دکتر علیرضا متحدی

ازدواج دارای ابعاد و ویژگی های متعددی است. یکی از پررنگ ترین جنبه های آن مسائل شرعی و فقهی در ارتباطات اعضای خانواده است. در ادامه فتاوای مرجع تقلید حضرت آیت الله مکارم شیرازی، در خصوص موضوعات مربوط به ازدواج و زناشویی آورده شده است. هرچند ممکن است افراد مقلد ایشان نباشند، اما با مطالعه استفتائات احکام شرعی موضوع حدوداً مشخص خواهد شد:

.

عناوین اصلی:

عناوین فرعی:

احکام  عقد دائم / نشوز:

١ – نفقه در فرض ادعای ناشزه بودن همسر
زنى ادّعا مى کند شوهرش او را از منزل بیرون کرده، و نفقه اش را در مدّت خاصّى نپرداخته است. شوهر ضمن اقرار به این که نفقه معوّقه همسرش را پرداخت نکرده، ادّعا مى کند که همسرش ناشزه است، و بدون اجازه او منزل مشترک را ترک کرده، و از اداى وظایف زناشویى امتناع نموده، و در نتیجه استحقاق نفقه ندارد. در فرض مذکور، با توجّه به این که زوجین جدا از یکدیگر زندگى مى کنند، قول کدام یک مقدّم و بیّنه بر عهده چه کسى است؟
اگر جدا از هم زندگى مى کنند، و زن مجوّزى براى این کار ندارد، ناشزه است و حقّ نفقه ندارد.
٢ – خودداری زوجه از اقامت در منزل زوج قبل از عروسی
زوجه باکره اى که تمکین را به وصول مهریّه عندالمطالبه اش موکول نموده، (و مطابق عرف هنوز در عقد است، و در منزل پدرش به سر مى برد) آیا مى تواند از سکنى در منزلى که زوج معیّن کرده خوددارى کند؟ و اگر چنین کند، آیا ناشزه محسوب مى شود، و حقّ نفقه ندارد؟
تا زمانى که طبق عرف عروسى نکرده، حقّ امتناع دارد.
٣ – انجام ندادن وظایف زوجیت توسط شوهر
هرگاه زوجه از ایفاى وظایف زوجیّت خوددارى نماید، ناشزه بوده و

مستحقّ نفقه نخواهد بود. حال اگر شوهر از انجام وظایف زوجیّت سرباز زند، به گونه اى که زوجه اش را معلّقه قرار دهد، بفرمایید:

1ـ آیا مى توان حکم به نشوز زوج کرد؟
2ـ آیا در این صورت زوجه مى تواند از دادگاه تقاضاى طلاق نموده، و دادگاه نیز بر این اساس حکم به طلاق زوجه دهد؟
1- آرى در این صورت زوج ناشز است، و زوجه مى تواند به حاکم شرع شکایت کند، تا او را وادار به انجام وظیفه نماید، و در صورت لزوم تعزیر کند.
2- در صورتى که زوج به هیچ وجه حاضر نباشد امساک به معروف یا تسریح به احسان کند، و زوجه در عسر و حرج قرار گیرد، حاکم شرع مى تواند او را طلاق دهد.