دکتر علیرضا متحدی

ازدواج دارای ابعاد و ویژگی های متعددی است. یکی از پررنگ ترین جنبه های آن مسائل شرعی و فقهی در ارتباطات اعضای خانواده است. در ادامه فتاوای مرجع تقلید حضرت آیت الله مکارم شیرازی، در خصوص موضوعات مربوط به ازدواج و زناشویی آورده شده است. هرچند ممکن است افراد مقلد ایشان نباشند، اما با مطالعه استفتائات احکام شرعی موضوع حدوداً مشخص خواهد شد:

.

عناوین اصلی:

عناوین فرعی طلاق:

١ – اختلاف زن و شوهر در تحقق رجوع
در صورت اختلاف زوجین، در این که رجوع صورت گرفته یا خیر، قول کدام یک مقدّم است؟
قول منکرِ رجوع، مقدّم است.
٢ – اختلاف زوجین در زمان وقوع رجوع
در صورت اختلاف زوجین در این که رجوع در زمان عدّه صورت گرفته یا بعد از آن، قول کدام یک مقدّم است؟
قول زوجه مقدّم است.
٣ – مجهول بودن تاریخ طلاق و رجوع
زوج و زوجه اى در اصل رجوع و انقضاى مدّت عدّه طلاق رجعى اتّفاق نظر دارند، ولى در این که کدام زودتر واقع شده، اختلاف دارند. قول کدام یک مقدّم است؟
در صورتى که تاریخ طلاق معلوم باشد، و تاریخ رجوع مجهول; رجوع بى اثر خواهد بود. و اگر بالعکس بوده باشد، رجوع مؤثّر است. و اگر تاریخ هر دو مجهول باشد، رجوع فایده اى ندارد.
٤ – اختلاف زوجین در رجوع
مردى زوجه اش را طلاق رجعى داده است. زوج مدّعى رجوع به طلاق، و زوجه منکر آن است. حکم شرعى در دو فرض بالا در اثناى عدّه و پس از آن چیست؟
اگر در اثناى عدّه باشد، این کار خود رجوع محسوب مى شود. و اگر بعد از عدّه باشد، بدون دلیل پذیرفته نمى شود.
٥ – رجوع زوجه در زمان عده طلاق خلع
با سلام در طلاق خلع و در زمان عده در صورتیکه زن به مرد رجوع نموده که این امر قطعی باشد نیازی به بیان شفاهی بذل ما بذل از طرف زن میباشد و یا همان عمل رجوع کافی بوده و فقط شرایط ازدواج (مهریه) به همان شکل سابق خواهد بود؟
زن باید رجوع به بذل کند و تمام آنچه را داده یا لا اقل قسمتی از آنرا باز پس بگیرد تا رجوع شوهر ممکن شود.
٦ – لمس و نزدیکی در ایام عدّه طلاق رجعی
احتراما توضیح بفرمایید:
۱) در طلاق رجعی آیا در ایام عده طلاق رجعی آیا زوجین محرمند یا خیر مثلا میتوانند با هم دست دهند یا رو بوسی کنند؟ و اگر محرمند محرمیت به چه صورت است و اگر محرم نیستند چرا دستور شده است محل سکونت زوجه باید در محل زندگی مشترک قبلیشان باشد در صورتی که حضور دو نامحرم در یک مکان مکروه و مسبب وسوسه شیطان است.
۲) چنانچه بنا به نیاز طرفین و فقط صرف ارضای میل جنسی مبادرت به نزدیکی کنند آیا گناه محسوب میشود؟ آیا با خوانده شدن خطبه دوم طلاق رجعی(در پایان ایام عده) طلاق صحیح میباشد؟
1ـ آنها با هم محرم اند و می توانند دست بدهند و روبوسی کنند ولی اگر به قصد رجوع باشد طلاقشان باطل می شود.
2ـ طلاق گذشته باطل می شود.
٧ – ملاعبه با همسر بدون قصد رجوع در ایام عدّه
اگر زوجی که همسر خود را طلاق رجعی داده ، بدون نیت رجوع و با فرض اینکه در دوران عده مجاز به این کار بوده، با وی ملاعبه کند آیا رجوع حاصل شده است یا خیر؟
در صورتی که رجوع نیست آیا گناهی مرتکب شده؟
اگر قصد رجوع نداشته باشد رجوع نیست و این کار هم برای او اشکال دارد.
٨ – ازدواج مجدد بعد از رجوع همسر اول
زید همسر خود را طلاق رجعى مى دهد و از هم جدا مى شوند، مرد در یک شهر و زن در شهر دیگر به سر مى برد و قبل از انقضاى عدّه، مرد رجوع مى کند ولى زن مطّلع نمى شود و پس از انقضاى عدّه، زن ازدواج مى کند وظیفه چیست؟ یا مرد رجوع کرده و زن هم تمایل نشان مى دهد ولى پدر و برادران زن اجازه نمى دهند برگردد و الآن چند سالى گذشته و زن ازدواج نکرده آیا زوجیّت اوّل برقرار است؟ یا مرد وقتى که دید اصرارش اثر ندارد و اعراض کرد نیاز به طلاق مجدّد دارد؟
اگر رجوع مسلّم باشد عقد دوّم باطل است و گذشتن زمان طولانى اثرى ندارد و نیز عقد زوجیّت با اعراض از بین نمى رود و طلاق لازم است تا از یکدیگر جدا شوند.
٩ – لزوم طلاق مجدد در صورت پشیمانی از رجوع
کسى که در عدّه رجعى به زن رجوع کند و فوراً پشیمان شود و بگوید همان جدایى و طلاق برقرار باشد، آیا صرف پشیمانى از رجوع کافى است و یا این که طلاق مجدّد لازم است اگر طلاق لازم است چه زمانى باید انجام گیرد؟
پشیمانى فایده ندارد و با رجوع کردن، آن زن همسر او مى باشد و اگر بخواهد جدا شود باید مجدّداً طلاق دهد.
١٠ – پول گرفتن برای رجوع
اگر مردى زن خود را طلاق دهد امّا ورثه زن به آن مرد بگویند که فلان مقدار پول بگیر و طلاق مده، آیا شوهر مى تواند رجوع کند؟
مردى که همسرش را طلاق داده مى تواند پولى بگیرد و رجوع کند و اگر غیر طلاق رجعى است احتیاج به عقد مجدّد دارد.