و زن هرگز نمی تواند در این مدت همسر مرد دیگری شود و امثال آن.
٥٥ – رضایت همسر اول در ازدواج موقت
از نظر شرعی آیا مرد متاهل برای ازدواج موقت نیاز به اجازه همسرش دارد؟
از نظر شرعی برای ازدواج دوم چطور؟
نیازی به اجازه همسر اول نیست.
٥٦ – همسریابی اینترنتی
نظر معظم له در مورد همسریابی اینترنتی چیست؟
تا آنجا که اطلاع داریم تاکنون افراد یا گروه های متعددی اقدام به این کار کرده اند، بعضی موفق بوده اند و بعضی با مشکلات مواجه شده اند. ولی به هر حال اگر این کار زیر نظر افراد مطمئن و با رعایت تمام شوؤنات اسلامی، و اخذ مجوز از مقامات ذی صلاح صورت گیرد کار خوبی است و ممکن است جلوی بسیاری از مشکلات ازدواج ها را بگیرد اما با توجه به ظرافت و حساسیت های مساله، نیاز به برنامه ریزی دقیق دارد.
٥٧ – حکم صیغه نود و نه ساله
آیا صیغه 99 ساله اشکال دلرد؟
اشکالی ندارد ولی به حکم عقد دایم است.
٥٨ – ازدواج موقت با فرد دوجنسه
ازدواج موقت با فرد دو جنسه در صورتی که هم آلت زن و هم آلت مرد را داشته باشد چه حکمی دارد؟ ازدواج موقت مرد با فردی که تماماً مانند زن است اما آلت مردانه را دارد در صورت دخول در مقعد فرد دوجنسه چه حکمی دارد؟
در صورتیکه جنس اصلی آنها مشخص باشد و جنس دوم زائد محسوب شود، ازدواج جنس مخالف با او اشکالی ندارد و إلّا ازدواج با او جایز نیست.
٥٩ – ازدواج مجدد زنی که متعه بوده
خانمی که صیغه شده، چه مدت و به چه طریق می تواند دوباره ازدواج کند؟
بعد از اتمام صیغه (و یا بخشش بقیه مدت توسط شوهر) باید دو دوره ایام عدّه نگه دارد و سپس ازدواج نماید.
٦٠ – حق هم خوابی در ازدواج موقت
من یک ازدواج موقت کرده ام می شود به من توضیح دهید که در ازدواج موقت حق هم خوابی ندارند یعنی چه ؟
منظور این است که مرد مجبور نیست که هر چهار شب یک شب نزد او بخوابد بلکه از این نظر آزاد است.
اجازه پدر در عقد موقت
١ – سنی که دختران در آن نیاز به اذن پدر ندارند
اجازه پدر برای ازدواج دختران تا چه سنی لازم است؟از سن سی سال به بالا به شرط اینکه دختر، فرد هوشیاری باشد و بتواند تصمیم بگیرد و مصلحت خود را تشخیص دهد، اجازه پدر لازم نیست.
٢ – اجازه به ازدواج دلیل بر اجازه به عقد موقت نیست
آیا اجازه به ازدواج، اجازه به عقد موقت هم هست یا نه؟اجازه ازدواج عقد دائم دلیل بر اجازه عقد موقت نمی شود.
٣ – سابقه لزوم اذن پدر در عقد
اینکه اذن پدر در صیغه موقت به خاطر شرایط کنونی جامعه وضع شده یا در زمان پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) نیز رعایت می شده؟بدیهی است که لزوم اذن پدر در ازدواج باکره به خاطر مصالح دختر و دوری از مفاسد است و در زمان پیامبر (صلی الله علیه و آله) نیز رعایت می شده.
٤ – اذن پدر شرط صحت عقد
آیا اذن پدر در متعه شرط لزوم متعه است یا شرط صحت؟شرط صحت آن است.
٥ – اذن پدری که از غلات محسوب می شود
آیا ازدواج موقت با دختری که خود شیعه بوده اما پدر اهل فرقه ای است که جزیی از غلات محسوب می شوند نیاز به اذن پدر دارد؟در صورتکیه دختر سن کمی نداشته باشد و دارای رشد کافی عقلی و جسمی و تشخیص مصالح خود بوده باشد مانعی ندارد.
٦ – معنی عدم بکارت در عقد موقت
من 21 ساله و دانشجو هستم که مدتی است با دختر خانمی مومن و محجبه آشنا شدم و قصد داشتم با او ازدواج کنم ولی خانواده هامون مخالفت کردند حال میخواهم بدانم آیا این دختر خانم که خود او با این ازدواج موافق است میتواند خود باکره بودن خود را از بین ببرد که ما با هم بتوانیم صیغه محرمیت بخوانیم ولی با هم رابطه جنسی نداشته باشیم؟ با تشکر خدا حافظازاله بکارت باید از طریق ازدواج مشروع صورت بگیرد و بر فرض ازاله بکارت باز هم بدون اجازهء پدر جایز نیست. تنها در صورتی جایز است که یکبار با اجازهء پدر ازدواج کرده باشد؛ بار دوّم اجازهء پدر شرط نیست.
٧ – اذن پدر برای ازدواج دختر رشیده
آیا اذن پدر در ازدواج (موقت یا دایم) دختری که رشیده است و صلاح و فساد خود را درک می کند شرط است؟ اگر جواب مثبت است آیا شرط تکلیفی است؟این کار بدون کسب اجازه ولىّ دختر جایز نیست. و منظور از باکره دخترى است که قبلا شوهر نکرده است، خواه عضو بکارت موجود باشد، یا نه.
این شرط جنبه وضعی دارد.
٨ – لزوم اذن پدر در عقد موقت برای دختران باکره
نظر حضرت عالی در مورد نکاح موقت بدون اذن پدر در صورتی که دختر باکره بوده ولی امور زندگی خویش را خود تامین می کند چیست؟بدون اجازه پدر جائز نیست .
٩ – مخالفت پدر با ازدواج فرزند
اگر پدر دختر باکره دلیل قانع کننده ای برای مخالفت نداشته ولی مخالفت کند آیا شرط اجازه پدر از بین می رود؟چنانچه به تصدیق بزرگترهاى فامیل خواستگار کفو و متناسب دختر باشد، و پدر دختر بدون دلیل معقول مخالفت کند، اذن او ساقط است، و آنها مى توانند با هم ازدواج کنید. هر چند شایسته است در صورت امکان رضایت پدر دختر جلب شود.
١٠ – منظور از رشیده
منظور از رشیده دقیقاً چه کسی است؟معمولاً دخترهای بالای سی سال در مسائل ازدواج رشیده هستند.
١١ – منظور از رشیده
منظور از رشیده دقیقاً چه کسی است؟معمولاً دخترهای بالای سی سال در مسائل ازدواج رشیده هستند.
١٢ – خواستگاری بدون اطلاع ولی
کسى که قصد ازدواج موقّت دارد آیا مى تواند بدون اطّلاع ولىّ دختر از او خواستگارى کند؟ در دو صورت باکره بودن و بیوه بودن زن، حکم آن را بیان فرمایید.
خواستگارى در هر صورت مانعى ندارد، ولى جارى کردن صیغه عقد بدون اذن ولى در باکره اشکال دارد امّا در بیوه رضایت طرفین براى اجراى صیغه عقد کافى است.
١٣ – عدم دسترسی یا مخالفت غیر منطقی ولی دختر
اگر پسر و دخترى بخواهند از طریق ازدواج موقّت رابطه متعارف شغلى یا تحصیلى داشته باشند (بدون استمتاع جنسى و دخول) مستدعى است در دو فرض زیر حکم اجازه پدر دختر را بیان کنید.الف) امکان دسترسى به ولىّ دختر نیست و فرضاً ایجاد رابطه شرعى، ضرورى و فورى است.
ب) امکان دسترسى هست امّا ولىّ دختر بدون منطق مخالفت مى کند و اصلا رضایت نمى دهد.
در هر صورت استیذان از ولىّ لازم است ، در ضمن تجربه نشان داده است که این رابطه ها مخصوصاً در جوانها معمولا در یک حد محدود و معیّنى ثابت نمى ماند و تدریجاً توسعه مى یابد ومایه مشکلات فراوانى مى شود.
١٤ – عقد موقتی که بدون اذن پدر جاری شده
دخترى با مردى برخورد و تماس داشته است، مثلا در یک مکان با یکدیگر کار مى کرده اند و یا تحصیل مى نموده اند، آن مرد این دختر را جهت محرمیّت و عدم وقوع در گناه، بدون اذن پدرش به عقد موقّت خود درآورده هر چند به صرف محرمیّت اکتفا نشده و تقبیل و لمس انجام داده اند با توجّه به این مقدّمه به دو سؤال زیر پاسخ دهید:
الف) آیا این دو گناهکارند و مرتکب معصیت گردیده اند؟
ب) آیا مادر دختر به این مرد محرم شده است؟
الف) چنین عقدى خالی از اشکال نیست و به صورت نامحرم با یکدیگر رفتار کنند و براى رعایت احتیاط مرد باقیمانده مدّت را ببخشد.
ب) در مورد مادر هم باید احتیاط کند.
١٥ – رابطه دختر و پسر از طریق ازدواج موقت
اگر پسر و دخترى بخواهند از طریق ازدواج موقّت با همدیگر رابطه شرعى داشته باشند در صورتهاى زیر چه شرایطى معتبر است:
الف) اگر رابطه صرفاً رابطه متعارف شغل یا تحصیلى باشد.
ب) اگر رابطه صرفاً به خاطر استمتاع جنسى بدون دخول باشد.
ج) اگر رابطه به خاطر آمیزش جنسى (دخول) باشد.
عقد موقّت یک نوع بیشتر نیست و همه این آثار در آن جمع است مگر این که در ضمن عقد شرط کنند که آمیزش جنسى نباشد و در هر حال اذن پدر شرط است.
١٦ – اذن برادر در ازدواج موقت
اگر شخصى با زن بى شوهرى ازدواج موقّت کند و این زن به برادرش اطّلاع ندهد، آیا این کار خیانت به برادر محسوب مى شود؟ در صورتى که برادر با این ازدواج مخالف باشد و زن شرایط ازدواج موقّت را داشته باشد آیا این ازدواج جایز است؟
اجازه برادر معتبر نیست و اطّلاع ندادن به او خیانت محسوب نمى شود ولى مشورت با او مناسب است.
١٧ – مخالفت پدر با ازدواج دختر عاقله رشیده
در رساله جنابعالى آمده: «اگر دختر عاقله بالغه رشیده نیاز به شوهر داشته باشد، و پدر او را از ازدواج با مردى که شرعاً و عرفاً کفو او است منع کند، اجازه پدر در این جا شرط نیست.» آیا منظور، ازدواج دائم است یا شامل موقّت هم مى شود؟ اگر شامل ازدواج موقّت مى شود، هم کفو بودن در آن به چه معنایى است؟
تفاوتى نمى کند; ولى معمولا ازدواج موقّت به مصلحت دختران باکره نیست، و مخالفت پدر بجاست.
١٨ – اجازه پدر برای ازدواج موقت پسر
آیا پسر برای ازدواج موقت نیاز به اجازه ی پدر دارد؟
پسر نیازی به اذن پدر ندارد.
١٩ – ازدواج دختر باکره بدون اذن پدر با رضایت جد پدری
دختر باکره یی که پدرش راضی نیست و اذن به ازدواج او را نمیدهد ولی جد پدری دختر (پدر پدرش) به عقد راضی است و اذن میدهد آیا صحیح است؟
مانعی ندارد.
٢٠ – عقد موقت دختری که پدر و جد پدری ندارد
آیا دختری که پدر و جد پدری اش در قید حیات نیستند با اجازه مادرش میتواند با پسری (بدون داشتن رابطه جنسی ) صیغه محرمیت بخواند؟
اگر ازدواج او با آن فرد به تصدیق بزرگترهای فامیل مناسب باشد می تواند با او عقد دایم نماید.
٢١ – رضایت ولی بعد از عقد موقت
آثار رضا و تنفیذ لاحق ولی در نکاح منقطع چیست؟
حکم اجازه قبلی را دارد.
عده عقد موقت
١ – ازدواج موقت زن در عدّه طلاق رجعی
اگر در طلاق رجعی به جای رجوع در عدّه با زن صیغه موقت کند، پس از پایان عدّه در ضمن آن زمان مدت صیغه هم بگذرد آیا مطلقه رجعیه می تواند با مرد دیگری ازدواج کند یا نیاز به عدّه دیگر دارد؟ اگر در زمان صیغه موقت مدخوله نشده باشد چطور؟
باید عدّه عقد موقت را نیز نگه دارد سپس می تواند با مرد دیگری ازدواج کند ولی اگر در زمان عقد موقت دخولی صورت نگرفته عدّه عقد موقت لازم نیست.
٢ – لزوم عدّه در نزدیکی از پشت
آیا در عقد موقت نزدیکی از پشت باعث می شود تا زن عدّه نگه دارد؟
آری، بنابر احتیاط واجب عدّه لازم است.
٣ – احکام عدّه عقد موقت
سوال اول :زمان نگهداشتن عده در ازدواج موقت چقدر است؟
سوال دوم: آیا بدون نزدیکی کردن باز هم باید زن عده نگهدارد؟
سوال سوم: در صورت منفی بودن پاسخ سوال دوم اگر مردی پس از اتمام زمان صیغه
موقت مجددا با همان زن صیغه بخوانند ولی اینبار نزدیکی کنند آیا زن باید عده نگهدارد؟
1- عده ازدواج موقت بعد از تمام شدن مدت در صورتی که عادت ماهانه می بیند، به مقدار دو حیض کامل است و اگر عادت نمی بیند چهل و پنج روز تمام است.
2- در این صورت عده ندارد.
3- عده دارد.
٤ – عده زنی که یقین دارد باردار نیست
اگر زنى به عقد موقّت مردى درآید و مطمئن باشد که از آمیزش با او حامله نشده است (مثلا مرد خواجه باشد یا زن رحم خود را خارج کرده باشد) آیا باید پس از پایان مدّت عقد موقّت،عدّه نگهدارد؟
اگر دخول حاصل شده است عدّه لازم است.
٥ – عقد دائم در عده عقد موقت
زن مطلقه اى بعد از انقضاى عدّه، متعه مى شود و بعد از چندى با وساطت بزرگان فامیل بنا مى شود با شوهر اوّل ازدواج کند، به همسر دوّم مراجعه و چاره جویى مى نماید او بقیّه مدّت را مى بخشد و دوباره زن را صیغه مى کند و قبل از دخول فسخ مى نماید و زن بلافاصله به عقد شوهر اوّل درمى آید با این استدلال که این فسخ دوّم قبل از دخول است و غیر مدخوله عدّه ندارد، آیا این مطلب صحیح است؟
عدّه عقد سابق با این امور از بین نمى رود و تا عدّه پایان نیابد ازدواج مجدّد او صحیح نمى باشد و نمى تواند بدون عدّه به عقد نکاح کسى درآید.
٦ – زنا در عده عقد موقت
زنا در عدّه عقد موقّت چه حکمى دارد؟ آیا موجب حرمت ابدى مى شود؟ فتواى امام(قدس سره) در این مورد چیست؟
زنا در عدّه متعه مسلّماً حرام است، ولى موجب حرمت ابدى آن زن نمى شود بنابراین اجراى صیغه عقد پس از گذشت عدّه اشکال ندارد و فتواى امام(رحمه الله) در تحریرالوسیله و توضیح المسائل نیز همین است.
٧ – عده نگهداشتن زنانی که باردار نمی شوند
یکى از موانع و مشکلات، و شاید مهمترین آنها در راه ترویج و کاربردى نمودن ازدواج موقّت، وجوب عدّه پس از انقضا یا بذل مدّت مى باشد. که عملا استفاده از آن را، در حدّى که بتواند پاسخگوى نیازهاى موجود باشد، غیر ممکن نموده است. بر علماى دین و زعماى امّت اسلامى است که با تحقیق و تدبّر در منابع غنى اسلامى، و به ویژه با تمسّک به فقه پویاى تشیّع، راهکارهاى مناسب و عملى ـ که کاملا منطبق بر اراده شارع مقدّس باشد ـ در این راستا ارائه نمایند، و با ایفاى نقش بسیار مهمّ خود از ارتکاب بسیارى از گناهان و مفاسد فردى و اجتماعى جلوگیرى نمایند. پیشرفتهاى علمى، خارج کردن رحم را در برخى بیماریها، یا به دلیل انگیزه هاى شخصى ممکن ساخته، و شخص مى تواند پس از این عمل بدون هیچ گونه مشکلى به زندگى آسوده ادامه دهد. اگر رحم زنى را خارج کرده باشند، وى بى شکّ توان باردارى نداشته، و دچار حالت قاعدگى نخواهد شد. سخن در این است که آیا چنین زنى در صورت طلاق، فسخ نکاح، انقضا، یا بذل مدّت در نکاح منقطع، باید عدّه نگهدارد؟
از مجموع ادلّه شرعیّه استفاده مى شود که نگه داشتن عدّه تنها به خاطر احتمال باردارى نیست، و این در واقع یکى از علل آن مى باشد; نه تنها علّت. و یکى از علل آن حفظ حریم زوجیّت است; به همین دلیل اگر شوهر یک سال در مسافرت باشد و زنش را طلاق دهد، همه مى گویند باید عدّه نگه دارد، در حالى که بعد از غیبت یکساله، احتمال انعقاد ولد وجود ندارد. همچنین اگر شوهر در زندان باشد، یا بر اثر بیمارى گرفتار عنن گردد، و یقین پیدا کنیم که شوهر براى همیشه عقیم شده، در تمام این فروض، عدّه بر زن لازم است; در حالى که احتمال انعقاد نطفه وجود ندارد.
٨ – ازدواج موقت با زنانی که عده نگه نمی دارند
شخص مؤمن و متدیّنى براى تجارت به کشورهاى مختلف سفر مى کند، لکن بعضى از افرادى که با او همسفر هستند مى خواهند از همه امکانات هتل استفاده کنند. در حالى که بعضى از آن نسوان شرایط ازدواج (مثل رعایت عدّه) را ندارند. لطفاً بفرمایید:
الف) آیا به مجرّد این که آنها بگویند خالیه هستند، مى توان با آنها ازدواج کرد؟
ب) اگر فحص از عدّه نشود، اشکال ندارد؟
ج) در صورتى که بگویند عدّه را رعایت کرده ایم، آیا قول آنها قبول است؟ (در حالى که ظنّ قوى بر عدم وجود عدّه است.)
د) اگر اهل کتاب نباشند، آیا ازدواج موقّت با آنها صحیح است؟
هـ) در ضمن سنّ اکثر یا تمام این زنان، سنّ مَنْ تحیض مى باشد، لکن با وسایل بهداشتى جدید از حاملگى جلوگیرى مى کنند. آیا شرایط ازدواج را در این سنین با فرض بر عدم عدّه دارا هستند؟
جواب الف تا هـ : با توجّه به این که در سنّ «مَنْ تحیض» هستند، عدّه به هر حال بر آنها واجب است، و ادّعاى آنها در صورتى پذیرفته مى شود که متّهمه نباشند. و ازدواج موقّت با غیر کتابیّه جایز نیست.
٩ – عده زنی که در ازدواج موقت حامله شده
زنى متعه شده، و مدّت عقد و عدّه وى سپرى شده است، ولى از همان مرد حامله شده، و فرزندى در شکم دارد. آیا همان شخص تا قبل از وضع حمل، مى تواند دوباره او را صیغه نماید؟
شوهر اوّل مى تواند مجدّداً او را متعه کند، ولى شخص دیگرى حقّ ندارد با او ازدواج کند تا وضع حمل کند.
١٠ – عده زن مسیحی
آیاعده بر زن مسیحی لازم است؟
آنها باید مطابق مذهب خودشان عمل کنند. و اگر آن زن به عقد موقت مسلمانی درآمده باید عدّه نگه دارد.
١١ – عده زن مسیحی
یاعده بر زن مسیحی لازم است؟
آنها باید مطابق مذهب خودشان عمل کنند. و اگر آن زن به عقد موقت مسلمانی درآمده باید عدّه نگه دارد.
١٢ – حکم عده در صورت آمیزش با کاندوم
زنی که ازدواج موقت کرده اگر با کاندوم آمیزش جنسی انجام دهد آیا برای ازدواج موقت با دیگری، باید عده نگه دارد و یا اینکه نیازی به این کار نیست ؟ در صورت عدم استفاده از کاندوم چطور ؟
در هر صورت باید عده نگه دارد و رعایت عده بخاطر حریم زوجیت است.
١٣ – عدّه زن در صورت شک کرد در جذب نطفه
در عقد موقت که با شرط عدم دخول بوده اگر منی مرد بر اثر تحریکاتی روی فرج زن ریخته باشد آیا عدّه دارد؟ منظور این است که چون منی مرد روی فرج زن را آلوده کرده، اگر شک داشته باشد که این منی داخل رفته یا نه، آیا عدّه واجب است؟
عدّه لازم نیست.
١٤ – عدّه زن یائسه
ازدواج با زن یائسه چه حکمی دارد؟ آیا عدّه باید نگه داشته شود؟
اشکالی ندارد، نیازی به عدّه نیست.
١٥ – چگونگی محاسبه عدّه عقد موقت
زمان عدّه در عقد موقت دو ماه کامل است یا به اندازه اینکه دو ماه عادت ماهیانه شدن؟
زمان عدّه ،آن دو دوره عادت ماهیانه است.
١٦ – زنی که در مدت کمتر از 45 روزه دو حیض دیده است
اگر زن در کمتر از 45 روز، 2 بار خون حیض ببیند آیا عده اش تمام شده و یا اینکه حتماً باید 45 روز را صبر کند؟
عده اش تمام شده است.
١٧ – عدّه زنی که در عدّه ازدواج موقت متعه شده
اگر زن و مردی با هم متعه کنند و بعد از نزدیکی مرد بذل مدت نماید یا مدت صیغه تمام گردد و بعد از چند روز و در طول عدّه زن، مرد به متعه خود رجوع نماید و دوباره زن را متعه نماید و در طول مدت صیغه ی جدید، نزدیکی صورت نگیرد و زن سه بار یا بیشتر عادت ماهانه ببیند، اگر مرد مجدداً بذل مدت نماید با توجه به اینکه نزدیکی صورت نگرفته آیا باز هم زن بعد از بذل مدت باید عدّه نگه دارد؟
بعد از اتمام عقد دوم باید عدّه عقد اول را ادامه دهد.
١٨ – عده زنی که در ایام عادتش مدت عقد تمام شده و یا بخشیده شده
زنی در ایام حیض مدت عقد موقتش تمام شده و یا اینکه مرد در ایام عادتش باقیمانده مدتش را بخشیده آیا این عده را می تواند جزو ایام عده حساب کند ؟
پایان یافتن مدت عقد موقت و یا بخشیدن باقیمانده مدت در ایام عادت زن مانعی ندارد ولی این حیض او جزو عده محسوب نمی شود .
