دکتر علیرضا متحدی

ازدواج دارای ابعاد و ویژگی های متعددی است. یکی از پررنگ ترین جنبه های آن مسائل شرعی و فقهی در ارتباطات اعضای خانواده است. در ادامه فتاوای مرجع تقلید حضرت آیت الله مکارم شیرازی، در خصوص موضوعات مربوط به ازدواج و زناشویی آورده شده است. هرچند ممکن است افراد مقلد ایشان نباشند، اما با مطالعه استفتائات احکام شرعی موضوع حدوداً مشخص خواهد شد:

.

.

محدوده ارتباط زن و مرد

١ – دلیل روایی حکم خلوت کردن زن و مرد نامحرم
مستدعی است دلیل روایی مسئله ذیل را بفرمایید.
بودن مرد با زن نامحرم در جای خلوت که دیگری نمی تواند به آنجا وارد شود اشکال دارد و احتیاط واجب ترک آن است.
کتاب وسائل الشیعه، جلد 14، صفحه 131، باب 99.
٢ – کمک کردن به نامحرم
اگر ممکن است در مورد کمک کردن به نامحرم توضیحاتی بدهید.
کمک به نامحرم در صورتیکه به حرام منجر نشود اشکالی ندارد.
٣ – نشان دادن عکس های کودکی به نامحرم
لطفا بفرمایید نظر شما در ارتباط با نشان دادن عکس هایی که در کودکی گرفته شده به فرد نامحرم چیست؟ (البته زمانی که آن فرد به سن تکلیف رسیده است)
اشکالی ندارد مگر منشاء مفاسد خاصی شود.
٤ – سلام کردن مرد به زن نامحرم
آیا سلام کردن مرد بر زن نامحرم کراهت دارد؟
کراهت ندارد ولى از بعضى از اخبار استفاده مى شود که سلام کردن به زن جوان مکروه است.
٥ – گوش دادن به خنده زن نامحرم
گوش دادن به خنده زن نامحرم اگر موجب مفسده نباشد چه حکمى دارد و در صورتى که مفسده داشته باشد چه حکمى دارد؟
در مواردى که مفاسد خاصّى بر آن مترتب نشود مانعى ندارد.
٦ – صیغه خواهر برادری
چه کسانی می توانند صیغه خواهری و برادری را بین خود بخوانند؟ چه احکامی دارد ؟ و شامل چه کسانی می شود؟
چنین صیغه ای نداریم.
٧ – تماس ناخواسته دست راننده تاکسی با نامحرم
به هنگام گرفتن کرایه بطور ناخواسته و مکرّر، دستم با دست زنان نامحرم برخورد مى کند. حکم آن چیست؟
حرام نیست; ولى سعى کنید چنین اتّفاقى نیفتد.
٨ – بودن چند خانواده نامحرم در یک محل با حجاب کامل
می خواستم بدانم که آیا میهمانی هایی که چند خانواده در اتاقی مانند اتاق پذیرایی هستند و همه حجاب چادر دارند ایراد دارد؟
اشکالی ندارد ولی در صورت امکان اگر زنها و مردها از هم جدا باشند بهتر است.
٩ – ارتباط با نامحرم از طریق پیامک
smsفرستادن برای نامحرم چه حکمی دارد؟ (از نوع تبریک و..) دادن آن به استاد واقوام چطور؟ فرستادن به شخصی که مزاحم شده برای ادامه ندادن پیام توسط او چطور؟
هرگونه تماس و ارتباط با نامحرم که موجب مفسده شود حرام است و در مورد اقوام و اساتید در صورتیکه جهات شرعیه رعایت شود و سخنان عادی و معمولی باشد اشکالی ندارد.
١٠ – معاشرت و نشست و برخاست با بستگان نامحرم
بنده یک دختر طلبه هستم که برای رعایت کامل تر مسائل شرعی و عمل کردن بر طبق این حدیث شریف حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) که فرموده اند: «بهترین زنان کسی است که نه مردی او را ببیند و نه او مردی را ببیند» از پوشیه استفاده می کنم و از نشستن بر سر سفره ای که نامحرم سر آن سفره باشد اجتناب می کنم و از معاشرت و نشست و برخاست با نامحرم ها ابا دارم لکن بنده از طرف مردم و اقوام و نزدیکان مورد مواخده واقع می شوم و در نهایت تعجب بعضی ها این عمل من را مخالف شریعت قلمداد می کنند. خواهشمند است که برای واضح شدن این مسئله نظر خود را در خصوص این گونه رفتار به صورت کامل و واضح بیان فرمایید.
کار شما صحیح است که موازین شرعی را رعایت می کنید، البته صحبت با نامحرم مخصوصا بستگان در حدود متعارف و سخنان معمول مانعی ندارد و استفاده از پوشیه هر چند مانعی ندارد ولی پوشاندن صورت و دست ها تا مچ واجب نیست.
١١ – معاشرت و نشست و برخاست با بستگان نامحرم
بنده یک دختر طلبه هستم که برای رعایت کامل تر مسائل شرعی و عمل کردن بر طبق این حدیث شریف حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) که فرموده اند: «بهترین زنان کسی است که نه مردی او را ببیند و نه او مردی را ببیند» از پوشیه استفاده می کنم و از نشستن بر سر سفره ای که نامحرم سر آن سفره باشد اجتناب می کنم و از معاشرت و نشست و برخاست با نامحرم ها ابا دارم لکن بنده از طرف مردم و اقوام و نزدیکان مورد مواخده واقع می شوم و در نهایت تعجب بعضی ها این عمل من را مخالف شریعت قلمداد می کنند. خواهشمند است که برای واضح شدن این مسئله نظر خود را در خصوص این گونه رفتار به صورت کامل و واضح بیان فرمایید.
کار شما صحیح است که موازین شرعی را رعایت می کنید، البته صحبت با نامحرم مخصوصا بستگان در حدود متعارف و سخنان معمول مانعی ندارد و استفاده از پوشیه هر چند مانعی ندارد ولی پوشاندن صورت و دست ها تا مچ واجب نیست.
١٢ – حرف زدن با نامحرم
در کتابی خواندم که از یکی از معصومین (علیهم السلام) نقل شده بود که حرف زدن با نامحرم فقط تا ۵ کلمه آن هم به ضرورت ایراد ندارد؛ آیا این درست است؟
حرف زدن در صورتیکه سخنان عادی و معمولی باشد و خوف افتادن در حرام نباشد مانعی ندارد.
١٣ – روابط زن و مرد نامحرم از طریق پست الکترونیکی
لطفا بفرمایید ارتباط از طریق پست الکترونیکی (ایمیل)در مورد شعر وشاعری و ادبیات و مذهب وسیاست وخانواده وموضوعاتی از این قبیل بین زن ومرد وغیره چه صورتی دارد.
بین نامحرم ها جایز نیست.
١٤ – صحبت کردن برای ازدواج از طریق اینترنت
جوان 25 ساله ای هستم که در مقطع کارشناسی ارشد مشغول تحصیل میباشم.در محیط مرکز آموزشی با دختر 24 ساله ای آشنا شدم .با ایشان در مورد ازدواج صحبت کردم . ایشان گفتند تا یکسال قصد ازدواج ندارند وکسانی هستند که او بخواهد با آنها ازدواج کند.ایشان حجاب را خیلی رعایت نمی کنند.من الان دیگر به آن مرکز نمی روم ولی در این فکر هستم که از طریق اینترنت برای ایشان نوشته ها وعکس هایی بفرستم.در صورت توافق اگر ایشان پذیرفت شرط ازدواج را رعایت حجاب ونماز خواندن وغیره قرار می دهم البته با توجیح دقیق ایشان نه به زور.آیا ارتباط اینترنتی با ایشان در چارچوب اسلام وذکر خوبی هایی که در من وجود دارد خلاف موازین اسلامی است(برای متقاعد کردن ایشان) لطفا مرا راهنمایی نمایید.(من علاقه زیادی به اخلاق ایشان وبرخی تفکراتشان پیدا کرده ام)
به مقدار ضرورت و نیاز برای ازدواج می توانید با او صحبت کنید
١٥ – روابط زن و مرد نامحرم در فیلم ها
فیلم هایى ساخته مى شود که زن و مرد نامحرم در آن بازى مى کنند، و به مقتضاى نقش محوّله، با هم شوخى کرده، و به یکدیگر نگاه هاى عاشقانه دارند. بازى کردن آنها در چنین فیلم هایى چه حکمى دارد؟
اینگونه کارها با عفّت سازگار نیست.
١٦ – تفکیک جنسیتی در دانشگاهها
با توجه به انتشار استفتای معظم له که در آن استقبال از طرح تفکیک جنسیتی در کلاسها و دانشگاهها را وظیفه دانشجویان دانسته بودند ، بنده می خواهم دلیل این استفتاء را بدانم ؟
شک نیست که تفکیک جنسی دانشجویان هم به پیشرفت آنان کمک میکند و هم به سلامت اخلاقی آنان .
و آنچه درباره تفکیک جنسیت گفته ایم باید توأم با عدالت کامل نسبت به هر دو جنس باشد.
١٧ – خلوت با نامحرم
آیا خلوت با زن نامحرم اگر چه مطمئن باشد مرتکب حرام نمى شود جایز است؟ محدوده خلوت اجنبیّه چیست؟
اگر در مکانى هستند که معمولا هیچ کس رفت و آمد نمى کند، خلوت با زن نامحرم محسوب مى شود و خلوت با اجنبیّه اشکال دارد حتّى اگر فکر مى کنند به حرام نمى افتند.
١٨ – دوختن لباس زنانه توسط آقایان
دوختن لباس زنانه توسط خیاط مرد، چه حکمى دارد؟
در صورتى که مستلزم تماس بدنى و محرّمات دیگرى نشود اشکالى ندارد.
١٩ – شوخی اساتید زن در کلاس
خنده و شوخى استاد خانم در کلاس درس دانشجویان دختر و پسر به منظور رفع کسالت و خستگى و تجدید روحیّه دانشجویان چه حکمى دارد؟
رعایت آداب عفّت در کلاس درس واجب است.
٢٠ – درس خواندن نزد نامحرم
خانمى مى خواهد به تحصیل خود ادامه دهد که بعدها شغل حلالى انتخاب کند ولى فعلا ادامه تحصیل ملازم با این است که با نامحرم رو به رو شود مثلا نزد مرد نامحرم درس بخواند یا این که با مردها در یک کلاس باشند، آیا تحصیل با چنین شرایطى جایز است؟
هرگاه توأم با امر حرامى نگردد مانعى ندارد، مانند خلوت با اجنبى و مفاسد دیگر.
٢١ – تماس با أجنبیه در وسائل نقلیه عمومی
آیا اگر در وسائط نقلیه عمومی زنی بغل دست انسان بنشیند وبر اثر تنگی جابا بدن اجنبیه تماس بگیرد آیا لازم است برخاسته یا از تاکسی خارج شویم؟
می توانید کیف یا ساک خود را به عنوان حائل بین خودتان بگذارید و لازم نیست از ماشین پیاده شوید.
٢٢ – حکم سلام مرد به زن نامحرم
حکم سلام مرد به زن نامحرم چیست؟آیا سلام کردن دانشجوی پسر به همکلاسی دختر که هر روز همدیگر را می بینند و با هم در یک کلاس شرکت می کنند اشکال دارد؟ سلام استاد مرد به شاگرد دختر چه حکمی دارد؟
در برخی از روایات این کار مکروه شمرده شده است. مخصوصاً اگر زن جوان باشد.
٢٣ – اشتغال خارج از منزل بانوان
نظر ایشان را در مورد اشتغال خارج از منزل بانوان می خواستم؟اگر از لحاظ شرعی اشکالی ندارد چه شرایطی باید داشته باشد؟و اگر همراه با مراوده در مسائل کاری و همکاری با نامحرم باشد چه حکمی دارد؟
در صورتی که جهات شرعی آن رعایت بشود و خوف انحرافی در کار نباشد و با اجازه همسر باشد مانعی ندارد.
٢٤ – بازی و تفریح به صورت مختلط
دانشجویان در اردوهای تفریحی بصورت مختلط(ذکور و اناث) به بازی و تفریحاتی(مثل برف بازی و غیره) می پردازند و این کار را صحیح می دانند. آیا این عمل آنان خالی از اشکال است؟
این کارها جائز نیست.
٢٥ – بازی و تفریح به صورت مختلط
دانشجویان در اردوهای تفریحی بصورت مختلط(ذکور و اناث)به بازی و تفریحاتی(مثل برف بازی و غیره )می پردازند و این کار را صحیح می دانند. آیا این عمل آنان خالی از اشکال است؟
این کارها جائز نیست.
٢٦ – دست زدن به نامحرم
آیا دست زدن به دختر در صورتی که هیچ غرض و منظوری در میان نباشد مشکل دارد یا خیر؟ و یا اینکه اگر بخواهیم با او ازدواج کنیم چطور؟
جائز نیست.
٢٧ – گفتگو با نامحرم
آیا گفتگو با زن نامحرم به طور کلّى جایز است؟
در صورتى که به طور عادى باشد، مانعى ندارد.
٢٨ – ارائه کنفرانس توسط دانشجویان دختر
آیا خواهران دانشجو مى توانند در مورد امور کلاس یا مسائل علمى در میان برادران دانشجو کنفرانس ارائه نمایند؟
هرگاه موازین شرعى در آن رعایت گردد و مفسده خاصّى نداشته باشد مانعى ندارد.
٢٩ – مشاغلی که مستلزم لمس نامحرم است
افعال و مشاغلى براى زن و مرد هست که مستلزم نظر لمس بدن دیگرى است مثل دندان پزشکى، زایمان، جراحى و... در این گونه موارد تکلیف چیست؟ و آیا فرقى بین حال ضرورت و غیر آن هست و ملاک ضرورت چیست؟
این گونه امور فقط در صورت ضرورت جایز است و معیار ضرورت تشخیص عرف عام و صالح است.
٣٠ – اشتغال بانوان در ادارات
آیا اشتغال زنان در اداراتى که محلّ مراجعه مردان است جایز است؟
با رعایت شئون اسلامى اشکالى ندارد.
٣١ – تحصیل در بین نامحرمان
گاهى دانشجوى پسرى در بین عدّه اى دانشجوى دختر یا بالعکس درس مى خواند، آیا درس خواندن بدین صورت جایز است؟ با توجّه به این که اگر با این شرایط ادامه تحصیل ندهد متضرّر مى شود مثل این که دیرتر فارغ التحصیل مى شود.
اگر موجب کار حرامى نمى شود اشکالى ندارد ولى سزاوار است که مسؤولین کشورهاى اسلامى برنامه اى براى جدا ساختن مراکز تحصیلى پسران و دختران تنظیم کنند.
٣٢ – تبعیت از دستور استاد برای معاینه نامحرم
تبعیّت از دستور استادى که مقیّد به فرایض شرعى نیست و با وجود دانشجویان دختر به دانشجویان پسر دستور معاینه زنان بیمار را مى دهد چه حکمى دارد؟ البتّه تمرّد از دستور استاد ممکن است در نمره قبولى یا رد او دخالت داشته باشد؟
در این مورد که ضرورت نیست باید به صورت معقولى تمرّد کند مگر این که معاینه زنان براى تکمیل تحصیلات پزشکى لازم باشد (تحصیلاتى که سبب نجات جان زنان مى شود) که در این صورت جایز است.
٣٣ – اختلاط زن و مرد مسلمان برای نمایش
آیا براى نمایش صحنه هاى تاریخى، اختلاط زن و مرد مسلمان که در نقش کفّار بازى مى کنند و همراه با مکالمات مهیّجِ شهوت و عاشقانه است، جایز است؟
بازى کردن در نقش کفّار به منظور اهداف آموزنده مانعى ندارد ولى مکالمات محرّک و شهوت انگیز جایز نیست.
٣٤ – شنیدن صدای روضه خوانی بانوان
شغل بعضى از خانمها ذکر توسّل به اهل بیت(علیهم السلام) در مجالس زنانه است، گاهى از اوقات در زمانى که مشغول روضه خوانى هستند مرد و یا بچه هایى که خوب و بد را مى فهمند وارد حیاط آن خانه مى شوند و صداى این خانم را مى شنوند، حکم این قبیل روضه خوانیها چیست؟
در این مورد که نوشته اید، صداى خود را آهسته تر کند و یا بدون تکیه به صوت بخواند.
٣٥ – نحوه رابطه زن و مرد در عده طلاق
(بیرون کردن زن در ایام عده طلاق از خانه حرام است)
لطفً بفرمایید رابطه بین این زن و شوهر طلاق گرفته و در زمان عده چگونه باید باشد؟ و در صورتی که در یک خانه قرار است این مدت را زندگی کنند چگونه و چه رابطه ای می توانند با هم داشته باشند؟
در صورتیکه عدّه طلاق رجعی باشد بیرون کردن او جایز نیست و مانند دو محرم می توانند با هم زندگی کنند.

پزشک نامحرم

١ – انجام تزریقات توسط نامحرم
آمپول زدن زن توسط مرد نامحرم چگونه است؟
در غیر صورت ضرورت جایز نیست.
٢ – تنها بودن پزشک و بیمار در اتاق معاینه
در بسیارى از موارد مجبور هستم در اطاق ویزیت براى چند دقیقه با بیمار غیر همجنس تنها باشم، تا به راحتى مشکلات خود را بیان کند. آیا این کار خلوت با اجنبیّه محسوب شده و حرام است؟
چنانچه درب اطاق قفل نباشد، خلوت با اجنبیّه صدق نمى کند.
٣ – معاینه توسط غیر همجنس برای استخدام
آیا معاینه و لمس افراد غیر بیمار در مقام آموزش پزشکى جهت کنترل سلامتى واستخدام و سربازى و... درصورتى که همجنس نباشند جایز است؟
در امورى که براى جامعه ضرورت دارد جایز است.
٤ – تماس دست پرستاران نامحرم به بدن
گیرندگان خون اهدایی معمولاً بانوان هستند که هنگام خون گرفتن انگشتانشان با بازوی شخص اهداء کننده برخورد می کند. آیا در چنین شرایطی اهداء خون جایز است؟
در صورتیکه ضرورتی برای خون دادن باشد و نتوان از پرستار هم جنس استفاده کرد اشکالی ندارد ولی باید در اینگونه موارد از دستکش های طبی استفاده کنند، تااشکالی نداشته باشد.

دست دادن

١ – دست دادن با نامحرم از باب ضرورت
دست دادن زنان غیرمسلمان با مردان و بلعکس در اروپا هنگام ملاقات ویا مراسم های رسمی ویا غیر رسمی و روزمره اعم از دکتر رفتن با همسایه و.... بعنوان احترام به یگدیگر محسوب شده و امری متداول و مبادی آداب و نشانه نزاکت بشمار می آید، که رعایت این مهم در نوع نگاه و تداوم مراودات اجتماعی بسیار حایز اهمیت بوده و تاثیری بسزا دارد واز دیگر سو نیز عدم رعایت آن علاوه بر ایجاد ضرر و زیان مادی با توجه به این امر که ما شیعیان خلاف این امر عمل می نماییم موجبات وهن و توهین به فرد مقابل را فراهم و خود را بعنوان یک شیعه مسلمان فردی بی ادب و بی توجه به موازین عرفی و اخلاقی معرفی مینماییم وهمچنین موجب وهن به شیعه، اسلام و دین را فراهم مینماییم . تاثیر منفی این رویه تا به ان اندازه است که حتی علاوه بر ناراحتی شدید فرد مقابل دربرخی مواقع موجب به گریه افتادن فرد خصوصا دربانوان گردیده چرا که این نوع برخورد را شدیدا تبعیض آمیز میدانند و درمواقع زیادی نیز فرض بر همجنس بازبودن چنین فردی میدانند .لازم به توضیح است که برای حقیر این موضوع به کرات رخ داده و علاوه بر توضیح با زبان لکن متاسفانه این مشکل کماکان بقوت خود باقی است . لذا از آن مرجع محترم کمال تشکر را دارم چنانچه راه حلی در این خصوص ارایه فرمایند واگر همچنان برحرمت آن تاکید دارند موجب امتنان است دقیقا علل شرعیه و فقهی و قرآنی و سنت و معصومین (علیهم السلام) را ذکر نمایند. باتشکر
دست دادن با زن نامحرم جائز نیست و اگر آنها را با فرهنگ اسلام آشنا کنیم مشکل حل خواهد شد ولی اگر واقعاً در جائی ضرورت قطعی حاصل شود، از باب ضرورت و به مقدار ضرورت مانعی ندارد.
٢ – دست دادن با افراد سالخورده
دست دادن با فرد سالخورده از جنس مخالف چه حکمی دارد ؟ مثلا با پسری با پیر زن دست بدهد یا دختری با پیر مرد ؟
اینکار جایز نیست .
٣ – دست دادن از روی لباس
آیا دست دادن از روى لباس با نامحرم اشکال دارد؟
تماس از روى لباس بدون قصد ریبه و تلذّذ اشکالى ندارد.
٤ – دست دادن با نامحرم با دستکش
دست دادن زن با مرد نامحرم با دستکش چه حکمى دارد؟
بهتر ترک این کار است مگر در موارد ضرورت.
٥ – دست دادن زن و مرد نامحرم
دست دادن زن و مرد نامحرم با یکدیگر چه حکمی دارد ؟ آیا حدیثی در این رابطه است؟
این کار به اتفاق تمام علمای اسلام حرام است و از ضروریات دین شمرده می شود و احادیث متعددی در مورد آن در کتاب وسائل الشیعه، ج 14، ص 151 وجود دارد.
٦ – حرمت دست دادن زن و مرد نامحرم حتی در بین فامیل
در منطقه ما رسم بر این است که گاه زن عمو دست پسر برادر شوهر خود را می‌گیرد و او را می‌بوسد، یا زن برادر و خواهر زن نیز خود را با برادر شوهر و شوهر خواهر محرم حساب می‌کنند، و دست دادن، خصوصآ بوسیدن سر و دست به هنگام بازگشت از سفر و ایّام عید شدیدآ رایج و مرسوم گردیده، و هر چه تذکّر داده می‌شود نمی‌پذیرند، بلکه گاهی ناراحت می‌شوند، تکلیف ما چیست؟ اگر موجب قطع صله رحم شود چه حکمی دارد؟
این گونه کارها حرام و خلاف شرع است، و نتیجه ناآگاهی بعضی از مردم می‌باشد. وظیفه شما آن است که با زبان خوش امر به معروف و نهی از منکر کنید، و اگر صله رحم بدون آن میسّر نیست، صله رحم را ترک کنید.

دوستی دختر و پسر

١ – حفظ حیا و راه برطرف کردن احساس علاقه به نامحرم
ببخشید مرز بین حیا و خجالت در هنگام برقراری ارتباط با نامحرم چیست؟
حیا آن است که انسان در مقابل گناهان خود را جمع و جور کند و کنار برود و علاقه مزبور را می توان با اشتغال به مسائل علمی و تاریخی و کارهایی همانند خیاطی و کار با کامپیوتر فراموش کرد.
٢ – روابط دختر و پسر از طریق اینترنت
1- آیا روابط دختر و پسر از طریق چت ایراد دارد؟
2- خواهشمند است در مورد روابط دختر و پسر در هر شرایطی توضیح دهید.
1- جایز نیست.
2- در مجالس عمومی یا در کلاس درس یا مانند آن و صحبت های عادی و معمولی مانعی ندارد اضافه بر آن جایز نیست مگر این که واقعاً بخواهند مقدمات ازدواج با یکدیگر را فراهم کنند.
٣ – ارتباط تلفنی دختر و پسر نامحرم
ارتباط تلفنی با یک پسر نامحرم در صورتی که به خاطر علاقه زیاد باشد ودختر بخواهد که آن پسر را هدایت کند چه حکمی دارد
جایز نیست.
٤ – روابط دوستی دختران و پسران
متأسّفانه روابط بین پسر و دختر در جامعه ما بسیار بد جا افتاده، و پدر و مادرها از آن به عنوان یک کار زشت از آن یاد مى کنند. من به عنوان یک پسر جوان موارد زیادى از این روابط را دیده ام. اگر پسر و دختر در روابط خود، حدود را رعایت کنند، و بدون اطّلاع پدر و مادرشان رابطه اى برقرار نمایند، و بین خودشان دوستى پایدارى را برنامه ریزى کرده باشند، که به احتمال قریب به یقین به ازدواج آنها منتهى شود، آیا شرعاً مشکلى دارد؟
تجربه هاى مکرّر در مکرّر نشان داده که رابطه هاى دختران و پسران دام هاى شیطان است، و منجر به خلاف شرع مى شود. بنابراین تنها در صورتى که قصد ازدواج داشته باشند، آن هم به مقدارى که براى شناخت یکدیگر لازم است، مى توانند تماس بگیرند.
٥ – دوستی با دیگری بعد از ازدواج
دوست داشتن یا عاشق شدن بعد از ازدواج نسبت به فرد متأهل یا مجرد دیگر چه حکمی دارد؟
توجه خود را از این امور منصرف کند که دامی از دام های شیطان است.
٦ – روابط دختر و پسر
داشتن رابطه پسر و دختر اگر بدون لمس های حرام و یا نزدیکی باشد و فقط برای مشورت در کارهای یکدیگر و ... باشد چه حکمی دارد.
در مورد مقدمات ازدواج جائز است و در غیر آن اشکال دارد.
٧ – معنی عشق در اسلام
عشق در اسلام چه معنی دارد؟
عشق به معنی محبت شدید است که اگر در مورد صحیح باشد مطلوب و الا مذموم است.