دکتر علیرضا متحدی

فضایی برای انتشار مطالب حقوقی و روانشناسی

فضایی برای انتشار مطالب حقوقی و روانشناسی

مرد خردمند هنر پیشه را
عمر دو بایست در این روزگار
تا به یکی تجربه اندوختن
با دگری تجربه بردن به کار!

مهمترین ابزار قدرت و موفقیت در زمانه حاضر "آگاهی" است. اگر افراد قبل از هر اقدامی جستجوی اطلاعات نمایند، و اگر صاحبان دانش و تجربه و اندیشه، احساس وظیفه کنند که تجربیات مفید خود را در اختیار دیگران قرار دهند، همه خواهند توانست با انتخاب ها و تصمیمات درست تر، جلو خسارات و شکستها را گرفته و استفاده بهتری از عمر و انرژی خود داشته باشند.

در این پیج اطلاعاتی در حوزه حقوق و روانشناسی که دارای جذابیت، و عمدتا مورد نیاز مردم است منتشر می شود. باشد که مورد رضایت و استفاده قرار گیرد.
همچنین تلاش می شود در حد امکان سوالات حقوقی عزیزان را پاسخگو باشیم. می توانید سوالات خود را در پیامرسانهای داخلی مطرح فرمایید. در اولین فرصت و در حد مقدورات پاسخ کافی ارائه خواهد شد.

تابلو اعلانات

۱۰۶ مطلب در اسفند ۱۳۹۳ ثبت شده است


ازدواج دارای ابعاد و ویژگی های متعددی است. یکی از پررنگ ترین جنبه های آن مسائل شرعی و فقهی در ارتباطات اعضای خانواده است. در ادامه فتاوای مرجع تقلید حضرت آیت الله مکارم شیرازی، در خصوص موضوعات مربوط به ازدواج و زناشویی آورده شده است. هرچند ممکن است افراد مقلد ایشان نباشند، اما با مطالعه استفتائات احکام شرعی موضوع حدوداً مشخص خواهد شد:


.

عناوین اصلی:

عقد دائم فسخ نکاح
عقد موقت                                 مسائل جنسی
طلاق نگاه
متفرقه روابط زن و مرد
اولاد محرم و نامحرم
ازدواج با سایر فرق وطی به شبهه
ازدواج های حرام مقدمات ازدواج

عناوین فرعی طلاق:

شرایط طلاق                                  انواع طلاق
احکام رجوع متفرقه طلاق
احکام طلاق احکام عدّه
طلاق غیابی محلّل
ظهار


١ – اختلاف زن و شوهر در تحقق رجوع
در صورت اختلاف زوجین، در این که رجوع صورت گرفته یا خیر، قول کدام یک مقدّم است؟
قول منکرِ رجوع، مقدّم است.
٢ – اختلاف زوجین در زمان وقوع رجوع
در صورت اختلاف زوجین در این که رجوع در زمان عدّه صورت گرفته یا بعد از آن، قول کدام یک مقدّم است؟
قول زوجه مقدّم است.
٣ – مجهول بودن تاریخ طلاق و رجوع
زوج و زوجه اى در اصل رجوع و انقضاى مدّت عدّه طلاق رجعى اتّفاق نظر دارند، ولى در این که کدام زودتر واقع شده، اختلاف دارند. قول کدام یک مقدّم است؟
در صورتى که تاریخ طلاق معلوم باشد، و تاریخ رجوع مجهول; رجوع بى اثر خواهد بود. و اگر بالعکس بوده باشد، رجوع مؤثّر است. و اگر تاریخ هر دو مجهول باشد، رجوع فایده اى ندارد.
٤ – اختلاف زوجین در رجوع
مردى زوجه اش را طلاق رجعى داده است. زوج مدّعى رجوع به طلاق، و زوجه منکر آن است. حکم شرعى در دو فرض بالا در اثناى عدّه و پس از آن چیست؟
اگر در اثناى عدّه باشد، این کار خود رجوع محسوب مى شود. و اگر بعد از عدّه باشد، بدون دلیل پذیرفته نمى شود.
٥ – رجوع زوجه در زمان عده طلاق خلع
با سلام در طلاق خلع و در زمان عده در صورتیکه زن به مرد رجوع نموده که این امر قطعی باشد نیازی به بیان شفاهی بذل ما بذل از طرف زن میباشد و یا همان عمل رجوع کافی بوده و فقط شرایط ازدواج (مهریه) به همان شکل سابق خواهد بود؟
زن باید رجوع به بذل کند و تمام آنچه را داده یا لا اقل قسمتی از آنرا باز پس بگیرد تا رجوع شوهر ممکن شود.
٦ – لمس و نزدیکی در ایام عدّه طلاق رجعی
احتراما توضیح بفرمایید:
۱) در طلاق رجعی آیا در ایام عده طلاق رجعی آیا زوجین محرمند یا خیر مثلا میتوانند با هم دست دهند یا رو بوسی کنند؟ و اگر محرمند محرمیت به چه صورت است و اگر محرم نیستند چرا دستور شده است محل سکونت زوجه باید در محل زندگی مشترک قبلیشان باشد در صورتی که حضور دو نامحرم در یک مکان مکروه و مسبب وسوسه شیطان است.
۲) چنانچه بنا به نیاز طرفین و فقط صرف ارضای میل جنسی مبادرت به نزدیکی کنند آیا گناه محسوب میشود؟ آیا با خوانده شدن خطبه دوم طلاق رجعی(در پایان ایام عده) طلاق صحیح میباشد؟
1ـ آنها با هم محرم اند و می توانند دست بدهند و روبوسی کنند ولی اگر به قصد رجوع باشد طلاقشان باطل می شود.
2ـ طلاق گذشته باطل می شود.
٧ – ملاعبه با همسر بدون قصد رجوع در ایام عدّه
اگر زوجی که همسر خود را طلاق رجعی داده ، بدون نیت رجوع و با فرض اینکه در دوران عده مجاز به این کار بوده، با وی ملاعبه کند آیا رجوع حاصل شده است یا خیر؟
در صورتی که رجوع نیست آیا گناهی مرتکب شده؟
اگر قصد رجوع نداشته باشد رجوع نیست و این کار هم برای او اشکال دارد.
٨ – ازدواج مجدد بعد از رجوع همسر اول
زید همسر خود را طلاق رجعى مى دهد و از هم جدا مى شوند، مرد در یک شهر و زن در شهر دیگر به سر مى برد و قبل از انقضاى عدّه، مرد رجوع مى کند ولى زن مطّلع نمى شود و پس از انقضاى عدّه، زن ازدواج مى کند وظیفه چیست؟ یا مرد رجوع کرده و زن هم تمایل نشان مى دهد ولى پدر و برادران زن اجازه نمى دهند برگردد و الآن چند سالى گذشته و زن ازدواج نکرده آیا زوجیّت اوّل برقرار است؟ یا مرد وقتى که دید اصرارش اثر ندارد و اعراض کرد نیاز به طلاق مجدّد دارد؟
اگر رجوع مسلّم باشد عقد دوّم باطل است و گذشتن زمان طولانى اثرى ندارد و نیز عقد زوجیّت با اعراض از بین نمى رود و طلاق لازم است تا از یکدیگر جدا شوند.
٩ – لزوم طلاق مجدد در صورت پشیمانی از رجوع
کسى که در عدّه رجعى به زن رجوع کند و فوراً پشیمان شود و بگوید همان جدایى و طلاق برقرار باشد، آیا صرف پشیمانى از رجوع کافى است و یا این که طلاق مجدّد لازم است اگر طلاق لازم است چه زمانى باید انجام گیرد؟
پشیمانى فایده ندارد و با رجوع کردن، آن زن همسر او مى باشد و اگر بخواهد جدا شود باید مجدّداً طلاق دهد.
١٠ – پول گرفتن برای رجوع
اگر مردى زن خود را طلاق دهد امّا ورثه زن به آن مرد بگویند که فلان مقدار پول بگیر و طلاق مده، آیا شوهر مى تواند رجوع کند؟
مردى که همسرش را طلاق داده مى تواند پولى بگیرد و رجوع کند و اگر غیر طلاق رجعى است احتیاج به عقد مجدّد دارد.


ازدواج دارای ابعاد و ویژگی های متعددی است. یکی از پررنگ ترین جنبه های آن مسائل شرعی و فقهی در ارتباطات اعضای خانواده است. در ادامه فتاوای مرجع تقلید حضرت آیت الله مکارم شیرازی، در خصوص موضوعات مربوط به ازدواج و زناشویی آورده شده است. هرچند ممکن است افراد مقلد ایشان نباشند، اما با مطالعه استفتائات احکام شرعی موضوع حدوداً مشخص خواهد شد:


.

.

عقد دائم فسخ نکاح
عقد موقت .                             .
مسائل جنسی
طلاق نگاه
متفرقه روابط زن و مرد
اولاد محرم و نامحرم
ازدواج با سایر فرق وطی به شبهه
ازدواج های حرام مقدمات ازدواج



احکام اولاد


١ – نفقه فرزند طلاق
فرزندی که با مادرش زندگی می کند (فرزند طلاق) تا چند سال مخارج و نفقه اش با پدرش می باشد؟
تا زمانی که مخارج او در حد متعارف زندگی اش تامین نباشد نفقه اش بر عهده پدر است و به مقدار متعارف باید بپردازد و اگر پدر نتواند و یا نپردازد، در صورت توانایی باید مادر بپردازد.
٢ – علت درد زایمان
من یک زن هستم و می خواستم فلسفه دردی که زنان هنگام زایمان متحمل می شوند را بدانم ودراین زمینه اگر آیه و یا آیاتی موجود می باشد ویا حدیثی ازفلسفه این درد ناشی از زایمان می باشد را بیان بفرمایید .
لازم به ذکر است که خود از این درد وحشت دارم و با راهنماییهای مذهبی حضرتعالی تسکین می یابم
این درد علاوه بر این که آزمایشی برای زنان است به گفته دانشمندان سبب تکامل فرزند آنها می شود و طبق روایات با تولد فرزند گناهان آنها پاک می شود.
٣ – زن نامحرمی که بدون دخول باردار شده
اگر مردى با زن نامحرمى تفخیذ کند و انزال شود و فرزندى منعقد گردد بى آن که دخول صورت گرفته باشد حکم فرزند و زوال بکارت که بر اثر تولد فرزند حاصل مى شود چیست؟
هرگاه یقین داشته باشد که انزال نمى شود، بعید نیست فرزند آنها همچون فرزند شبهه باشد و اگر احتمال مى داده است، خالى از اشکال نیست و در مورد مهرالمثل اگر زن با میل و رضایت خود حاضر شده و احتمال این امر را مى داده مهرالمثل ندارد و اگر احتمال نمى داده و رضایت به غیر تفخیذ نداشته، احتیاط واجب دادن مهرالمثل است.
٤ – غسل بعد از چهل روز نوزاد (غسل چله)
طبق رسم و رسوم نوزاد رو بعد از چهل روز به حمام برده و آنرا غسل می دهند. آیا از نظر فقهی و اعتقادی این رسم و رسوم صحت قبلی داشته است؟ آیا باید این کار اجبارا انجام گیرد؟ لطفا در این خصوص بیشتر برای من توضیح ارسال نمایید.
این رسم هیچگونه مبنای شرعی ندارد و باید آن را ترک کرد و درباره غسل دادن مولود در اوایل تولد در روایات وارد شده است.
٥ – وظیفه والدین در قبال فرزندی که پایبند احکام شرعی نیست
پسرم پایبند به احکام شرع نیست، به گونه اى که تمام اعضاى خانواده از کارهاى او به ستوه آمده اند! عربده کشى هاى او باعث ناراحتى خانواده، و حتّى همسایه هاست! در خانه نوارها و فیلم هاى مبتذل نگاه مى کند، و سایر فرزندانم نیز گاهى به آن فیلمها نگاه مى کنند! از هر طریقى با او برخورد کردم، به شکست انجامید. وظیفه من نسبت به ایشان چیست؟ آیا مى توانم او را از خانه بیرون نموده، و از زمره فرزندانم خارج نمایم؟
باز هم از تأثیر سخن مأیوس نشوید. سعى کنید از طریق تشویق و محبّت و وعده و مانند آن در او نفوذ نمایید. یا بعضى افراد را سفارش کنید با او دوست شوند، و ببینند درد اصلى او کجاست؟ اى بسا مشکلى دارد که صریحاً نمى گوید، و از این طریق حل مى شود. اگر همه این امور را انجام دادید، و به نتیجه نرسیدید، و پیوسته منشأ فساد بود، اخراج او از خانه مانعى ندارد.
٦ – استفاده از غذای حلال برای داشتن فرزند صالح
برای داشتن یک فرزند صالح قبل از تولدفرزندچه کارهایی بایستی انسان انجام دهد.وزمانی که می خواهیم بچه دارشویم چه اعمالی مستحب می باشد؟
لازم است هم خودتان و هم آنها از غذای حلال تغذیه کنند و از مجالس آلوده اجتناب ورزند و فیلم ها و برنامه های بدآموز در اختیارشان نباشد.
٧ – استفاده از خوردنی های خانه پدری بدون إذن
آیا طبق آیه ... سوره نور فرزند در خانه پدر و مادر خود میتواند از هر چه بخواهد بخورد؟آیا همسر آن فرزند هم که در آن خانه زندگی می کند چنین اجازه ای دارد؟
فرزند می تواند از آن چه در خانه پدر است بخورد مشروط به این که علم یا گمان بعدم رضایت او نداشته باشد، ولی همسرش بدون اجازه یا علم به رضایت نمی تواند چنین کند.
٨ – قیم شدن مادر صغیر
اگر صغیر، جدّ پدرى نداشته باشد آیا مادر مى تواند بااجازه حاکم شرع قیّم او بشود؟
با اجازه حاکم شرع مانعى ندارد.
٩ – ولد الزنا
آیا طفل متولّد از زنا، حکم فرزند شرعى را دارد؟
طفل متولّد از زنا، از نظر حضانت و وجوب انفاق و مانند آنها (جز در مواردى که دلیل قائم بر استثنا آن شده است مانند مسأله ارث) حکم فرزند شرعى را دارد، بنابراین ولدالزّنا تمام احکام محرمیّت و وجوب نگهدارى و تربیت را دارد فقط ارث نمى برد.
١٠ – کتک زدن پدر به فرزند
آیا پدر مى تواند فرزند خود را به خاطر سرپیچى در یادگیرى قرآن، تأدیب نماید؟
بهتر است از طریق تشویق این کار را انجام دهد.
١٢ – فروختن فرزندان بی سرپرست
آیا مى توان به خانواده هایى که فرزند ندارند، فرزندى بدون سرپرست (مانند کودکان سر راهى) تحویل داد، و در مقابل پولى از آنها گرفت؟ اگر مبلغ اخذ شده بر اساس جنس طفل، یا ویژگیهاى ظاهرى او، متفاوت باشد، چه حکمى دارد؟
فروختن فرزند به هیچ عنوان جایز نیست.
١٣ – بیرون کردن فرزند از خانه توسط پدر
آیا پدر می تواند فرزند مجرد و بیکار خود را که از سن بلوغ گذشته باشد از خانه طرد کند به دلیل وجود نامادری در آن منزل که به عقیده خودش به هم نامحرم هستند یا بنا به دلایل دیگر؟
در صورت امر پدر به ترک منزل چه وظیفه ای بر عهده فرزند است؟
پسر به زن پدر خود نامحرم نیست و پدر بدون دلیل شرعی نمی تواند فرزندش را از خانه اش بیرون کند.
١٤ – تهیه جهیزیه دختر توسط پدر
آیا تهییه جهیزیه بر عهده پدرمی باشدوجزو رزق وکسوت واجبی محسوب می شود که بر عهده او نسبت به فرزنداست؟ ودر صورتی که این گونه است اگر دختر ،خود کار کند وتمام یا بخشی از جهیزیه خود را تامین نماید آیا این جزو امور تبرعی محسوب می شود که تکلیف را از پدر ساقط می کند یا مثل مورد استقلال وغنی بودن زن محسوب می شود که تکلیف نفقه را از شوهر ساقط نمی کند ؟ اگر صورت دوم صحیح است در صورتی که بعدا دختر ،پولی را از پدر خود قرض نماید وپدر هم از دنیا برود آیا می تواند عوض آنکه جهیزیه را خودش تامین نموده است آن پول را تقاص نماید؟
تهیه جهیزیه بر عهده پدر نیست ولی سزاوار است در این راه به فرزند خود کمک نماید.
١٥ – ضرب و جرح کودکان توسط والدین
بعضى از کودکان توسّط پدر و مادر شدیداً مورد ضرب و جرح قرار مى گیرند، و گاه آثار این شکنجه ها در بیمارستان دیده مى شود، و متأسّفانه قانونى جهت منع آن موارد وجود ندارد. حکم آن چیست؟
این گونه شکنجه ها محکوم به دیه و ارش است; و فرقى با جنایات دیگران ندارد.
١٦ – تأدیب فرزند به خاطر سرپیچی در یادگیری قرآن
آیا پدر مى تواند فرزند خود را به خاطر سرپیچى در یادگیرى قرآن، تأدیب نماید؟
بهتر است از طریق تشویق این کار را انجام دهد.
١٧ – تصرف در ملک فرزند بدون رعایت غبطه
اگر پدری ملک دختر یازده و نیم ساله خود را که توسط مادرش به او واگذار شده است بدون اجازه و اطلاع دختر و همسرش (مادر دختر) با حق ولایت پدری اش بدون رعایت غبطه مال فرزندش به نام خود منتقل کرده و پس از گذشت دو سال کلیه حقوق آن ملک و مالکیت آن را مجدداً بدون رعایت غبطه و اطلاع فرزند و همسرش به شخص ثالثی صلح کند، آیا این عمل و معامله او از نظر شرع مقدس اسلام صحیح است؟
تصرّف در ملک فرزند بدون رعایت غبطه او شرعاً جایز نیست و اگر معامله ای انجام گیرد در فرض سوال باطل است.
ارسال به دوستان
١٨ – انتخاب نام «فاطمه زهرا» برای فرزند
بنده به تازگی صاحب دختری شده ام، نام او را «فاطمه زهرا» گذاشته ام. آیا اسم صحیحی است و بی حرمتی نسبت به حضرت فاطمه (سلام الله علیها) محسوب می شود یا خیر؟ وظیفه من در قبال این کودک چگونه است؟
بهتر این است که او را خطاب به «فاطمه» یا خطاب به «زهرا» کنید و شناسنامه او را هم به یکی از این دو بازگردانید.
١٩ – بیدار کردن فرزندان برای نماز صبح
آیا بر پدر و مادر واجب است که فرزند دختر یا پسر خود را که به سن تکلیف رسیده اند برای ادای نماز صبح از خواب بیدار کنند؟
واجب نیست مگر اینکه آنها عادت به ترک نماز صبح کنند و آن را سبک بشمارند، در این صورت واجب است به نحو مطلوبی آنها را بیدار کنند.
٢٠ – دفن کردن بند ناف نوزاد
آیا ناف نوزاد را در جای مقدسی مثل مدرسه و ... باید انداخت و یا اینکه باید آن را باید دفن نمود؟
می توانید آن را دفن کنید و دنبال خرافات نباشید.
٢١ – مصرف اموال کودک در هزینه های او
آیا می توان هدیه کودک را صرف مخارج خود او نمود؟
اشکالی ندارد.
٢٢ – تنبیه بدنی کودک
اگر پدر یا مادرى فرزند خود را براى تربیت یا از روى غضب بزند و جاى آن سیاه یا کبود و یا قرمز بشود، آیا دیه دارد؟
دیه دارد.
٢٣ – انتخاب القاب خداوند برای نامگذاری فرزند
آیا انتخاب القاب خداوند برای نامگذاری فرزندان مثل "معید" و مانند آن بر کودکان اشکال دارد؟ آیا شرط نام نیکو داشتن فقط آن است که نام مذهبی باشد یا آنکه نامهایی هم که معانی خوبی دارند را هم شامل می شود؟
گذاردن اینگونه نام ها بر کودکان خالی از اشکال نیست مگر اینکه کلمه «عبد» به آن اضافه شود مانند «عبد المعید» و گذاردن نام های مذهبی واجب نیست هر چند بهتر است.
٢٤ – تعیین جنسیت کودک
سوال اینجانب پیرامون تعیین جنسیت کودک به روش های جدید می باشد. آیا این کار با اصول فقهی منافاتی ندارد؟
اگر مستلزم نظر و لمس حرام نباشد مانعی ندارد.
٢٥ – کفر یا اسلام بچه های غیر بالغ غیر ممیز
در مورد بچه های غیربالغ که هنوز به فهم درستی نرسیده اند از نظر کفر و اسلام مشهور این است که ملحق به اشرف ابوین هستند؛ یعنی اگر یکی هم مسلمان بود محلق به اوست آیا از نظر شما همین است؟
اگر پدر او مسلمان باشد چنین است و حکم مسلمان را دارد ولی اگر فقط مادر او مسلمان باشد احتیاط آن است که از او اجتناب کنند تا خودش مستقل شود و به فهم برسد.

حضانت


١ – وکالت حاکم شرع برای اجرای صیغه طلاق
من همراه شوهر و فرزندانم در سال 1366 به نروژ آمدیم و الآن سه سال است که شوهرم من و بچّه هایم را رها کرده و رفته و مرا بلاتکلیف گذاشته است ولى طلاق دولتى را در نروژ انجام داده ایم در نروژ مرکز توحید اسلامى براى شیعیان و مسلمین وجود دارد، از جنابعالى درخواست مى کنیم که به روحانى این مرکز وکالت و اجازه براى جارى کردن صیغه طلاق شرعى بدهید تا مرا طلاق دهد؟
چنانچه همسر شما نه حاضر است با شما زندگى کند و نه طلاق شرعى مى دهد به روحانى محترم محلّ وکالت دادیم که شما را بعد از ثبوت این موضوع مطلّقه سازد و همچنین در مورد سایر مسلمانانى که در شرایطى همانند شرایط شما زندگى مى کنند.
٢ – حضانت فرزندانی که پدر و جد پدری ندارند
بنده یک خواهر دارم که دارای دو فرزند است که یکی دختر و دیگری پسر می باشد. شوهر خواهرم طی یک سانحه رانندگی فوت کرده و از آنجا که جد پدری فرزندان نیز به رحمت خدا رفته حق حضانت بچه ها به عهده چه کسی می باشد؟
حضانت آن با حاکم شرع است. می توانید در این زمینه به یکی از علمای محل که از سوی مراجع مأذون است است مراجعه کنید تا شما یا شخص دیگری که صلاح باشد را برای حضانت تعیین کند.
٣ – نگهداری و تربیت و طهارت نوزاد کافر
آیا زن و مرد مسلمان می توانند نوزاد کافر که نجس است را نگهداری کنند؟
در صورتی که حضانت و تربیت او به آنها واگذار شود در طهارت تابع آنهاست.
٤ – حق حضانت اولاد بعد از طلاق
از ابتدایی ترین دوران زندگی یعنی تولد نوزاد تا دوران بلوغ و رشد، تربیت فرزند بر عهده ی مادر است. پس چرا بچه متعلّق به مرد است و اگر زنی به دلیل موجّهی از همسرش جدا شود حتی با وجود داشتن تمکّن مالی، حقّ سرپرستی از فرزند خود را ندارد و عواطف شدید مادری نادیده گرفته می شود؟
در مجموع هنگام جدایی زن از مرد، توانایی مردان بر حمایت از فرزندان و رفع نیازهای اقتصادی کودکان بیش از زنان است ولی اگر در مواردی ثابت شود که حضانت پدر مصالح کودک را به خطر می اندازد او را به مادر می سپارند.
٥ – طلاق در صورت خودداری از پرداخت نفقه
هرگاه زوج بدون عذر شرعى از دادن نفقه خوددارى کند آیا طلاق زوجه جایز است؟
حاکم شرع باید از مال زوج نفقه را بپردازد و اگر میسّر نشود به او تکلیف طلاق کند و اگر طلاق ندهد شخصاً او را طلاق مى دهد.
٦ – نفقه در صورت مشکوک بودن طلاق
شخصى به زنش اختیار داد که از سوى او کسى را براى طلاق وکیل کند، مدّتى گذشت زنش او را مطّلع نکرد که طلاق جارى شده یا نه؟ آیا نفقه در این مدّت برشوهر واجب است و آیا شوهر مى تواند این زن را به عنوان همسرش بپذیرد؟
مادامى که وقوع طلاق مشکوک است در حکم زوجه اوست.
٧ – حضانت ولد غیر مشروع
بچّه اى که از زنا متولّد شده آیا به زانى داده مى شود یا به زانیه؟
از نظر حق حضانت و نگهدارى مانند فرزند حلال زاده است.
٨ – سپردن والدالزنا به بهزیستی
اگر بچّه ولدالزّنا به دست زانیه داده شود باعث فساد مى شود و موجب لطمه به آبروى یک عدّه مومن آن روستا مى شود امّا اگر شرع مقدّس یا قانون دولت، این بچه را به اداره بهزیستى تحویل نماید، هم فساد کم مى شود و هم آبروى چندین مؤمن حفظ مى شود، در این صورت وظیفه چیست؟
باید حاکم شرع در این گونه موارد تصمیم بگیرد و اگر فسادى هست جلوى آن را بگیرد.
٩ – حضانت مادر صغیر در صورتی که شوهر کند
همسر شهیدى که یک پسر دارد پس از گذشتن چند سالى ازدواج کرده است، پدر شهید مى گوید: من به عنوان ولىّ نمى گذارم نوه ام در خانه بیگانه بماند چون من وظیفه دارم او را پرورش دهم و فعلا این پسر بچه 5 ساله است، مادرش مى گوید: من به عنوان مادر، او را پرورش مى دهم، از نظر اسلام کدام یک مقدّم هستند؟
در مورد نگهدارى بچه و پرورش او تا زمان بلوغ، مادر بچه بر جدّ او مقدّم است حتّى در صورتى که شوهر کند، ولى در مسأله ولایت بر اموال حق با جدّ است و مادر ولایتى بر اموال کودک ندارد.
١٠ – ساقط شدن حق حضانت پدر
اگر عمل به حقّ الحضانه مستلزم عسر و حرج فوق العاده نسبت به دیگرى باشد مثل این که گرفتن فرزند از مادر بعد از دو سال و ردّ به پدر باعث مشقّت غیر قابل تحمّل براى او باشد که این مشقّت اضافه بر اصل مشقّت فراق است که معمولا متوجّه مادر مى شود ـ و یا عمل به حقّ الحضانه باعث فساد و انحراف اخلاقى و تربیتى باشد و کودک در معرض فساد قرار گیرد در این صورت آیا باز هم حقّ حضانت ثابت است یا به حکم حرج و فساد ساقط مى شود؟
در صورتى که به تشخیص حاکم شرع، فرزند با حضانت پدر در معرض انحراف و فساد قرار مى گیرد حقّ حضانت او ساقط مى شود.
١١ – ساقط شدن حق حضانت پدر
اگر عمل به حقّ الحضانه مستلزم عسر و حرج فوق العاده نسبت به دیگرى باشد مثل این که گرفتن فرزند از مادر بعد از دو سال و ردّ به پدر باعث مشقّت غیر قابل تحمّل براى او باشد که این مشقّت اضافه بر اصل مشقّت فراق است که معمولا متوجّه مادر مى شود ـ و یا عمل به حقّ الحضانه باعث فساد و انحراف اخلاقى و تربیتى باشد و کودک در معرض فساد قرار گیرد در این صورت آیا باز هم حقّ حضانت ثابت است یا به حکم حرج و فساد ساقط مى شود؟
در صورتى که به تشخیص حاکم شرع، فرزند با حضانت پدر در معرض انحراف و فساد قرار مى گیرد حقّ حضانت او ساقط مى شود.
١٢ – حق حضانت مادر منحرف
اگر کسى همسر منحرف خود را که رابطه نامشروع داشته ومحکوم به 75 ضربه شلاّق شده، طلاق دهد ودختر سه ساله اى داشته باشد آیا از نظر شرع مقدّس،این زن مطلّقه منحرف مى تواند حضانت او را بر عهده گیرد؟
اگر خوف انحراف بچه باشد،نباید بچه را به چنان مادرى سپرد.
١٣ – حق حضانت پس از ازدواج زن
آیا در سقوط حقّ حضانت (حقّ سرپرستى و نگهدارى کودک) به وسیله ازدواج مجدّد فرقى بین ازدواج موقّت و دائم هست؟ و در صورتى که زن از شوهر دوّم طلاق بگیرد آیا حقّ حضانت که به خاطر شوهر کردنش ساقط شده بود دوباره باز مى گردد؟
در صورت ازدواج حقّ حضانت زن ساقط مى شود خواه ازدواج دائم باشد یا موقّت، مگر این که مدّت ازدواج موقّت کم و کوتاه باشد که در این صورت ساقط نمى شود و هرگاه از شوهر دوّم طلاق بگیرد حقّ حضانت باز نمى گردد هر چند احتیاط مستحب آن است که زوج و زوجه در این مورد تراضى و تصالح کنند.
١٤ – حقوق شرعیه زن و فرزند پس از اثبات نسب
اگر شخصى زنى را صیغه کند، و آن زن بچّه اى به دنیا آورد، و مرد منکر شود. در صورت اثبات نسب، هرچند پس از ده سال، آیا تمام حقّ و حقوق این زن از قبیل حضانت، اجرت شیر دادن، نفقه طفل و مانند آن به او تعلّق مى گیرد؟
حقوق شرعیّه این زن و بچّه بعد از اثبات ازدواج و تولّد، در هر حال ثابت است.
١٥ – مباشرت یا استنابت در حضانت
آیا مباشرت در حضانت ضرورى است، و با عدم امکان آن، حقّ حضانت ساقط مى شود، یا استنابت نیز جایز است؟
ستفاده از کمکِ خادم، یا کمک کار با نظارت خودش مانعى ندارد، ولى سپردن به دیگرى به طور کامل اشکال دارد.
١٦ – اجازه دادگاه برای حضانت زن
در حکم دادگاه آمده: «چون براى نگهدارى و حضانت طفل از محکمه اذن نگرفته، حقّ حضانت ندارد» این مسأله چه صورت دارد؟
در مدّتى که حضانت وظیفه زن است، اجازه دادگاه شرط نیست.
١٧ – حضانت ولدالزنا
طبق مادّه 1167 قانون مدنى، ولد زنا ملحق به زانى نیست، آیا مى توان با در نظر گرفتن وضعیّت این اطفال و آینده آنان، ولایت قهرى پدرشان را بر آنان مقرّر نموده، و از این باب آنان را ملزم به حضانت طفل و پرداخت نفقه و نگهدارى از آنان نمود؟ و در صورت نبودن پدر، جدّ پدرى، و در صورت فقدان وى، دیگر اقوام پدرى را، با رعایت قاعده الأقرب فالأقرب، ملزم به این کار کرد؟
عدم الحاق ولد الزنا به زانى در مورد ارث است; ولى در نفقه و حضانت، زانى موظّف است آن را بر عهده بگیرد. به تعبیر دیگر، ولد الزّنا احکام ولد را دارد، الاّ ما خرج بالدلیل.
١٨ – علت تقدم حضانت پدر
مى دانیم که مادر، 9 ماه فرزند را در شکم دارد، و بسیارى از قوّت و نیروى او به این طریق از دست مى رود، و به خاطر زایمان، نیز دچار بیماریهایى مى شود. چرا با تمام این مشکلات، که یک زن در بزرگ کردن طفل خود و حتّى شیر دادن او دارد، به هنگام جدایى زن و شوهر از یکدیگر، (جز در موارد معدودى) فرزند به پدر سپرده مى شود؟
شکّى نیست که مرد براى حمایت از فرزند خود قدرت بیشترى دارد، و موارد استثنایى نمى تواند حکم کلّى را تغییر دهد.
١٩ – حکم حضانت فرزندان 
لطفاً فتواى خود را با شرایط فعلى زنان در جامعه، و با توجّه به مهر و علاقه اى که خداوند در ضمیر آنان نهاده، در مورد اصلاح مدّت حضانت فرزندان در نزد مادران بفرمایید، تا با ارائه آن به مجلس و قانون گذاران بتوانیم این مادّه قانونى را اصلاح نماییم.
مشهور در میان فقهاى ما این است که حضانت دختر تا هفت سال، و پسر تا دو سال، در اختیار مادر است; مگر این که عسر و حرج شدیدى براى مادر پیدا شود، که براى پدر نباشد، و بیش از این مقدار را ایجاب کند. ضمناً به این نکته توجّه داشته باشید که قوانین اسلام ـ بلکه هر قانونى ـ ناظر به حال اکثریّت است، و موارد نادر و اتّفاقى معیار نیست. بى شکّ مصلحت فرزندان غالباً ایجاب مى کند که زیر نظر پدران باشند، و به خاطر همین بوده که اسلام چنین قانونى وضع کرده است، ولى چون شما تنها به موارد خاصّى توجّه کرده اید، تعجّب نموده اید. البتّه مسأله صلاحیّت پدر، یا مادر در مورد حضانت شرط است، و اگر یکى از آن دو فاقد صلاحیّت باشد، حقّ آنها سلب مى شود.
٢٠ – تاثیر شرایط روحی و روانی کودک در مدت حضانت
پسر بچّه اى دو سال دوران حضانت خود را نزد مادر سپرى نموده است. اکنون با انقضاى مدّت حضانت مادر، پدر قصد استرداد طفل را دارد. امّا طفل و مادر آن چنان به یکدیگر وابسته و علاقه مند هستند، که جدا کردن آنها حتّى هفته اى یک روز، با مشقّت صورت مى گیرد. با توجّه به این مطلب، در صورتى که متخصّصین روانشناسى نظر دهند که جدا کردن طفل از مادر، به سلامت روحى و روانى و جسمانى کودک صدمه وارد مى کند، و موجب مشقّت و فشار شدید روحى و روانى به مادر خواهد بود، تکلیف چیست؟ اگر پدر به دلیل اشتغال خارج از منزل، بلکه خارج از شهرِ محلِّ سکونت، بخواهد طفل را به دیگرى بسپارد، چه حکمى دارد؟
در صورتى که طبق گواهى کارشناسان خبره و متدیّن ثابت شود که جدا کردن پسر بچّه دو ساله از مادرش خطرات شدیدى براى مادر یا آن بچّه به همراه دارد، نباید او را از مادرش جدا کرد.
٢١ – حضانت طفل خنثای مشکل
حضانت طفل خنثاى مشکل پس از اتمام مدّت شیرخوارگى با کدام یک از والدین خواهد بود؟ و ملاک آن چیست؟
در صورتى که بتوانند با هم توافق کنند مشکل نیست; در غیر این صورت قرعه مى زنند.
٢٢ – تاثیر کفر در حضانت
آیا کفر مانع حقّ حضانت به شمار مى آید؟
در صورتى که خطر مادّى و معنوى بچّه را تهدید نکند اشکالى ندارد; هر چند (بنابر احتیاط) در زمان حیات پدر مسلمان، حضانت آنها در اختیار اوست.

بارداری

١ – حکم انتخاب جنسیت
انتخاب جنسیت چه حکمی دارد؟ آیا برای افرادی که صرفاً به دلیل اینکه مثلاً یک فرزند دختر دارند و حال می خواهند یک فرزند پسر داشته باشند جایز است؟ آیا از بین بردن سایر جنین ها پس از انجام عمل انتخاب جنسیت جایز است؟ مبحث احکام نگاه کردن و لمس در این مورد که صرفاً یک علاقه خانوادگی است آیا جایز است؟
اوّلاً در صورتی که ضرورت مهمّی نباشد جایز نیست و ثانیاً در موارد ضرورت نیز باید از اسپرم شخصی غیر از زوج استفاده نشود و از بین بردن بقیه در این مراحل مانعی ندارد.
٢ – اقدام به بارداری با وجود احتمال تولد نوزاد بیمار
الف: آیا با توجه به هزینه هایی که تولد یک نوزاد با ناهنجاری ژنتیکی که برای جامعه و خانواده دارد، اقدام به بارداری و تولد نوزادی که پزشکان با ریسک بالایی احتمال ناهنجاری ژنتیکی در آن می دهند بدون انجام تست های تشخیصی حین بارداری جایز است؟ ب: با توجه به رشد روزافزون علم و امکان باروری بیماران مختلف ژنتیکی با احتمال صد در صد تولد یک نوزاد با مشکلات ژنتیکی جایز است؟
الف: احتیاط آن است که قبل از بارداری آزمایش کنند. ب: احتیاط آن است که از این کار خودداری کنند.
٣ – تزریق اسپرم افراد متعدد در تخمک های اهداء شده یک زن
در صورتیکه از خانمی تعدادی تخمک به عنوان اهداء کننده تخمک، اخذ گردد آیا امکان اینکه به طور همزمان در تعدادی از تخمک ها اسپرم یک شخص و در تعدادی دیگر اسپرم شخص دیگر تزریق شود وجود دارد؟ بصورت غیر همزمان مثلاً پس از گذشت 4 ماه از همان تخمک برای تزریق اسپرم فرد دیگر استفاده شود چطور؟
تلقیح نطفه بیگانه ( غیر زوج) حرام و فرزند حاصل نامشروع است، ولی چنانچه نطفه زن و شوهری گرفته، و در خارج رحم ترکیب، سپس به رحم زنی تلقیح گردد این کار ذاتاً اشکالی ندارد، ولی با توجه به اینکه غالباً مستلزم لمس و نظر حرام است تنها در صورت ضرورت جایز است و در هر حال فرزند متعلق به صاحبان نطفه است، هر چند بر مادر جانشین و شوهرش نیز محرم است.
٤ – اطلاع پزشک از ناقص الخلقه بودن فرزندان بعدی زوجین
اگر پزشک به طور قطع تشخیص دهد که فرزندان بعدى زن و شوهرى، ناقص العضو خواهند شد، بفرمایید:
1. آیا بر طبیب واجب است،درصورت سؤال والدین،واقعیّت را به آنان اطلاع دهد؟
2. آیا در صورت عدم سؤال، بر طبیب واجب است به آنان بگوید، تا از پیدا کردن چنین فرزندانى جلوگیرى نمایند؟ اگر واجب نیست، آیا گفتنش حرام است؟
3. اگر طبیب احتمال دهد که در صورت اطّلاع والدین از این مطلب، هربار که فرزندى پیدا کنند، اقدام به سقط وى خواهند نمود، در اینجا وظیفه طبیب چیست؟
1. واجب نیست، مگر اینکه در سرنوشت آنان اثر مهمّى داشته باشد.
2. در این گونه موارد اگر مسأله مهمّى است طبیب کتمان نکند.
3. طبیب باید به وظیفه خود عمل کند، و اگر بیمار عمل خلافى انجام دهد او مسئول نیست; منتها طبیب وظیفه خود را در امر به معروف و نهى از منکر انجام دهد.
٥ – بارداری با روش «IVI»
خواهشمند است در خصوص بارداری با روش آی وی آی که تحریک مرد توسط خودش انجام می گیرد و اینکه این عمل در روز انجام می پذیرد چیست؟ آیا این روش مورد تأیید مراجع می باشد؟
اگر تحریک منجر به استمناء می شود جایز نیست.
٦ – نجاست یا طهارت مایع کیسه جنین
در صورت پارگی کیسه آب زن باردار‌ آیا این آب نجس است؟
پاک است.
٧ – تجویز مسکن های قوی برای شخص باردار
بیمارانى که از درد، شدیداً رنج مى برند چنانچه به آنان مسکّن هاى قوى داده شود، دردشان تسکین خواهد یافت، لیکن به احتمال قوى به این خاطر بعداً دچار عوارض جنین و ناراحتیهایى خواهند شد، بفرمایید تکلیف طبیب نسبت به این گونه بیماران چیست؟
هرگاه ضررى باشد که در برابر تسکین درد شدید در میان عقلا قابل پذیرش باشد اشکالى ندارد و اگر ضرر مهمّى است که او را به خطر مى اندازد، جایز نیست و اگر براى خودش ضرر نداشته باشد بلکه براى جنین ضرر داشته باشد نیز مسأله همین است.
٨ – قضای روزه های دوران حاملگی و شیردهی
من سه سال اخیر را روزه نگرفته ام، یکسال به دلیل حاملگی و دو سال به دلیل شیردهی و هرسه سال کفاره تمام روزه هایم را داده ام. حکم قضای روزه هایم در دو ماه مابقی تا رمضان امسال و یا بعد از رمضان چگونه است؟ و اصلا باید روزه قضا بگیرم یا خیر؟
چنانچه روزه گرفتن در این مدت برای شما ضرر داشته قضا ندارد و اگر برای بچه ضرر داشته قضای آن را هم بجا بیاورید.
٩ – زمان ولوج روح
ولوج روح چه زمانى مى باشد؟
هنگامى که بچّه در شکم مادر به حرکت در مى آید که معمولا در حدود چهار ماهگى است.
١٠ – انتقال جنین از یک رحم به رحم دیگر
اطبا مى توانند جنین را از شکم زنى که نمى تواند آن را در رحم معیوب خود پرورش دهد و سقط مى کند خارج نموده و در رحم سالم زن دیگرى قرار داده که در آن جا به رشد خود ادامه داده تا به طور طبیعى متولّد شود، بفرمایید:
الف) آیا اگر زن دوّم هم همسر شوهر زن اوّل باشد (که نطفه متعلّق به یک شوهر مى شود) این کار جایز است؟
ب) در صورتى که زن دوّم با شوهر زن اوّل بیگانه و اجنبى باشد، آیا این کار جایز مى باشد؟
ج) اگر انجام این کار قبل از ولوج روح یا بعد از ولوج روح فرق دارد، آن را بیان فرمایید؟
در هر سه صورت، انتقال جنین (بعد از انعقاد نطفه) مانعى ندارد، ولى چون معمولا مستلزم نظر و لمس حرام است، تنها در مواردى مجاز مى باشد که ضرورتى وجود داشته باشد.
١١ – مراقبت از جنین توسط مادر
آیا محافظت از بچّه در رحم واجب است یعنى مادر باید تمام شرایط لازم جهت حفظ و سلامتى بچّه را فراهم کند؟
تا آن جا که مایه عسر و حرج نشود لازم است.
١٢ – سقط جنین برای حفظ جان مادر
اگر طبیب تشخیص قطعى دهد که ماندن جنین در شکم مادر موجب مرگ مادر مى گردد، بفرمایید:
الف) آیا جایز است جنین را در شکم مادر از بین ببرد تا مادر سالم بماند؟
ب) آیا مى توان مادر را به همان حال باقى نهاد تا بچه سالم بماند و مادر بمیرد؟
ج) اگر در باقى گذاردن مادر به همان حال، احتمال مرگ، هم براى مادر و هم براى بچّه در کار باشد تکلیف چیست (یعنى احتمال مرگ و سلامت براى هر دو مساوى باشد)؟
د) اگر حکم فوق نسبت به جنین قبل از ولوج روح فرق پیدا مى کند حکم هردو حال را توضیح فرمایید؟
الف) چنانچه خلقت جنین کامل نشده مانعى ندارد.
ب) هرگاه بچّه به صورت انسان کامل در نیامده باشد، سقط جنین براى نجات مادر اشکال ندارد.
ج) اگر بدانیم یکى از آن دو قطعاً نجات پیدا مى کند باید آنها را به حال خود گذاشت تا یکى از آن دو بدون دخالت انسان دیگرى نجات یابد و اگر امر دایر میان این است که هر دو بمیرند یا فقط جنین بمیرد مى توان جنین را سقط کرد تا مادر زنده بماند.
د) از جوابهاى بالا معلوم شد.
١٣ – سقط جنین برای عمل جراحی مهم مادر
خانمى دچار بیمارى چشمى گردیده که اطبا نظر به عمل جرّاحى به طور اورژانسى داده اند، امّا متأسفانه این خانم داراى حمل سه ماهه مى باشد که باید سقط جنین انجام دهد و بعد عمل جرّاحى چشم را به انجام برساند و اگر چشم خود را عمل نکند کور مى شود و همچنین ضررهاى زیادى نسبت به جنین وارد مى گردد در این صورت آیا سقط جنین جایز است؟
در فرض مسأله پایان دادن به باردارى ظاهراً مانعى ندارد.
١٤ – نگهداری و تربیت و طهارت نوزاد کافر
آیا زن و مرد مسلمان می توانند نوزاد کافر که نجس است را نگهداری کنند؟
در صورتی که حضانت و تربیت او به آنها واگذار شود در طهارت تابع آنهاست.


فرزند نامشروع

١ – ازدواج با مردی که به ضروریات دین اعتقاد ندارد و عمل نمیکند
مردی گرچه مسلمان زاده ولی کافر است و ضروریاتی مانند اعتقاد به نبی و نماز و روزه و حج و ... را نه اعتقاد دارد و نه انجام میدهد بلکه گاها تمسخر نیز می کند فرزند حاصل از ازدواج این مرد با زنی مسلمان از نظر شرع حرام زاده محسوب می شود یا حلال زاده است؟(جد پدری و جد مادری و مادر این فرزندمسلمانند ولی پدرش کافر)
ازدواج او با زن مسلمان باطل است و اگر زن این حکم را بداند، فرزند آنها نامشروع است ولی اگر نمی دانسته فرزند مشروع می باشد.
٢ – فرزند حاصل از ازدواج زن مسلمان با اهل کتاب
اگر از مرد مسیحی و زن مسلمان فرزندی ایجاد شود، حکم این بچه چیست؟
در صورتی که می دانستند این ازدواج باطل است، فزند حکم فرزند نامشروع را دارد اما اگر نمی دانستند فرزند آن ها مشروع است و باید از هم جدا شوند.
٣ – شرط حداقل شش ماه در اماره فراش برای اطفال غیر سالم
آیا شرط حداقل 6 ماه، فقط مربوط به طفلى است که صحیح و سالم و زنده به دنیا بیاید، یا شامل طفل مریض، ناقص، یا طفلى که مرده به دنیا آمده نیز مى شود؟
اطفال مریض و ناقص و مانند آن را نیز شامل مى شود، مشروط بر این که انسان محسوب شود.
٤ – وطی به شبهه در مورد جریان اماره فراش
همان طور که مستحضرید براى اماره فراش، احراز و اثبات وقوع نزدیکى در مورد زوجین لازم نیست. آیا احراز وطى براى جریان اماره فراش در وطى به شبهه در مورد جریان اماره فراش نسبت به وطى به شبه نیز نیازى به احراز و اثبات نزدیکى نیست، یا از آن جا که نزدیکى به شبهه خلاف اصل است، باید احراز شود؟ یعنى آیا اجراى اماره فراش در وطى به شبهه (مثلا) متوقّف بر اقرار و اعتراف واطى به نزدیکى است؟
در مورد وطى به شبهه احراز وطى لازم است.
٥ – اماره فراش بودن مطلق نزدیکی
درباره اماره فراش و نفى ولد به سؤال زیر پاسخ دهید:
آیا براى اجراى اماره فراش، احراز وقوع مطلق نزدیکى کافى است، یا نزدیکى باید به گونه اى باشد که احتمال حاملگى، هر چند به صورت ضعیف، وجود داشته باشد؟ مثلا برخى از فقهاى عظام وطى در دبر را، به ویژه در صورت عزل، یا عدم انزال، براى جریان اماره فراش کافى نمى دانند. نظر حضرتعالى چیست؟
در تمام این موارد احتمال انعقاد فرزند هست، و اماره فراش محسوب مى شود.
٦ – تعیین شرایط اماره فراش
با توجّه به این که از شرایط تحقّق اماره فراش، این است که از زمان وقوع نزدیکى تا هنگام تولّد، کمتر از شش ماه، و بیش از حداکثر مدّت حمل نگذشته باشد، لطفاً بفرمایید:
الف) اگر زمان وضع حمل به طور معمول نرسیده باشد، ولى با عمل جرّاحى طفل را زودتر متولّد کنند، تا از حداکثر حمل (10 ماهه) تجاوز نکند، آیا اماره فراش جارى، و طفل ملحق به شوهر است؟
ب) تاریخ نزدیکى و فاصله میان آمیزش و تولّد به چه وسیله اى تعیین مى شود؟ اگر چندین نزدیکى در طُهر واحد انجام شود، مبدأ حمل کدام است؟ اگر زوجین با یکدیگر توافق کنند که از تاریخ نزدیکى تا زمان تولّد، بیشتر از ده ماه یا کمتر از شش ماه گذشته، آیا چنین توافقى پذیرفته مى شود، و نَسَب طفل نفى مى گردد؟
الف) در این صورت ملحق به فراش نیست.
ب) منظور از فراش نزدیکى نیست که تاریخ آن را تعیین کنند، بلکه همین اندازه که زن در خانه شوهر باشد، که امکان نزدیکى درباره او مى رود، اماره فراش حاصل است.
٧ – حضانت ولدالزنا
طبق مادّه 1167 قانون مدنى، ولد زنا ملحق به زانى نیست، آیا مى توان با درنظر گرفتن وضعیّت این اطفال و آینده آنان، ولایت قهرى پدرشان را بر آنان مقرّر نموده، و از این باب آنان را ملزم به حضانت طفل و پرداخت نفقه و نگهدارى از آنان نمود؟ و در صورت نبودن پدر، جدّ پدرى، و در صورت فقدان وى، دیگر اقوام پدرى را، با رعایت قاعده الأقرب فالأقرب، ملزم به این کار کرد؟
عدم الحاق ولد الزنا به زانى در مورد ارث است; ولى در نفقه و حضانت، زانى موظّف است آن را بر عهده بگیرد. به تعبیر دیگر، ولد الزّنا احکام ولد را دارد، الاّ ما خرج بالدلیل.
٨ – نظر پزشکی قانونی در مورد الحاق فرزند
اگر از طرف قاضى، زنى را جهت معاینه و تشخیص نطفه اى که وى در رحم دارد به نزد پزشک قانونى بفرستند، در صورتى که طبیب به طور قطع بتواند تشخیص دهد که نطفه متعلّق به شوهر این زن نبوده بلکه از مرد اجنبى مى باشد، در این حال اگر طبیب واقعیّت را گزارش دهد یقین دارد این زن را بناحق اقوام وى خواهند کشت و اگر خلاف گزارش کند بچّه ملحق به شوهر این زن مى گردد و مسائل حقوقى و ارث و محرمیّت و سایر مشکلات پیش خواهد آمد، بفرمایید وظیفه طبیب چیست؟
مهم این است که قول طبیب و یقین او براى قاضى در این گونه موارد حجّت نیست و حتّى یقین خود قاضى هم که از این طریق حاصل شود حجیّت آن محل اشکال است بنابراین لزومى ندارد طبیب یقین خود را در این گونه موارد بازگو نماید و در نتیجه به حسب حکم ظاهرى بچه ملحق به آن شوهر است و این گونه احکام ظاهرى مشکلى ایجاد نمى کند.
٩ – تهیه نطفه از بانک نطفه
بعضى از مؤمنین و مؤمنات که براى اولاددار شدن به مراکز نابارورى مراجعه مى کنند و از حیث نطفه نقایصى دارند، آیا مى توانند از نطفه هایى که در بانک نطفه نگهدارى مى شود در لقاح مصنوعى با منى خود آنها ممزوج و شرایط لقاح را فراهم و با دستگاه در رحم همسران آنها قرار دهند یا خیر؟ در صورتى که به طور کلّى در منى آنها اسپرم و تخمک وجود نداشته باشد آیا مى توانند از اسپرمها و تخمکهاى مجهول الهویه موجود در بانک نطفه استفاده نمایند و چنانچه در دو فرض فوق فرزندى به وجود آید ولد متعلّق به چه کسى خواهد بود؟
استفاده از نطفه بیگانه براى صاحب فرزند شدن جایز نیست و تولّد فرزند باید مستند به ازدواج صحیح شرعى باشد ولى اگر چنین عملى انجام شود، فرزند متعلّق به صاحبان نطفه است و نسبت به مادرى که در رحم او کشت شده نیز محرم مى باشد، بى آن که از او ارث ببرد.
١٠ – ازدواج با مرد مسیحی با علم به حرام بودن
اگر زن مسلمان با مرد مسیحی ازدواج کند و بداند این ازدواج حرام است چه حکمی دارد و اگر آنها صاحب فرزند شده باشند فرزند آنها چه حکمی دارد ؟
به یکدیگر محرم نیستند، باید از یکدیگر جدا شوند و فرزند از او ارث نمی برد.
١١ – 
١٢ – فرزند حاصل از ازدواج مرد مسیحی با زن مسلمان
اگر از ازدواج مرد مسیحی و زنی مسلمان فرزندی ایجاد شود ، حکم این بچه چیست؟ آیا او حرام زاده است؟
در صورتیکه می دانستند این ازدواج باطل است، فرزند حکم فرزند نامشروع را دارد اما اگر نمی دانستند فرزند آنها مشروع است و باید از هم جدا شوند.
١٣ – احکام شرعی فرزندان نامشروع
از آنجا که موضوع تحقیق بنده وضعیت فقهی و حقوقی اطفال نامشروع می باشد نظر حضرتعالی را در مورد وضعیت این اطفال از لحاظ ارث و حضانت و نفقه و ولایت و حرمت نکاح و... خواستارم.
فرزندان نامشروع تمام احکام فرزندان مشروع را به جز ارث دارند.
١٤ – حکم فرزندی که نطفه اش در زمان عده منعقد شده
اگر مردی با یک زنی که تازه شوهرش را از دست داده و هنوز در عده است ازدواج کند و در اثر نزدیکی فرزندی از آن دو نفر به وجود آید فرزند متعلق به چه کسی خواهد شد و تکلیف شرعی چیست؟
در صورتیکه یقین دارند که فرزند از این ازدواج حاصل شده فرزند متعلق به همین دو نفر است و تفاوتی با بقیه فرزندان نمی کند.
ارسال به دوستان
١٥ – سقط جنین نامشروع به خاطر خوف از کشته شدن
دخترى از زنا حامله شده است. در صورت پى بردن خانواده، احتمال کشتن وى مى باشد. آیا مى تواند سقط جنین کند؟ حکم دیه آن چیست؟
در صورتى که واقعاً جان او در خطر باشد، و جنین به چهار ماهگى نرسیده باشد، مجاز است سقط جنین کند، و دیه آن را به بیت المال بپردازد.


ختنه

١ – عادی تلقی کردن از بین بردن بکارت
این که وجود و تاکید پرده بکارت در دختران موضوعی فرهنگی است و همان گونه که ختنه در مردها انجام می شود آیا اگر از لحاظ فرهنگی و یا علمی از بین بردن آن عادی تلقی گردد شرع موضع و دیدگاه خاصی نسبت به این مساله دارد؟
آنچه در مورد پرده بکارت در سوال مطرح شده یک مغالطه زشت و نادرست است. غلاف موجود در محل ختنه در دوره جنینی مفید است ولی پس از تولد مزاحم است و به خاطر جمع شدن قطرات بول یا منی در زیر آن سبب بروز بیماری هایی از جمله سرطان قسمت بالای آلت می شود؛ در حالی که وجود پرده بکارت دلیل بر پاکی و تقوی و قداست دختر است و همان گونه که امیرمومنان (علیه السلام) فرموده این یک مهر الهی تقوی است و از میان بردن آن قبل از ازدواج راه را برای انحراف دختران و گسترش فساد در جامعه اسلامی کاملا هموار می سازد.
٢ – حکم انجام ختنه قبل و بعد از بلوغ
حکم ختنه کردن در اسلام چیست؟ کسانی که از سنین کودکی (هفت سالگی) گذشته اند و انجام نداده اند آیا باید انجام دهند؟
ختنه برای پسران قبل از بلوغ مستحب، و پس از بلوغ واجب است.
٣ – ختنه کردن دختران
با عرض سلام وخسته نباشید . چرا ختنه دختران که در بعضی مناطق ایران رایج است را مراجع با دادن فتوا جلوگیری نمیکنند.
ما فتوا بر منع آن داده ایم.
٤ – علت ختنه کودکان
چرا کودکان را بعد از زمان پیامبر ختنه کردند و این امر خداوند است .مگر در چیزی که خداوند آفریده ایرادی هست. پیامبران قبلی که ختنه نمیشدند؟
اولا در شرایع سابق نیز ختنه بوده است و ثانیا خداوند این عضو را آفریده که در دوران جنینی آن قسمت از جنین را حفظ کند و پس از تولد عضو زایدی محسوب می شود مانند بند ناف بچه که پس از تولد بریده می شود.


عقیقه

١ – قربانی در عقیقه به کمتر از گوسفند
آیا در عقیقه مى‏توان کمتر از گوسفند قربانى کرد؟
در عقیقه کمتر از گوسفند نمى‏توان قربانى کرد.
٢ – عقیقه برای میت
آیا عقیقه براى میّت نیز واجب است؟ آیا بچّه خردسال مى تواند از گوشت عقیقه تناول نماید؟
عقیقه مطلقا واجب نیست، ولی استحباب دارد. و در مورد میت باید به قصد رجا انجام شود. و بهتر آن است که بچه خردسالی که عقیقه برای او می شود از آن نخورد.
٣ – قربانی به نیت چند نفر در عقیقه
آیا مى‏توان در عقیقه یک قربانى را به نیّت چند نفر انجام داد؟
در عقیقه نمى‏شود، ولى در قربانى مستحب اشکال ندارد.
٤ – نحوه تقسیم گوشت عقیقه
با سلام .
آیا می توان گوشت عقیقه را به صورت خام تقسیم نمود . اگر می توان در چه صورت
۲- آیا می توان گوشت عقیقه را به صورت کباب کوبیده درآورد و بین مردم تقسیم نمود .
1ـ اشکالی ندارد.
2ـ مانعی ندارد هر چند در برخی روایات از آبگوشت نام برده شده است.




ازدواج دارای ابعاد و ویژگی های متعددی است. یکی از پررنگ ترین جنبه های آن مسائل شرعی و فقهی در ارتباطات اعضای خانواده است. در ادامه فتاوای مرجع تقلید حضرت آیت الله مکارم شیرازی، در خصوص موضوعات مربوط به ازدواج و زناشویی آورده شده است. هرچند ممکن است افراد مقلد ایشان نباشند، اما با مطالعه استفتائات احکام شرعی موضوع حدوداً مشخص خواهد شد:


.

.

عقد دائم فسخ نکاح
عقد موقت .                             .
مسائل جنسی
طلاق نگاه
متفرقه روابط زن و مرد
اولاد محرم و نامحرم
ازدواج با سایر فرق وطی به شبهه
ازدواج های حرام مقدمات ازدواج

١ – حکم اذن پدر در ازدواج با دختران کفار اهل کتاب

آیا در ازدواج (موقت یا دائم) با دختران باکره کفار اهل کتاب (یهود، نصاری) اذن پدر دختر شرط است؟ مراد از دختر باکره چیست؟

در صورتی که دختر سن کمی نداشته و دارای رشد کافی عقلی و جسمی بوده و قدرت تشخیص مصالح خود را داشته باشد چنانچه مفسده ای پیش نیاید، ازدواج با او بدون اذن پدر مانعی ندارد و منظور از باکره دختری است که قبلا ازدواج صحیح (ولو مطابق اعتقاد خودشان) نکرده باشد، خواه عضو بکارت موجود باشد، یا نه.

٢ – ازدواج با زنان اهل حق

من پسری شیعه هستم که عاشق دختری شده ام که جزء فرقه ی «الحق» است. خانواده او در تهران می باشند. خاندان او در کرمانشاه (قصر شیریت) زندگی می کنند. من چیزی در مورد اعتقاداتشان نمی دانم. سوال من این است که ازدواج با این دختر چه حکمی دارد؟

اهل حق دو گروه هستند؛ عده ای منکر ضروریات اسلامند، نماز و روزه هیچ کدام را قبول ندارند که ازدواج با آنها مطلقاً جایز نیست، ولی عده ای به یگانگی خدا و رسالت پیامبر شهادت می دهند و اگر انکار ضروریات هم کنند به انکار نبوت باز نمی گردد و ما می گوییم انکار ضروریات باید به انکار نبوت بازگردد که در این گروه نیست پس ازدواج با گروه دوم در صورتیکه بیم آن باشد که زوج تحت تاثیر عقاید زوجه واقع شود اشکال دارد و اگر بیم این مطلب نباشد حرام نیست ولی بهتر این است که با دیگری ازدواج کند.

٣ – لزوم تحقیق برای ازدواج موقت در خارج از کشور

من در آینده به کشور مالزی سفر خواهم کرد و از آن جا که شرایط ایجاب می کند در آن کشور قصد ازدواج موقت را دارم.
در مورد دختران آنجا آیا حتماً باید درباره ی اینکه دین دارند یا خیر تحقیق کنم و خطبه را چگونه باید خواند؟
آیا باید تحقیق کنم که این زوجه شوهر دارد یا خیر؟ چگونه تحقیق کنم؟
اگر دختر باشد ولی بکارت نداشته باشد (چه از راه حرام چه از راه دیگر) آیا نیاز به اذن ولی دارد؟

آری، لازم است در مورد این که آیا پیرو آیین یهود و نصاری است و شوهر دارد یا نه تحقیق کنید تا ازدواج موقت او جایز باشد و خواندن صیغه ی عقد نیز مطابق آن چه در رساله توضیح المسائل نوشته ایم به صورت عربی یا فارسی یا هر زبان دیگری لازم است.

٤ – ازدواج مرد شیعه با اهل کتاب

آیا ازدواج مرد شیعه با دختر یهودى و نصرانى و ارمنى و سایر اهل کتاب جایز است؟

ازدواج دائم یا موقت با زنان اهل کتاب جایز است . ولی خالی از کراهت نیست

٥ – ازدواج موقت با زن بودائی

ازدواج موقت با زن بودائی چه حکمی دارد؟ جایز است یا خیر؟

جایز نیست.

٦ – دلیل عدم جواز ازدواج زن مسلمان با اهل کتاب

چرا مرد مسلمان می تواند با زنان اهل کتاب ازدواج کند ولی یک زن مسلمان نمی تواند با مرد اهل کتاب ازدواج نماید؟

علت آن روایاتی است که از معصومین (علیهم السلام) رسیده و شاید فلسفه اش این باشد که در این کار برای مذهب زن و یا فرزندان آینده اش احتمال خطر هست ولی برای مرد این احتمال نیست.

٧ – دلیل عدم جواز ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان

چرا یک خانم مسلمان نمی تواند با یک مرد غیر مسلمان ازدواج کند؟

این حکم دلایل مختلفی می تواند داشته باشد، از جمله اینکه در ازدواج معمولا مردم نوعی تسطل و برتری نسبت به زن پیدا می کند و به طور طبیعی اختیار دار زن می شود و این بر خلاف آیه شریفه «و لن یجعل الله للکافرین علی المومنین سبیلا» است که می فرماید: «هیچگاه خداوند راهی برای پیروزی و تسلط کافران بر مسلمانان قرار نداده است» از طرفی ازدواج پایه اصلی تکثیر نسل، پرورش و تربیت فرزندان و گسترش جامعه است و محیط تربیتی خانواده در سرنوشت فرزندان فوق العاده موثر است، از یک سو آثار قطعی وراثت و از سوی دیگر آثار قطعی تربیت در طفولیت که غالباً در دامان پدر و مادر پرورش می یابند و در سال هایی که سخت شکل پذیرند زیر نظر آنها هستند.

٨ – ازدواج در کشورهایی که رابطه جنسی قبل از عقد را زنا نمی دانند

من در کشور فرانسه زندگی می کنم. در این جا اکثر دخترها تا سن بالا (سی سال) ازدواج نمی کنند و رابطه ی جنسی خارج از ازدواج را زنا نمی دانند. قبل از ازدواج هم رابطه ی جنسی با شخصی در مدت زمانی متفاوت دارند و به این صورت تقریباً تمامی این ها مشهور به زنا می شوند، چون قبل از ازدواج چند سال با هم هستند. اگر این موضوع مشهور به زنا بودن تلقی می شود، آیا در کل نمی شود با اهل کتاب در این جا ازدواج کرد؟

مشهور به زنا در آن محیط ها تعریف خاص خود را دارد و مصادیق آن نیز مشخص است. گمان نمی کنیم تمام آن ها که نوشته اید مصداق مشهور به زنا باشند. باید از مواردی استفاده کرد که چنین نیستند و اگر بعداً عدّه نگه ندارند، شما مسئولیتی ندارید.

٩ – ازدواج با فرقه اسماعیلیه

لطفا بفرمایید ازدواج با فرقه اسماعیلیه چه حکمی دارد ؟

اشکال دارد.

١٠ – ازدواج با اهل تسنن

آیا ازدواج مردان سنّى با دختران شیعه جایز است؟ ازدواج مرد شیعه با دختر سنّى چطور؟

در صورتى که خوف انحراف نباشد مانعى ندارد ولى در صورتى که احتمال انحراف عقیدتى باشد جایز نیست.
١١ – ازدواج با اهل تسنن

آیا ازدواج مردان سنّى با دختران شیعه جایز است؟ ازدواج مرد شیعه با دختر سنّى چطور؟

در صورتى که خوف انحراف نباشد مانعى ندارد ولى در صورتى که احتمال انحراف عقیدتى باشد جایز نیست.

١٢ – حکمت عدم جواز ازدواج مسلمان با کافر

حکمت عدم اجازه ازدواج مسلمانان با کافر یا مشرک چیست؟

معمولاً همسر در برابر دین همسرش آسیب پذیر است بنابراین نباید به غیر مسلمان ازدواج کرد به علاوه وضع دینی فرزندان به خطر خواهد افتد.

١٣ – دلیل عدم جواز ازدواج دختر مسلمان با مرد مسیحی

یک فرد مسیحی از من پرسید چگونه است که در شرایطی فرد مسلمان میتواند زن مسیحی را صیغه کند ولی برعکس آن حرام است؟ لطفا دلیل آن را بفرمایید؟

با توجه به این که مسلمانان حضرت مسیح را به عنوان یک پیامبر بزرگ می شناسند مشکلی در ازدواج آنها با زن مسیحی پیدا نمی شود ولی در صورت عکس چون مرد مسیحی احترامی برای پیامبر (ص) قائل نیست ممکن است مشکلاتی پیش آید.

١٤– عقد موقت با دختر زرتشتی

ازدواج موقت با دختر زرتشتی چه حکمی دارد؟

جائز نیست.

١٥ – نزدیکی مرد اهل کتاب با زن مسلمان

اگر مردی از اهل کتاب با زنی مسلمان به رضایت طرفین آمیزش جنسی انجام دهد، حکم او چیست؟ آیا ندانستن حکم (برای هر یک از طرفین) عذری ایجاد می کند؟

حکم زنا دارد و اگر ثابت شود که آنها خیال می کرده اند این کار جائز است حدّ از آنها برداشته می شود.

١٦ – رابطه جنسی با زنانی که اهل کتاب نیستند

می خواستم بدانم رابطه جنسی با زنانی از سایر کشورها مانند تایلند که اهل کتاب نیستند و شلغشان همین امور هست چه حکمی دارد؟

جایز نیست.

١٧ – ازدواج با دختر بهائی

برادرم علیرغم میل خانواده مذهبی مان اصرار به ازدواج با دختری بهائی دارد، تکلیف چیست؟

ازدواج با اعضای فرقه ضاله جایز نیست مگر اینکه مسلمان شود.

١٨ – رعایت شرایط شرعی در ازدواج با اهل کتاب

آیا در ازدواج موقت با زنان اهل کتاب با توجه به اینکه دارای احکام دینی متفاوتی می باشند لازم است شرایطی که در ازدواج موقت با زنان مسلمان رعایت آن ها لازم است مثلا اینکه آن زن اهل رابطه نامشروع نباشد رعایت شود؟ زیرا طبق نظر حضرتعالی در مورد زن مسلمان در صورتی که آن زن اهل زنا بوده لازم است که ابتدا توبه کند لکن بر اساس احکام اهل کتاب ممکن است این توبه کردن موضوعیت نداشته باشد.

ازدواج با زنان معروف به فحشا بنابر احتیاط واجب جایز نیست ولی رعایت دیگر شرایط شرعی که در مذهب آنها نیست، از طرف آن ها واجب نمی باشد.

١٩ – ازدواج موقت با بودیست

در تایلند هستم و آیین مردم بودیسم می باشد. با توجه به عسر و حرج آیا ازدواج موقت با اینان جایز است؟

جایز نیست.

٢٠ – ازدواج با مرد مسیحی با علم به حرام بودن

اگر زن مسلمان با مر د مسیحی ازدواج کند و بداند این ازدواج حرام است چه حکمی دارد و اگر آنها صاحب فرزند شده باشند فرزند آنها چه حکمی دارد ؟

به یکدیگر محرم نیستند، باید از یکدیگر جدا شوند و فرزند از او ارث نمی برد.

٢١ – فرزند حاصل از ازدواج زن مسلمان با اهل کتاب

اگر از مرد مسیحی و زن مسلمان فرزندی ایجاد شود، حکم این بچه چیست؟

در صورتی که می دانستند این ازدواج باطل است، فزند حکم فرزند نامشروع را دارد اما اگر نمی دانستند فرزند آن ها مشروع است و باید از هم جدا شوند.
٢٢ – ازدواج مرد شیعه با زن اسماعیلی

آیا پسر شیعه با دختر اسماعیلی می تواند ازدواج کند؟

اشکال دارد.






ازدواج دارای ابعاد و ویژگی های متعددی است. یکی از پررنگ ترین جنبه های آن مسائل شرعی و فقهی در ارتباطات اعضای خانواده است. در ادامه فتاوای مرجع تقلید حضرت آیت الله مکارم شیرازی، در خصوص موضوعات مربوط به ازدواج و زناشویی آورده شده است. هرچند ممکن است افراد مقلد ایشان نباشند، اما با مطالعه استفتائات احکام شرعی موضوع حدوداً مشخص خواهد شد:


.

.

عقد دائم فسخ نکاح
عقد موقت .                             .
مسائل جنسی
طلاق نگاه
متفرقه روابط زن و مرد
اولاد محرم و نامحرم
ازدواج با سایر فرق وطی به شبهه
ازدواج های حرام مقدمات ازدواج



١ – حکم شرعی ازدواج موسوم به سفید
عده ای از دختران و پسران نامحرم با اعتقاد به اینکه رضایت قلبی جهت ازدواج دائم یا موقت کافی است و نیازی به خطبه عقد نمی باشد اقدام به زندگی مشترک در کنار هم و برقراری روابط زن و شوهری بدون عقد شرعی می نمایند؛ لطفا نظر مبارکتان را در مورد این کار که در اصطلاح برخی به ازدواج سفید نام گرفته است در سوالات ذیل مرقوم فرمایید؛ با تشکر و احترام. 1- آیا صرف رضایت دختر و پسر نامحرم برای زندگی در کنار هم به معنای محرمیت بوده و کفایت از صیغه عقد دائم و یا موقت می کند؟ 2- آیا ازدواج دختر باکره بدون اذن ولی او صحیح است؟ و مراد از دختر باکره چیست؟ 3- در صورتی که دختر و پسری قبلا با جهل به لزوم خواندن عقد ازدواج و بدون اطلاع پدر دختر رابطه جنسی داشته اند برای حفظ آبرو می توانند بدون اطلاع پدر دختر در حال حاضر خودشان عقد شرعی بخوانند؟
1- بدون شک رضایت قلبی کافی نیست و چنین ارتباطی، ارتباط نامشروع است و به عقیده ما نام ازدواج بر آن صحیح نیست خواه سفید باشد یا سیاه. 2- ازدواج دختر باکره (موقت یا دائم) بدون کسب اجازه ولی دختر جایز نبوده و ازدواج باطل است و منظور از باکره دختری است که قبلا با اجازه ولی شوهر نکرده است، خواه عضو بکارت موجود باشد، یا نه. 3- در فرض سوال عقد بدون اذن ولی دختر صحیح نیست.
٢ – حکم عقد غیر حضوری
آیا خواندن عقد غیر حضوری (موقت یا دائم) مثلا از طریق تلفن و یا فضای مجازی و امثال آن صحیح است و اگر نیست برای جدایی نیاز به صیغه طلاق است ؟
عقد (دائم یا موقت) بصورت غیر حضوری اشکال دارد و اگر قبلا خوانده اند بنابراحتیاط واجب در عقد دائم برای جدایی، صیغه طلاق با شرایط شرعی خوانده شود و در عقد موقت، مرد باقیمانده مدت را ببخشد.
٣ – حکم ازدواج فرزند خوانده با سرپرست
اخیرا در جراید مباحثی در مورد ازدواج سرپرست با فرزند خوانده مطرح شده است؛ مستدعی است نظر شریفتان را در مورد حکم شرعی این ازدواج مرقوم فرمایید؟
با توجه به این که این ازدواج باید شرعا به مصلحت فرزند خوانده باشد و به اصطلاح فقها، غبطه او رعایت شود و این کار غالبا به مصلحت فرزند خوانده نیست و راه را برای سوء استفاده پدر خوانده باز می کند از نظر ما شرعا جایز نیست
٤ – تکلیف زنی که شوهرش عمدا به ائمه توهین می کند
اگر مردی به ائمه علیهم السلام توهین کند و همسر او یقین دارد که وی عمدا چنین کرده، وظیفه این زن چیست؟
باید از شوهرش جدا شود و نیازی به طلاق نیست
٥ – ازدواج با فرد همجنس باز یا استمنا کننده
ازدواج با کسی که همجنس بازی میکند و یا استمنا انجام میدهد چه حکمی دارد ؟
در صورتیکه آنها از کار خود جدا توبه کننند و با اعمال صالح ، گذشته خود را جبران نمایند ، ازدواج با آنها مانعی ندارد .
٦ – ازدواج مرد با زنی که قبلا با او زنا محصنه کرده است
لطفاً به سؤالات زیر پاسخ دهید:

1ـ اگر کسى با زن شوهردار زنا کند، ازدواج با آن زن بعد از طلاق یا فوت شوهرش چه صورت دارد؟

2ـ آیا فرقى بین دخول در قُبل و دُبر هست؟

3ـ آیا صورت علم به مسأله و جهل به آن تفاوتى دارد؟

4ـ اگر ازدواج صورت بگیرد و صاحب اولاد شوند، حکم چیست؟
جواب 1 تا 4: ما دلیلى بر حرمت نیافته ایم; لذا در صورتى که ازدواج کرده باشند ازدواج آنهارا بر هم نمى زنیم. ولى اگر ازدواج نکرده باشند، مى گوییم احتیاط کنند. و فرقى بین علم و جهل، و دخول از طرفین نیست.
٧ – عروس و داماد
شخصى پس از فوت همسرش دوباره ازدواج کرده و مادرزن اوّل او نیز دوباره ازدواج کرده است، آیا هنوز با مادر زن اوّل محرم است؟ در صورت طلاق چطور؟ اگر پسر کسى بمیرد و عروس او شوهر دیگرى کند یا عروسش طلاق بگیرد و با دیگرى ازدواج کند، آیا باز هم به پدر شوهر اوّل محرم است؟
مادر زن در هر حال محرم است و عروس هم در هر حال به پدر شوهر محرم است.
٨ – ازدواج زن شوهر دار در غیاب شوهر
زمانی که شوهر زن جوانی به مسافرت طولانی مدت رفته در واقع زن شوهری کنار خود ندارد و نمی تواند نیازهای جنسی خود را ارضا کند و وقتی اطمینان دارد شوهرش تا مثلاً یک سال دیگر باز نمی گردد ممکن است که به گناه بیافتد، پس چرا نمی توانند همانند مردی که از زن خود جداست از عقد موقت استفاده کند؟ چرا اسلام به نیازهای جنسی مرد توجه می کند اما به زن بی توجه است؟
مرد حق ندارد زن دائمی خود را طوری ترک کند که نه مانند زن شوهردار باشد نه بی شوهر و مرد نمى تواند بیش از چهار ماه، نزدیکى با همسر دائمى خود را ترک کند، بلکه اگر زن جوان باشد و در این مدّت بیم آن مى رود که به گناه بیفتد احتیاط واجب آن است که طورى رفتار کند که او به گناه نیفتد.
٩ – حرمت خواهر و دختر کسی که لواط داده بر لواط کننده
اگر کسی با پسر عمویش لواط کرده باشد آیا میتواند با خواهر او ازدواج کند؟
مادر، خواهر و دختر پسری که لواط داده بر لواط کننده حرام است، در صورتیکه لواط کننده بالغ باشد و دخول انجام شده باشد.
١٠ – ازدواج زنی که نماز طواف نساء او باطل بوده
نماز طواف نساء زنی باطل بوده است و مدت ها بعد ازدواج کرده است. آیا شرعاً زن و شوهر محسوب می شوند؟
اگر «طواف نساء» را ترک کند، خواه از روى عمد باشد، یا جهالت، یا فراموشى عمره مفرده او باطل نیست و کفّاره هم ندارد ولى همسر بر او حرام است، تا بازگردد و طواف کند. و اگر بازگشت ممکن نیست، یا مشکل است، نایب بگیرد و بعد از انجام این عمل عقد ازدواج را تکرار کند.
١٢ – ازدواج در عدّه بدون دخول
اگر زنی قبل از آنکه عدّه اش تمام شود با مرد دیگری ازدواج موقت نماید در حالی که دخول محقق نشود و لذت های دیگر را از یکدیگر ببرند، آیا در این صورت نیز زنا کرده اند و بر یکدیگر حرام ابدی می شوند؟
این کار حرام و گناه بوده ولی با توجه به اینکه دخول صورت نگرفته به یکدیگر حرام ابد نمی شوند.
١٣ – زنی که در عدّه وفات با مرد دیگری ازدواج کرده
زنی در عده وفات بوده و از روی ندانستن مسئله ازدواج کرده است. حال پس از سه سال متوجه مسئله شده درحالیکه از این ازدواج فرزندی هم دارد. وظیفه ی ایشان چیست؟
اگر صیغه عقد را خودشان خوانده اند به یکدیگر حرام ابد هستند و باید از هم جدا شوند و اگر خودشان نخوانده اند باید از نو صیغه عقد را بخوانند و اشکالی ندارد.
١٤ – محرمیت پسر با همسران موقت قبلی پدر
فردی چند سال پس از اتمام مدت عقد ازدواج موقت با زن دیگری ازدواج دایم میکند و از او صاحب اولاد پسر میشود. این پسر به همسر قبلی موقت پدرش محرم است یا خیر؟
آری، با او محرم است.
١٥ – علم اجمالی نسبت به ، در عده بودن یکی از دو زنها
اگر مردی نسبت به دو زن علم اجمالی داشته باشد به اینکه یکی از آن دو در عده میباشد ولی به طور معین نداند کدامیک از آنهاست حکم قضیه چیست؟
باید از هر دو اجتناب کند.
١٦ – ازدواج با مردی که به ضروریات دین اعتقاد ندارد و عمل نمیکند
مردی گرچه مسلمان زاده ولی کافر است و ضروریاتی مانند اعتقاد به نبی و نماز و روزه و حج و ... را نه اعتقاد دارد و نه انجام میدهد بلکه گاها تمسخر نیز می کند فرزند حاصل از ازدواج این مرد با زنی مسلمان از نظر شرع حرام زاده محسوب می شود یا حلال زاده است؟(جد پدری و جد مادری و مادر این فرزندمسلمانند ولی پدرش کافر)
ازدواج او با زن مسلمان باطل است و اگر زن این حکم را بداند، فرزند آنها نامشروع است ولی اگر نمی دانسته فرزند مشروع می باشد.
١٧ – زنا با زن شوهردار
دخترى در ایّام عقد با یک نفر زنا کرده است، شوهرش که فعلا صورت عقدش معلوم نیست، او را طلاق داده و بعد از طلاق، زانى این دختر را عقد کرده است آیا این عقد شرعاً درست است؟
ما دلیلی بر حرمت نیافته ایم؛ لذا در صورتی که ازدواج کرده باشند ازدواج آنها را بر هم نمی زنیم. ولی اگر ازدواج نکرده باشند، می گوییم احتیاط کنند و ازدواج نکنند.
١٨ – ازدواج با دختری که مقید به مسائل شرعی نیست
آیا ازدواج با دخترى که به ظاهر مسلمان است ولى اهل نماز نیست، مثل ازدواج با کافر است؟
این ازدواج جایز است ولى باید تدریجاً او را دعوت به انجام واجبات نمود.
١٩ – شک در بلوغ لواط کننده
شخصى با پسرى لواط کرده است ولى شک دارد که در زمان این عمل بالغ بوده یا نه، آیا ازدواج او با خواهر یا دختر یا مادر آن پسر جایز است؟
در صورتى که فاعل، مشکوک البلوغ باشد، خواهر و مادر و دختر آن پسر بر او حرام نمى شود.
٢٠ – ازدواج غیر سید با زن سیده
آیا ازدواج غیر سیّد با زن سیّده جایز است؟ چون بعضى معتقدند که در ازدواج کفو بودن شرط است و سیّده با غیر سیّد کفو نیست و ثانیاً اگر احتمال درگیرى باشد حکم مسأله چیست؟
جایز مى باشد و در زمان ائمّه معصومین(علیهم السلام) فراوان بوده است ولى اگر خطر درگیرى باشد از آن صرف نظر کنید.
٢١ – دختر زن مطلقه فرد از شوهر دیگر
اگر زید زنش را طلاق دهد و آن زن بعد از طلاق و عدّه، با فردى دیگر ازدواج کند و از این ازدواج دخترى متولّد شود، آیا زید مى تواند بعد از رسیدن آن دختر به سنّ ازدواج با او ازدواج کند؟
دختر زن انسان از شوهر دیگر با او محرم است (به شرط دخول با آن زن) و فرقى میان دخترانى که قبل از نکاح و بعد از طلاق متولّد شده اند نیست.
٢٢ – دختران زنی که فرد با او نزدیکی کرده است
مردى زنى را براى مدّت کوتاهى صیغه کرده، بعد از انقضاى مدّت، محرمیّت بین مرد با دختر زنى که صیغه شده باقى است ـ چه زن زنده باشد یا فوت کرده باشد ـ آیا نسبت به دختر دختر این زن و همچنین هر چه پایین رود، نیز محرمیّت باقى است؟
چنانچه با آن زن نزدیکى کرده باشد دختران آن زن مطلقاً براو حرامند.
٢٣ – ازدواج با زنی که در عده است
اگر مردى با زنى که در عدّه است از روى جهل به مسأله ،عقد دائم یا موقّت بخواند، آیا این زن بر او حرام ابدى مى شود؟ حکم صورت عمد را نیز بیان فرمایید؟
در دو صورت حرام ابدى مى شود یکى آن که ازدواج و دخول کند هرچند از روى جهل باشد دوّم آن که آگاهانه ازدواج کند، هر چند دخول ننماید.
٢٤ – ازدواج با خواهرزاده زن مطلقه
آیا جایز است خواهرزاده زن مطلقه اى را که در عدّه طلاق رجعى است بدون اجازه خاله مطلقه اش صیغه کرد؟
بدون اذن او جایز نیست، مگر بعد از گذشتن عدّه.
٢٥ – زنا در عده عقد موقت
زنا در عدّه عقد موقّت چه حکمى دارد؟ آیا موجب حرمت ابدى مى شود؟ فتواى امام(قدس سره) در این مورد چیست؟
زنا در عدّه متعه مسلّماً حرام است، ولى موجب حرمت ابدى آن زن نمى شود بنابراین اجراى صیغه عقد پس از گذشت عدّه اشکال ندارد و فتواى امام(رحمه الله) در تحریرالوسیله و توضیح المسائل نیز همین است.
٢٦ – آگاهی از مسلمان نبودن همسر بعد از عقد
اگر زن بعد از ازدواج بفهمد شوهرش مسلمان نیست، حکمش چیست؟
نمى تواند با او زندگى کند و ازدواجش باطل است.
٢٧ – حرمت ازدواج خواهر مفعول بر شخص لواط کننده 
آیا ازدواج با خواهر دو شخص لواط کننده برای یکدیگر در سن نوجوانی در هر صورت حرام است یا اینکه شرایطی دارد؟
تنها خواهر مفعول بر شخص فاعل حرام است. آن هم در صورتی که فاعل بالغ باشد و دخول حاصل شده باشد.
٢٨ – حرمت ابدی مادر و مادربزرگ زن
آیا اگر مرد زن دیگری بگیرد باز هم مادر و مادر بزرگ زن فوت شده قبلی اش،تا ابد با او محرمند ؟
آری محرم هستند.
٢٩ – ازدواج همزمان با دو خواهر
حکم ازدواج همزمان با دو خواهر چیست؟
حرام است.
٣٠ – ازدواج با خواهر همسر در زمان حیات همسر
در چه صورت انسان میتواند با حفظ همسر دائم خود خواهر او را که از شوهرش طلاق گرفته را به عقد موقت خود در آورد؟
در هیچ صورت نمی توان با حفظ همسر، با خواهر وی ازدواج کرد.
٣١ – ازدواج زانی با زانیه
اگر مرد و زنی باهم زنای (محصنه یا غیر محصنه) کردند و بعد از مدتی زن طلاق گرفت، آیا بعد از گذراندن عده مرد میتواند او را به عقد خود در آورد؟
اشکالی ندارد ولی اگر زن شوهر دار بوده احتیاط آن است که با او ازدواج نکند.
٣٢ – شک در صحت اعمال حج تمتع در کودکی
بچه ای قبل از سن تکلیف همراه پدر و مادر خود اعزام به حج تمتع شد و بخاطر کودک بودن بعضی از مراسم واجب حج را بجا نیاورد، یا در خواب بوده است. الان که به سن بلوغ رسیده و قصد ازدواج دارد شبهه شده است که ایشان باید قبل از ازدواج به حج رود و مناسک حج تمتع را دوباره بجا آورد در غیر این صورت زن بر او حرام است. آیا چنین موضوعی از نظر شرعی درست است یا خیر؟
اگر اعمال خود را زیر نظر والدین خود انجام داده و الان دقیقا نمی داند چگونه انجام داده است حمل به صحت کند.
٣٣ – ازدواج همزمان با دو خواهر ناتنی و رضاعی
خواهشمند است بفرمایید حکم قرآنی : ( و لا تجمعو بین الاختین ) ناظر بر خواهران تنی است و یا عام بوده و شامل خواهران ناتنی و رضاعی نیز میشود؟
تفاوتی نمی کند.
٣٤ – ازدواج با خواهر خنثی مشکله ای که با او نزدیکی کرده
چنانچه شخصى با خنثاى مشکل عمل شنیع از قُبل یا دُبر انجام دهد، یا خنثاى مشکل با شخصى این کار را بکند، وضعیّت حرمت نزدیکان آنها بر دیگرى چگونه خواهد بود؟
در مواردى که حرمت مشکوک شود; بنابر حلّیت مى گذارند.
٣٥ – شیر دادن کودک توسط مادر زن
زن و شوهرى به مسافرت رفته، و فرزند شیرخوار خود را به مادر آن زن مى سپارند. او از شیر خود یک ماه تمام به آن بچّه شیر مى دهد. با توجّه به این که تمام شرایط نشر حرمت حاصل شده، طبق فتاواى موجود، دامادش بر دخترش، نامحرم است، و باید از یکدیگر جدا شوند. لطفاً بفرمایید:

اوّلا: اگر مادر زن به کلّى نسبت به این حکم جاهل بوده، چه صورتى دارد؟

ثانیاً: در فرض ایجاد حرمت، اگر دختر با شوهرش همبستر شود و فرزندى منعقد گردد، چه حکمى دارد؟
طبق فتواى اخیر ما این زن به شوهرش حرام نمى شود. هر چند خالى از کراهت نیست.
٣٦ – ازدواج با مرد مسیحی با علم به حرام بودن
اگر زن مسلمان با مرد مسیحی ازدواج کند و بداند این ازدواج حرام است چه حکمی دارد و اگر آنها صاحب فرزند شده باشند فرزند آنها چه حکمی دارد ؟
به یکدیگر محرم نیستند، باید از یکدیگر جدا شوند و فرزند از او ارث نمی برد.
٣٧ – مردی که زنش مسیحی شده
خانمی مسلمان بوده و مسیحی شده وظیفه شوهر او چیست؟
از زمان مسیحی شدن زن، مرد به اندازه عده وفات صبر می کند و اگر توبه نکرد از او جدا می شود.
٣٨ – ازدواج حضرت یعقوب با دو خواهر
آیا ازدواج با دو خواهر بطور همزمان امکان دارد ؟ با توجه به فیلم حضرت یوسف (ع) که از سیما پخش شد.
اوّلاً ازدواج با دو خواهر در مورد حضرت یعقوب ثابت نیست ، ثانیاً ممکن است در آن زمان دستوری به منع حرمت ازدواج وجود نداشته و حرمت ازدواج همزمان با دو خواهر بعداً در شریعت های بعدی تشریح شده .
٣٩ – ازدواج زنی که شوهرش مفقود شده
زنى که معلوم نیست همسرش در فلان حادثه کشته یا مفقود شده است و مدّت چهارسال است که خبرى از او نیست، آیا مى تواند با شخص دیگرى ازدواج کند؟
نمى تواند با مرد دیگرى ازدواج کند، مگر این که یقین به فوت او پیدا کند یا مراجعه به حاکم شرع کرده تا او دستور تحقیق درباره شخص مورد نظر را صادر نماید و پس از طىّ مراحل شرعى او را طلاق دهد.
٤٠ – شک در بلوغ لواط کننده
شخصى با پسرى لواط کرده است ولى شک دارد که در زمان این عمل بالغ بوده یا نه، آیا ازدواج او با خواهر یا دختر یا مادر آن پسر جایز است؟
در صورتى که فاعل، مشکوک البلوغ باشد، خواهر و مادر و دختر آن پسر بر او حرام نمى شود.
٤١ – زنا با عروس [ازدواج های حرام]
اگر مردی (نعوذ بالله) به عروس خود تجاوز کند آیا عروس به همسر خود حرام می شود؟
حرام نمی شود ولی ارتکاب چنین زنائی مجازات سنگینی دارد.




ازدواج دارای ابعاد و ویژگی های متعددی است. یکی از پررنگ ترین جنبه های آن مسائل شرعی و فقهی در ارتباطات اعضای خانواده است. در ادامه فتاوای مرجع تقلید حضرت آیت الله مکارم شیرازی، در خصوص موضوعات مربوط به ازدواج و زناشویی آورده شده است. هرچند ممکن است افراد مقلد ایشان نباشند، اما با مطالعه استفتائات احکام شرعی موضوع حدوداً مشخص خواهد شد:


.

.

عقد دائم فسخ نکاح
عقد موقت .                             .
مسائل جنسی
طلاق نگاه
متفرقه روابط زن و مرد
اولاد محرم و نامحرم
ازدواج با سایر فرق وطی به شبهه
ازدواج های حرام مقدمات ازدواج

عیوب موجب فسخ


١ – عدم لزوم تصریح به باکره نبودن در خواستگاری

اگر دختری به هر علتی بکارت خود را از دست داده باشد آیا باید هنگام خواستگاری، این مورد را بگوید؟

بر دختر لازم نیست وضع خود را به شوهر بگوید؛ امّا اگر بعداً بر شوهر ثابت شد که دختر باکره نیست، حقّ فسخ نکاح را دارد.

٢ – حق فسخ زوجه در صورت عدم تحقق تمام شروط ضمن عقد

اگر حال شوهر پس از عقد بر خلاف آنچه ادعا کرده بود و عقد بر مبناى آن حال و شرایط اجرا گردیده بود ظاهر گردد، آیا باز هم طلاق و فسخ به دست شوهر است؟ اگر زن مهریّه را گرفته و بخواهد عقد را قبل از دخول فسخ کند حکم مهریّه چیست؟

اگر زن شرایطى را بر مرد شرط کرده باشد و مرد از آن شرایط تخلّف کند، یا در بعضى صفات زن را فریفته باشد و خلاف آن ثابت شود، زن حق فسخ عقد را دارد. و اگر قبل از دخول فسخ کند مستحق مهریّه نیست.

٣ – بیماری هایی که مخل روابط زناشویی است

با توجّه به این که کشور ما، در حال حاضر، در مرحله حذف بیمارى جذام است، آیا مى توان جایگزینهاى دیگرى، مثل بیمارى ایدز، یا سایر بیماریهاى پوستى که مخلّ روابط زناشویى است، براى آن در نظر گرفت؟

در صورتى که واقعاً مخلّ رابطه زناشویى باشد، حقّ فسخ ثابت است.

٤ – عدم لزوم تصریح به عدم بکارت در خواستگاری

یک سال پیش با دخترى آشنا شدم، که توسّط فرد دیگرى به طور نامشروع بکارت خود را از دست داده بود. با پرسش از دفتر بعضى مراجع، و رؤیت استفتائات ایشان، مبنى بر این که این جانب مى توانم بدون اذن پدر، دختر را به صیغه موقّت خود در آورم، با ایشان ازدواج موقّت کردم. حال پس از گذشت یک سال، خواستگارى براى او آمده است. آیا این خانم، که به عنوان دختر باکره مى خواهد با آن مرد ازدواج کند، لازم است بگوید باکره نیست؟

بر دختر لازم نیست وضع خود را به شوهر بگوید; امّا اگر بعداً بر شوهر ثابت شد که دختر باکره نیست، حقّ فسخ نکاح را دارد.

٥ – تدلیس و پنهان نمودن عیوب در ازدواج

خواهشمند است نظر خود را راجع به تدلیس ازدواج به طور مشروح بیان فرمایید. آیا پنهان نمودن نقص، مانند کچلى کلّى، یا موضعى، کم پشت، یا خالى بودن قسمتى از موهاى سر، در زن موجب حقّ فسخ براى مرد مى شود؟هرگاه در موقع خواستگارى معایب خود را عمداً بپوشاند، و خود را غیر از آنچه هست نشان دهد، مصداق تدلیس است، و شوهر پس از اطّلاع حقّ فسخ دارد.

٦ – آگاهی به جنون همسر بعد از ازدواج

دختر خانمى ازدواج نموده، و پس از آن طبق نظر متخصّصان و اقرار خانواده و خود دختر، معلوم شده که قبل از ازدواج داراى مرتبه اى از جنون بوده، و اکنون ادامه زندگى با ایشان غیر ممکن است. آیا شوهر حقّ فسخ دارد؟ و در صورت فسخ، آیا زوجه مستحقّ مهر المثل است، یا مهر المسمّى؟

شوهر حقّ فسخ دارد; ولى اگر دخول واقع شده باید مهر المسمّى را بپردازد.

٧ – آگاهی به عدم توانایی بارداری همسر پس از دخول

پسری با دختری ازدواج می کند.در شب زفاف (یعنی بعد از دخول) پسر متوجه می شود که همسرش رحم ندارد. یعنی این دختر تا آخر عمر نه می تواند حامله شود نه تا بحال خون قاعدگی دیده است. پسر هم از طریق دادگاه اقدام کرده و دادگاه گفته باید تمام مهریه را بپردازد. در حالی که دختر و پدرش فقط به قصد اخاذی از پسر این حقه را زده اند و همچنین دختر خودش از این ماجرا آگاه بود کاملا.حال می خواستم بدانم پسر باید باز هم تمام مهریه را بدهد؟؟؟

در فرض سؤال که عرفا مصداق تدلیس محسوب می شود حق فسخ دارد و چنانچه بلافاصله بعد از اطلاع فسخ کند دختر حق مهریه ندارد

٨ – فسخ نکاح به خاطر دروغ گفتن شوهر در مورد دارائی های خود

اگر زنی موقع ازدواج از شوهرش در مورد سربازی، شناسنامه، خانه سوال کند، با اینکه بطور جداگانه در عقد شرط نکرده باشد، در حالی که مرد هیچگونه از این موارد را دارا نبوده بلکه به دروغ بیان کرده، آیا در اینصورت زن حق فسخ عقد را دارد؟ حتی مرد نقصی هم در جمجمه سرش داشته (مثلا قسمتی از استخوان سر را ندارد، فقط پوست هست) ولی این نقص را هم نگفته است.

در مورد نقص سر، جزء عیوبی نیست که زن حق فسخ داشته باشد، ولی در مورد شناسنامه و وضعیت سربازی و امثال آن اگر زوج تدلیس کرده، حق فسخ دارد.

٩– بچه دار نشدن مرد

زن و مردى پس از چند سال ازدواج بچّه دار نشدند، دکتر تشخیص داده است که عیب از جانب مرد بوده است و اکنون زن مى گوید شوهرش فاقد بیضه است و بچّه دار نشدن آنها بدین جهت است، در این صورت آیا زن مى تواند عقد را فسخ کند؟

در صورتى که آگاهى بر این امر نداشته، مى تواند فسخ کند مگر این که بعد از آگاهى راضى شده و با او زندگى کرده باشد.

١٠ – بیماری ایدز

آیا بیمارى ایدز را در هر یک از زن و مرد، از عیوبى که بتوان عقد نکاح را بدون طلاق فسخ کرد مى دانید؟

اگر به گواهى اهل اطّلاع این بیمارى در مرحله اى باشد که موجب سرایت و خطر گردد و شوهر حاضر به طلاق دادن زن نباشد، زن مى تواند طلاق خود را به وسیله حاکم شرع بگیرد و مرد نیز در این گونه موارد مى تواند زن را طلاق بدهد.
١١ – بیماری ایدز

آیا بیمارى ایدز را در هر یک از زن و مرد، از عیوبى که بتوان عقد نکاح را بدون طلاق فسخ کرد مى دانید؟

اگر به گواهى اهل اطّلاع این بیمارى در مرحله اى باشد که موجب سرایت و خطر گردد و شوهر حاضر به طلاق دادن زن نباشد، زن مى تواند طلاق خود را به وسیله حاکم شرع بگیرد و مرد نیز در این گونه موارد مى تواند زن را طلاق بدهد.

١٢ – جنون

شوهرم پزشک محترم و مطّلعى بوده که بعد از چند سال زندگانى مشترک زناشویى متأسّفانه مبتلا به جنون شد. من اختلال حواس او را به دادگاه اعلام و پزشک قانونى هم مراتب را تأیید کرده است، در صورتى که حاکم شرع حجر را ثابت و او را محجورٌعلیه بداند، آیا با صرف صدور حکم حجر، عقد نکاح فسخ مى شود؟ یا جهت وقوع فسخ ازدواج باز باید به محکمه مراجعه شود؟

زن مى تواند صیغه فسخ را جارى کند و احتیاط آن است که آن را به اطّلاع حاکم شرع برساند.

١٣ – فسخ نکاح در صورت عدم بکارت

آیا نبودن بکارت در دختر، باعث جواز فسخ عقد مى شود؟ و معناى فسخ چیست؟

در صورتى که شرط بکارت کرده باشد حقّ فسخ دارد و معمولا در محیطهاى ما، شرط بکارت به عنوان یک شرط ضمنى و از پیش توافق شده مى باشد و معناى فسخ این است که بگوید من عقد را فسخ کردم یا به هم زدم و به هر زبانى باشد کافى است.

١٤ – عجز مرد از نزدیکی

اگر مردى قبل از ازدواج از نزدیکى عاجز باشد و زن بعد از مراسم عروسى بفهمد و فوراً عقد و نکاح را به هم نزند و از شوهر جدا نشود، آیا در این صورت زن مى تواند بدون طلاق شوهر کند؟

در این موارد، زن باید به حاکم شرع مراجعه کند و حاکم یک سال به مرد مهلت مى دهد اگر درمان شد ازدواج باقى است، در غیر این صورت زن مى تواند نکاح را فسخ کند و احتیاج به طلاق نیست و به فرض که مرد بعد از آن هم خوب شود قابل بازگشت نیست مگر به صورت ازدواج جدید.

١٥ – عدم سلامت جسمی و روانی همسر

اگر تدلیس کننده خود زن باشد و شوهر پس از آگاهى از وجود عیب، نکاح را فسخ کند، موردى که داراى بیمارى روانى، سرگیجه، استفراغ، تشنج، پرخاشگرى و حالتهاى غیر عادى که ناشى از بیمارى روانى غیر قابل علاج باشد و پزشکان متخصص و شهود عینى تصدیق کرده اند آیا این فسخ صحیح است؟

هرگاه زوجه و کسان او طورى وانمود کنند که زن سالم است و در واقع سلامت زن به صورت شرط در ضمن عقد در آید و بعداً کشف خلاف شود شوهر مى تواند عقد را فسخ کند و اگر دخول نکرده، مهرى براى زن نیست و اگر قبل از آگاهى بر عیب دخول کرده است تمام مهر بر او لازم است و مى تواند آن را از تدلیس کننده بگیرد و اگر تدلیس کننده زن باشد مهر او ساقط است.

١٦ – حق فسخ در صورت درمان عیوب موجب فسخ

مواردى که قبلاً بیان مى شد که مرد مى تواند عقد را به هم زند، مانند بیمارى برص (ویتیلیگو)، نقص مادر زادى، افضا، موانع مقاربت (مانع استخوانى یا پرده پوستى و مانند آن) همگى امروزه با درمان قابل رفع مى باشد.حال چنانچه مردى پس از ازدواج متوجّه موارد مذکور گردد، آیا باز هم اختیار بر هم زدن عقد را دارد؟

چنانچه به سهولت قابل معالجه بوده باشد، و زن با هزینه خود اقدام به درمان نماید، خیار فسخ جارى نیست.

١٧ – بیماری های روحی و عصبی زوج

زوجه در دوران عقد متوجّه بیمارى روحى و عصبى صعب العلاجى در همسرش مى گردد، به گونه اى که عوارض بیمارى زندگى را براى وى مخاطره آمیز ساخته است. نظر به ترس و نگرانى زوجه از زندگى مشترک، و ضرورت درمان طولانى چند ساله، و نبودن عزم جدّى بر معالجه از سوى زوج و خانواده اش، آیا زوجه مى تواند نکاح را فسخ نموده، یا درخواست طلاق کند؟

در صورتى که قبلاً زوج و کسان او اظهار داشته اند که از سلامت کامل برخوردار است زوجه مى تواند به عنوان تدلیس، نکاح را فسخ کند. در غیر این صورت، هرگاه ثابت شود زندگى با آن مرد مستلزم عسر و حرج شدید است حق دارد از حاکم شرع تقاضاى طلاق کند.

١٨ – موارد جواز فسخ عقد نکاح توسط زوج

زوج در چه مواردى حقّ فسخ عقد نکاح را دارد؟

هرگاه مرد بعد از عقد بفهمد که همسرش یکى از هفت عیب زیر را دارد مى تواند عقد را فسخ کند: 1. دیوانگى 2. بیمارى خوره 3. بیمارى برص 4. کور بودن 5. شَل بودن، به طورى که آشکار باشد 6. افضا شدن (یعنى راه بول و حیض او، یا راه حیض و غائطش یکى شده باشد، و به طور کلّى پارگى طورى باشد که قابل استفاده براى آمیزش جنسى نباشد) 7. گوشت یا استخوان یا غدّه اى در او باشد که مانع نزدیکى شود. و چنانچه مرد به سبب یکى از این عیوب عقد را به هم بزند نیاز به طلاق نیست، همان فسخ کافى است.

١٩ – موارد جواز فسخ عقد نکاح توسط زوجه

زوجه در چه مواردى حق فسخ ازدواج را دارد؟

زن در چند صورت مى تواند عقد را به هم زند: 1. دیوانه بودن شوهر 2. نداشتن آلت مردى 3. ناتوانى از نزدیکى جنسى 4. در صورتى که بیضه هاى او را کشیده باشند. و چنانچه زن به خاطر یکى از عیوب بالا عقد را بر هم زند نیازى به طلاق نیست، و همان فسخ کافى است.

٢٠ – مخالفت زوج با اشتغال همسر بعد از عقد

زوج در موقع ازدواج، با اشتغال زوجه در خارج از منزل موافقت کرده و متعهّد شده که ممانعت نکند، حال پس از گذشت چند سال از ازدواج و اشتغال زوجه، مانع ادامه کار او شده است، آیا زن در اینجا حقّ فسخ دارد؟

زن حق فسخ ندارد ولی مرد باید به شرط خود عمل کند .

٢١ – کیفیت فسخ کردن عقد

اینکه گفته می شود زوج یا زوجه حق فسخ دارد این فسخ با عبارت یا عمل خاصی صورت می گیرد؟ آداب آن چگونه است؟

همین که بگوید من عقد را فسخ کردم یا به هم زدم، به هر زبانی باشد کافی است.
٢٢ – ادعای عدم بکارت زوجه از طرف زوج

پسرم از دخترى با تأکید بر باکره بودن وى خواستگارى کرده، و صیغه عقد شرعى و دائمى زوجیّت با شرط باکره بودن زوجه جارى گردیده است. پس از گذشت ده ماه از اجراى صیغه دائمى عقد، و قبل از برگزارى مراسم ازدواج، زوجه اعلام مى دارد که پرده بکارت وى ازاله گردیده، (و این امر قطعى و اثبات شده است.) ولى خود زوج اقدام به ازاله بکارت کرده، امّا زوج با اتیان سوگند شرعى منکر ادّعاى زوجه مى باشد. لطفاً در این مورد به سؤالات زیر پاسخ فرمایید:

1ـ آیا پسرم، حقّ فسخ نکاح را دارد؟
2ـ آیا زوج باید اثبات کند که اقدامى نکرده است؟
3ـ در صورت فسخ نکاح، آیا زوجه حقّ دریافت مهر المسمّى، یا مهر المثل دارد؟

1- در صورتى که زوج و زوجه قبل از عروسى با هم رفت و آمد داشته و خلوت مى کرده اند، ادّعاى پسر پذیرفته نیست.
2- آرى تا ثابت نکند، در فرضى که در بالا گفتیم، ادّعاى او پذیرفته نیست.
3- در فرض بالا زوج حقّ فسخ ندارد.

٢٣ – بیماری ایدز همسر

با توجّه به این که یکى از راههاى سرایت بیمارى ایدز تماس جنسى است، لطفاً به سؤوالات زیر پاسخ دهید:

1ـ همبستر شدن با همسر مبتلا به ایدز چه حکمى دارد؟

2ـ آیا ازدواج با کسى که ایدز دارد جایز است؟

3ـ آیا بیمارى ایدز مبطل عقد است، یا مجوّزى براى طلاق مى باشد؟

جواب 1 تا 3:ازدواج با مبتلایان به ایدز باطل نیست; ولى چنانچه اطّلاع نداشته قابل فسخ است. امّا احتیاط آن است که زن با اجازه حاکم شرع خود را مطلّقه کند. و در هر صورت، اگر نزدیکى کردن خطر ابتلا به ایدز داشته باشد جایز نیست.

٢٤ – غیر طبیعی بودن اعضای بدن همسر

جوانى دختر باکره اى را، مشروط بر صحّت کامل طرفین، به عقد ازدواج دائمى خود در آورده است. در اوّلین فرصت بعد از ازدواج، که زوجین با هم تنها شده اند، زوجه متوجّه مى شود که ناحیه ى فوقانى بدن شوهر دچار ناراحتى مادرزادى، قیفى شکل، ناموزون و غیر طبیعى است. بدین جهت مواقعه اى صورت نگرفت. در این صورت:

1ـ آیا زوجه اختیار فسخ نکاح را دارد؟

2ـ در فرض جواز فسخ نکاح، و با توجّه به این که زوجه مدخول بها نیست، آیا مى تواند نصف مهریّه و دیگر خسارات، از قبیل هزینه میهمانى و مانند آن، را از زوج مطالبه کند؟

این عیب از عیوب فسخ نکاح نیست; مگر این که قبلا شرط صحّت کامل کرده باشند. در این صورت زن حقّ فسخ از باب خیار تدلیس دارد، ولى در فرض مسأله که مواقعه صورت نگرفته مهر به او تعلّق نمى گیرد. امّا اگر خساراتى متحمّل شده، مى تواند آن را از زوج بگیرد.

٢٥ – خنثی بودن یکی از زوجین

چنانچه پزشکى قانونى بر اساس وضعیّت کروموزمى شخص، خنثى را خنثاى مذکّر یا مؤنّث معرّفى کند، آیا براى طرفى که با او ازدواج نموده، جزء عیوب محسوب، و حقّ فسخ دارد؟

اگر در ظاهر علامت خلافى نمایان نیست، موجب فسخ نمى شود.

٢٦ – شمول عیوب فسخ نکاح به ازدواج موقت

آیا عیوبى که موجب فسخ عقد ازدواج دائم است، شامل عقد موقّت نیز مى شود؟

ظاهراً شامل عقد موقّت هم مى شود.

٢٧ – آگاهی به سابقه بیماری روانی همسر بعد از ازدواج

زنى به صورت مزمن مبتلا به جنون دائم یا ادوارى بوده، و سوابق جنون و بسترى شدن در بیمارستان روانى را از شوهر مخفى نگاه داشته، و حتّى پس از طرح دعوا از طرف مرد، نیز موضوع را انکار نموده است. مرد پس از ازدواج و دخول و گذشت چند سال، از نوع بیمارى و سوابق بسترى شدن قبلى زوجه در بیمارستان آگاهى نسبى یافته، و بلافاصله پس از اطّلاع، ضمن مشورت با حقوقدانها، اقدام به فسخ نکاح مى نماید. حال اگر بیمارى فوق توسّط کمیسیون پزشکى قانونى به صورت زیر تأیید گردد: «زوجه داراى سابقه اختلال روانى و واجد علائم جنون حدّاقلّ از سال 1367 (شش سال قبل از ازدواج) بوده، و در حال حاضر نیز دچار عوارض مزمن بیمارى است.» در فرض مسأله آیا مرد حقّ فسخ دارد، و به زن مهریّه اى تعلّق مى گیرد؟

سابقه بیمارى روانى به تنهایى براى فسخ کافى نیست. و با توجّه به این که چند سال با او زندگى کرده، و آثار محسوسى در این مدّت نبوده، نشان مى دهد که بهبودى نسبى یافته است. و وجود عوارض غیر محسوس، یا ضعیف گذشته، به تنهایى براى فسخ نکاح کافى نیست.

٢٨ – کسی که در مواقع خاص قادر به نزدیکی است

اگر فردى در بعضى مواقع، به علّت وضعیّت خاصّ جسمانى اش، قادر بر نزدیکى نباشد، ولى در بعضى مواقع، که کلیّه شرایط فردى و محیطى مهیّا باشد، و طرف مقابل نیز همکارى لازم را بنماید، موفّق به این عمل شود، آیا این مشکل عنن محسوب شده، و موجب فسخ نکاح مى شود؟

در صورتى که فراهم شدن این شرایط میسّر باشد، عنن محسوب نمى شود.

٢٩ – کسی که با کمک دارو قادر به نزدیکی است

اگر فردى از لحاظ جنسى در حالت عادى موفّق به عمل نزدیکى نباشد، ولى با استفاده از داروهاى موجود، که توسّط پزشکان مورد تأیید و تجویز است، قادر به این کار باشد. آیا بیمارى مذکور عنن محسوب، و موجب فسخ نکاح مى شود؟

بیمارى مزبور عنن محسوب نمى شود.

٣٠ – فسخ نکاح با فوت یکی از زوجین

چرا مرد و زن بعد از فوت به یکدیگر نامحرم می شوند ؟یعنی هنگامی که یکی از آن دو می میرد دیگری نمی تواند به بدن او دست بزند ؟

1ـ دست زدن به بدن همسر اشکالی ندارد ولی تمام امور مربوط به ازدواج بعد از موت باقی نمی ماند زیرا مرگ باعث فسخ ازدواج و شروع عده است.

٣١ – مردی که به علت زود انزالی امکان مجامعت ندارد

مردی مبتلا به زود انزالی است و عملا امکان مجامعت ندارد، در حالی که منی از وی خارج می‌شود اما نمی‌تواند مقاربت نماید. آیا اگر پس از عقد شرعی حتی یکبار مقاربت نکرده باشد این امر عنن تلقی می‌شود و یا سبب فسخ نکاح می‌باشد؟

این امر عنن محسوب نمی شود ولی اگر منجر به عسر و حرج شدید زوجه شود حاکم شرع می تواند او را طلاق دهد (این گونه بیماری ها معمولا درمان دارد)
٣٢ – آگاهی از بیماری صرع بعد از عقد و ازدواج

دخترى را به ازدواج دائمى پسرم در آورده ام و عروسى هم نموده اند، حال معلوم شده که دختر مدّتهاست به بیمارى صرع مبتلاست، خود دختر و دکترش هم تصدیق نموده اند ولى پدر و مادرش این مطلب را نگفته و پنهان نموده اند، حتّى دختر مى گوید: مى خواستم بگویم، ولى پدر و مادرم مانع شدند، تکلیف عقد و مهریه چیست؟

بیمارى صرع موجب خیار فسخ در عقد نکاح نیست و اگر بخواهد دختر را طلاق دهد،چنانچه عروسى نموده باید تمام مهر را بپردازد.

٣٣ – آگاهی از اعتیاد شوهر

اگر زن بعد از عقد بفهمد همسرش معتاد است آیا مى تواند عقد را فسخ کند، تکلیف مهریه چه خواهد شد؟

اگر زن در موقع عقد شرط کند که هرگاه شوهر مثلا مسافرت نماید یا معتاد به موادّ مخدر گردد یا خرجى او را ندهد اختیار طلاق با او باشد این شرط باطل است ولى هرگاه شرط کند که او از طرف شوهرش وکیل باشد که هرگاه این کارها را انجام دهد خود را مطلّقه کند این وکالت صحیح است و در چنین صورتى حق دارد خود را طلاق دهد.

٣٤ – ترمیم پرده بکارت توسط پزشک

بعضى از زنان با مراجعه به پزشک در خواست دوختن یا ایجاد پرده بکارت به صورت جرّاحى ترمیمى دارند. این عمل از دیدگاه پزشکى یک اقدام طبّى همانند سایر موارد، نظیر اصلاح عیوب ظاهرى بینى، صورت، شکم، و اندامها است، و از دیدگاه بیماران همانند کسانى که داراى یک اشکال در صورت، دست و سایر قسمتهاى بدن مى باشند، و از معالجه آن منتفع مى گردند، مى تواند براى فرد متقاضى منافع اجتماعى داشته باشد. اشتغال به عمل فوق، از نظر شرع مقدّس چگونه است؟

در صورتى که اشخاص مزبور واقعاً ضرورتى براى این کار احساس کنند، و قصد تدلیس نداشته باشند، جرّاحى فوق شرعاً اشکالى ندارد.

٣٥ – بیماری ام اس (MS)

آیا بیمارى MS موجب فسخ نکاح مى شود؟

این بیمارى از عیوب مجوّز فسخ نکاح نیست.

٣٦ – درمان عیوب موجب فسخ نکاح قبل از عقد

اگر یکى از مجوّزات فسخ نکاح قبل از عقد وجود داشته، لکن با عملیّات پزشکى درمان شده، و عیب مزبور رفع گردیده باشد، آیا حقّ فسخ نکاح براى طرف دیگر پابرجاست؟

حقّ فسخ ندارد.

٣٧ – جنون از دیدگاه شرع

می خواستم بدانم جنونی که باعث می شود نکاح فسخ شود از دیدگاه شما چیست؟ (منظورم علائم آن بیماری و شرح حال مجنون می باشد)

جنون امری عرفی است و در بعضی از روایات آمده کسی که اوقات نماز را تشخیص ندهد مثلا نداند وقت نماز ظهر رسیده یا مغرب و عشاء حکم مجنون را دارد. (البته این یک مثال است)





مبطلات نکاح



١ – اطلاع از انجام نشدن طواف نساء، بعد از ازدواج

اگر کسی اعمال حج به گردنش باشد و نایب بگیرد و بعد ازدواج کند و بعد از چند سال نایب بگوید که اعمال را انجام نداده تکلیف چیست؟

اگر منظور این است که خودش حج را بجا آورده ولی طواف نساء را انجام نداده و سپس دیگری را به عنوان نائب گرفته در چنین صورتی عقد او باطل می شود و باید مجددا نائب بگیرد و بعد از انجام طواف نساء مجددا ازدواج نماید.

٢ – رابطه زن و شوهری بعد از ایست قلبی و تنفسی کوتاه

همسر بنده بعد از ایست قلبی و تنفسی به مدت ده دقیقه از دنیا رفت و بپزشکان به مدت 45 دقیقه تلاش کرده و ایشان را احیا کردند و بالاخره قلب همسرم شروع به کار کرد ولی بعد از چهار سال هنوز به هوش نیامده و ایشان زندگی نباتی دارند. حالا می می خواستم بدانم به علت فوتی که همسرم داشته من به او حرام شده ام یا خیر؟ لطفا به من بگویید که بعد از فوت ایشان من حکم زن شوهر مرده را دارم یا خیر؟ و آیا ایشان در حال حاضر که به حیات طبیعی بازنگشته، حکم همسرم را دارد؟

شما بدون طلاق از ایشان جدا نمی شوید و در آن مدت مرگ واقعی حاصل نشده است و احکام همسر را دارید.

٣ – ازدواج خنثی مشکل

چنانچه پس از عقد و نزدیکى مشخّص گردد که یکى از طرفین خنثاى مشکل است، عقد چه حکمى دارد؟ آیا بهتر است طلاق داده شود، یا این که از اوّل باطل بوده، یا طرف حقّ فسخ دارد؟

اگر یکى از آن دو، یا هر دو خنثاى مشکل باشند، نکاح باطل است.




ازدواج دارای ابعاد و ویژگی های متعددی است. یکی از پررنگ ترین جنبه های آن مسائل شرعی و فقهی در ارتباطات اعضای خانواده است. در ادامه فتاوای مرجع تقلید حضرت آیت الله مکارم شیرازی، در خصوص موضوعات مربوط به ازدواج و زناشویی آورده شده است. هرچند ممکن است افراد مقلد ایشان نباشند، اما با مطالعه استفتائات احکام شرعی موضوع حدوداً مشخص خواهد شد:


.

.

عقد دائم فسخ نکاح
عقد موقت .                             .
مسائل جنسی
طلاق نگاه
متفرقه روابط زن و مرد
اولاد محرم و نامحرم
ازدواج با سایر فرق وطی به شبهه
ازدواج های حرام مقدمات ازدواج

زنا

١ – تفاوت ازدواج موقت با زنا
فرق ازدواج موقت با زنا چیست که یکی حلال و دیگری حرام است؟ چون در زنا نزدیکی انجام می شود و پولی هم رد و بدل می شود و در ازدواج موقت نیز همینطور است، فقط در ازدواج موقت یک جمله به عنوان صیغه ادا می شود.
ازدواج موقت تمام احکام ازدواج را دارد به جز نفقه و بعضی از جزئیات دیگر، اما فرزند از آنها ارث می برد و مسئولیت عدّه نگه داشتن بعد از پایان مدت بر دوش زن می باشد و زن هرگز نمی تواند در این مدت همسر مرد دیگری شود و امثال آن.
٢ – برطرف شدن گناه زنا
آیا ازدواج بعد از زنا سبب برطرف شدن گناه زنا خواهد شد؟
تأثیرى در برطرف شدن گناه زنا ندارد؛ مگر این که جداً از کار خود توبه کند.
٣ – مشروعیت ارش البکارة یا مهرالمثل در زنا
لطفاً در خصوص ارش البکارة، در دو فرض بلوغ و عدم بلوغ زانیه، بفرمایید:
1ـ آیا زانیه در موارد ذیل مستحقّ ارش البکارة مى باشد؟
2ـ زنا با رضایت و میل وى انجام شود.
3ـ زنا در اثر اکراه یا عنف واقع گردد.
4ـ زنا با فریب وى، مبنى بر وعده قطعى ازدواج و مانند آن، انجام پذیرد.
در صورت بلوغ و رضایت، ارش بکارت و مهر المثل مشروع نیست. و در صورت عنف، یا عدم بلوغ، مهر المثل ثابت است. و با وجود مهر المثل، نوبتى به ارش بکارت نمى رسد.
٤ – زنای زن در زمان حق حبس
زن از حق مشروع خود- مبنی بر عدم تمکین- استفاده نموده و با وجود دسترسی به شوهر در اثر فشار غریزه جنسی مرتکب عمل شنیع زنا شده است آیا زنای وی محصنه محسوب می شود یا غیر محصنه ؟
آری، زنای محصنه محسوب می شود مگر اینکه حق حبس را برای ضرورت فوق العاده ای اعمال کرده باشد.
٥ – ملاک زنای غیر محصنه شخص همسر دار
فرد باید چه مدتی از همسرش دور باشد و به وی دسترسی نداشته باشد تا زنای وی محصنه تلقی نشود؟
همین اندازه که به طور متعارف نتواند از همسر خود استفاده کند زنای محصنه نیست
٦ – زنای دختر بعد از عقد دائم
دخترى با پسرى ازدواج کرده است و صیغه دائمى بین اینها خوانده شده، ولى هنوز عروسى نکرده اند و دختر در خانه پدر زنا کرده است، آیا این زنا محصنه است یا غیر محصنه؟
زناى محصنه نیست.

٧ – ازاله بکارت در فرض اغفال و عدم اغفال دختر
پسر و دخترى با یکدیگر رابطه نامشروع برقرار کرده، و در نتیجه بکارت دختر زائل شده است. لطفاً به سؤالات زیر پاسخ دهید:
1ـ اگر عمل با رضایت دختر و بدون اغفال صورت گرفته باشد، حکم مسأله چیست؟
2ـ اگر عمل با رضایت ولى با اغفال دختر همراه بوده باشد، آیا ارش البکارة تعلّق مى گیرد؟
١- در فرض مسأله، ارش البکارة یا مهر المثل تعلّق نمى گیرد.
٢- چنانچه منظور از اغفال این است که رضایت به مادون آمیزش داده، ولى او آمیزش کرده، باید مهر المثل او را بدهد. و اگر منظور از اغفال این است که پسر به او اطمینان داده که ازاله بکارت نخواهد شد، باید ارش البکارة بپردازد..
٨ – زنا با عروس
اگر مردی (نعوذ بالله) به عروس خود تجاوز کند آیا عروس به همسر خود حرام می شود؟
حرام نمی شود ولی ارتکاب چنین زنائی مجازات سنگینی دارد.
٩ – زنای زن در دوران عقد کردگی
زنی که بیش از یک سال عقد کرده و با شوهرش فقط یکبار جماع نموده باشد درصورت ارتکاب زنا آیا زنای ایشان محصنه است؟ با وجود اینکه عرف محلی عروسی را مبنای شروع زناشوئی می داند و امکان جماع برای زن با توجه به شرایط محلی و عرف محل وجود ندارد.
زنای محصنه محسوب نمی شود ولی زشتی زنا از نظر شرع اسلام در هر حال بسیار روشن است.
١٠ – تعلق مهرالمثل در صورت اقرار به زنا
چنانچه مردى یک بار اقرار به زنا کند، آیا مى توان او را به پرداخت ارش البکارة، یا مهر المثل (در صورت تحقّق شرایط آن،) محکوم کرد؟
احتیاط واجب آن است که اگر اقرار به تحقّق زناى به عنف، یا ازاله بکارت به عنف کرده باشد، مهر المثل را بپردازد.
١١ – تعلق مهرالمثل در صورت اقرار به زنا
چنانچه مردى یک بار اقرار به زنا کند، آیا مى توان او را به پرداخت ارش البکارة، یا مهر المثل (در صورت تحقّق شرایط آن،) محکوم کرد؟
احتیاط واجب آن است که اگر اقرار به تحقّق زناى به عنف، یا ازاله بکارت به عنف کرده باشد، مهر المثل را بپردازد.
١٢ – مهریه در زنای به عنف با غیر باکره
آیا زناى به عنف نسبت به غیر باکره، مهر المثل دارد؟
آرى مهر المثل دارد.
١٣ – نظر پزشکی قانونی در اثبات زنا
آیا حاکم شرع مى تواند براى اثبات زنا یا لواط، پایه و اساس علم خود را نظریه پزشک قانونى قرار داده(متّهمین راجهت معاینه)انجام آزمایشات دقیق علمى به او معرفى کند، یا این که در این گونه موارد نفس رؤیت شهود در اثبات حد لازم است؟
نظریه پزشک قانونى به تنهایى کافى نیست.
١٤ – زنای بعد از عقد دائم
پسر و دخترى زنا کردند و پسر بعد از این عمل با دختر دیگرى ازدواج کرده است، امّا بعد از تزویج نیز همین عمل را با آن دختر تکرار کرده است، آیا این زنایى که بعد از تزویج پسر با دختر دوّم ادامه داشته، زناى محصنه محسوب مى شود؟
هرگاه بعد از ازدواج، عروسى کرده و این عمل را با دختر اوّل ادامه مى دهد، زناى محصنه محسوب مى شود.
١٥ – تبعید کردن زانی و زانیه
در صورتى که برگشتن دختر و پسر زناکار به محل زندگیشان باعث مفسده و اختلافاتى بین اهالى آن محل شود، آیا مى توان آنها را به محل دیگرى تبعید کرد؟
هرگاه ماندن آنها در محل خود موجب فساد شود، مى توان آنها را به محل دیگرى فرستاد.
١٦ – ذاتی یا عرضی بودن حرمت زنا
آیا حرمت زنا ذاتى است و یا عرضى؟
اگر منظور از ذاتى بودن این باشد که زنا حرام است خواه آثار زیانبارى داشته باشد و خواه نداشته باشد، جواب این است که آرى حرمت زنا ذاتى است.
١٧ – ولد الزنا
آیا طفل متولّد از زنا، حکم فرزند شرعى را دارد؟
طفل متولّد از زنا، از نظر حضانت و وجوب انفاق و مانند آنها (جز در مواردى که دلیل قائم بر استثنا آن شده است مانند مسأله ارث) حکم فرزند شرعى را دارد، بنابراین ولدالزّنا تمام احکام محرمیّت و وجوب نگهدارى و تربیت را دارد فقط ارث نمى برد.
١٨ – معنی زنای محصنه
سلام.خسته نباشد.بفرمایید که زنای محصنه چیست؟چرا از بقیه مجزا شده؟
متشکرم.
منظور از زنای محصنه اینست که کسی که همسر دارد و می تواند با همسرش نیاز خود را برطرف کند به سراغ زن یا مردی برود که با او نامحرم است و مجازات این کار شدیدتر است.
١٩ – انجام گناه در صورت تهدید دیگران
اگر شخصی به وسیله اسلحه، چاقو و ... انسان را تهدید کند و از ما بخواهد گناهی را انجام دهیم مثلا زنا کنیم یا اینکه بگوید آبروی ما را می برد ما باید چه کار کنیم؟ آیا باید از جان خود گذشته و گناه نکنیم یا برای حفظ جان گناه کنیم؟
در مواردی که تهدید جدی است می توان کار مورد نظر را انجام داد مگر اینکه درخواست قتل دیگری باشد که انجام آن برای فرار از مرگ جایز نیست.


لواط


١ – لواط و حکم آن
توضیح کامل لواط و همچنین حکم ان را میخواستم ؟
مقاربت جنسی دو مذکر را با یکدیگر لواط می نامند که از گناهان کبیره است و حکم آن اعدام می باشد.
٢ – لواطی که در آن دخول صورت نگرفته
حکم عمل لواط که در آن دخولی صورت نگیرد چیست ؟
حرام است و از گناهان کبیره محسوب می شود و چنانچه برای حاکم شرع ثابت شود یکصد ضربه تازیانه دارد.
تعداد بازدیدکنندگان: 1429لینک اختصاصیارسال به دوستان
٣ – احصان در لواط
آیا در لاطى احصان را شرط مى دانید؟
در لواط فرقى میان محصن و غیرمحصن نیست.


استمناء


١ – راه رهایی از فشار جنسی
گرفتار شهوت هستم مرا راهنمایی کنید.
هرگاه از عوامل تحریک مانند مجالس و دوستان ناباب و فیلم ها و عکس های محرک پرهیز کنید و همه روزه مقدار قابل ملاحظه ای ورزش نمایید و خود را به خدا بسپارید ان شاء الله محفوظ می مانید
٢ – خارج شدن رطوبت در حین مطالعه مطالب جنسی
اگر در حین خواندن مطالب مربوط به مسائل جنسی آبی چسبناک از انسان خارج شود آیا بجا آوردن غسل جنابت واجب است؟ لازم به ذکر است که استمناء صورت نمی گیرد.
رطوبت مزبور غسل ندارد و اگر قبلا بعد از بول استبراء کرده اید پاک نیز می باشد.
٣ – خروج منی بر اثر صحبت تلفنی با همسر
اگر مرد به مدت طولانی از همسرش بعلت شغلی دور باشد صحبتهای تلفنی عاشقانه با همسرش که حتی ممکن است منجر به خروج منی شود حکم استمنا دارد یا خیر ؟
چنانچه موجب خروج منی شود حکم استمناء را دارد و جایز نیست.
٤ – خروج منی بر اثر گفت وشنود حرفهای عاشقانه
اگر حرف های عاشقانه با همسر شرعی چه بصورت تلفنی یا از طریق sms یا حضوری موجب خروج منی شود حکم استمنا خواهدداشت یا نه ؟
در صورتیکه حضوری باشد اشکالی ندارد اما در صورتیکه غیر حضوری باشد و منجر به خروج منی شود جایز نیست.
٥ – راههای غلبه بر نیازهای جنسی
برای ازدواج علاوه بر بلوغ جنسی رسیدن به بلوغ اقتصادی وفکری لازم است و رسیدن به این دو بلوغ غالبا چند سال بعد از بلوغ جنسی امکان پذیر است، برای رفع نیازهای جنسی در این فاصله دین اسلام چه راهکاری ارائه می دهد؟
چنانچه از عوامل تحریک نظیر فیلمها و کتابها و مجلات و نشریات فاسد و مجالس آلوده، و دوستان ناباب و حتی غذاها و مناظر تحریک کننده اجتناب ورزید، و اوقات فراغت خود را با مطالعه کار و مانند آن پر کنید، و بر خداوند توکل نمائید و هر روز مقداری ورزش کنید انشاء الله بر هوای نفس و وسوسه های شیطان غلبه خواهید کرد، ما هم برای موفقیت شما دعا می کنیم.
٦ – حکمت و چرایی غریزه جنسی
آیا مسائل جنسی اصولا همانند خوردن و آشامیدن و خوابیدن جزء نیاز های اولیه انسانی می باشد یا این امر تنها شبهه ایست که از سوی علم روانشناسی روز وارد گردیده است؟ اگر پاسخ قسمت اول مثبت است؟ چگونه می توان انتظار داشت افراد در مدتی بیش از 17 سال با غریزه خود مبارزه کنند و با راهکار های ارائه شده خود را از گناه باز دارند آیا کمی غیر منطقی نیست؟
غریزه جنسی موهبتی است الهی که به انسان و حیوانات عطا شده است و مانند خوردن و آشامیدن لازمه بقاء است و چنانچه افراد به احکام اسلام پایبند باشند و از تشریفات و تجملات و چشم و هم چشمی ها بپرهیزند و به ازدواج ساده و بی آلایش و زندگی بی تکلف قانع باشند خواهید دید که احکام اسلام کاملاً منطقی و نجات بخش است.

التذاذ زن و شوهر


١ – آمیزش جنسی در ایام شهادت
آیا در روزها یا شب های شهادت اهل بیت علیهم السلام و مناسبت های عزاداری، همبستر شدن زن و شوهر اشکال دارد؟
این کار حرام نیست اما سزاوار است در شب های شهادت رعایت شود مانند آنکه انسان در عزای نزدیکان خود از قبیل پدر و مادر چه رفتاری دارد.
٢ – رو به قبله بودن زن و شوهر هنگام نزدیکی
در جایی خواندم نزدیکی با زن در صورتی که رو به قبله باشدصحیح نیست.آیا این مطلب صحیح است یا خیر؟حکم آن چیست؟منظور ازرو به قبله همان حالت خوابانیدن مرده رو به قبله است یا خیر؟
١ـ نزدیکی در حالت رو به قبله کراهت دارد. ٢ـ منظور این است که سرشان در جهت قبله نباشد.
٣ – مقاربت با همسر از پشت
آیا مقاربت باهمسر از طریق مقعد اشکال دارد یا نه?
در صورت رضایت همسر کراهت شدید دارد و در صورت عدم رضایت حرام است.
٤ – تهیه فیلم از رابطه زناشوئی توسط زوجین
اگر انسان از رابطه زناشویی خودش با همسرش فیلم تهیه نماید و فقط خودش یا با همسرش نگاه کنند از نظر شرعی چه حکمی دارد ؟
شرعاً اشکالی ندارد ولی با توجه به اینکه همیشه احتمال دارد اینگونه فیلم ها به دست دیگران بیفتد ، بهتر آن است از این کار پرهیز شود .
٥ – استفاده از فیلمها و مقالات نامشروع برای آموزش روابط جنسی
ایا استفاده از فیلمهای ومقالات نامشروع برای آموزش روابط جنسی جایزاست
جایز نیست و در درازمدت آثار نامطلوبی دارد.
٦ – تازیانه زدن به همسر جهت تحریک جنسی
آیا تازیانه زدن همسر (ازدواج دائم یا موقت) برای لذت جنسی بیشتر در صورت رضایت خود زن جایز است؟ (اگر آسیب زیادی به او نرسد) در صورت جایز نبودن برای کنترل این میل موجود در بعضی آقایان یعنی آزار جنسی جنس مخالف (البته در حد کم) چه توصیه ای می فرمایید؟
این کار جایز نیست. کسی که مبتلا به این بیماری است باید تحت درمان نزد پزشک متخصص قرار گیرد.
٧ – حکم وطی در دبر زوجه
لطفا بفرمایید وطی در دبر زن ( در زمان عادت ماهانه و غیرآن) چه حکمی دارد و چرا اکثراً نهی می کنند آیا اشکال پزشکی دارد ؟
احتیاط آن است که در زمان عادت ماهیانه ترک شود و در غیر آن این کار بدون رضایت زوجه حرام و با رضایت وی کراهت شدید دارد ضمنا اشکال پزشکی آن قابل انکار نیست و تکرار آن سبب نوعی انحراف جنسی می شود.
٨ – استفاده از اسپری جنسی
آیا استفاده از اسپری جنسی برای مردان جایز است؟
در صورتی که ضرر خاصی نداشته باشد اشکالی ندارد ولی در طولانی مدت ضررهایی در پی خواهد داشت.
٩ – عقیم کردن به خاطر عدم توانایی بر ازدواج
اگر مردى به هیچ وجه قادر به ازدواج نباشد یعنى همیشه در امور زندگیش با شکست مواجه بوده و حتّى قادر به سبکترین نوع ازدواج هم نیست و ازدواج نکردن هم موجب اختلالاتى در بدنش مى شود، آیا مى تواند به وسیله خوردن دارو و یا عمل جراحى، مردى خود را از بین ببرد؟
جایز نیست و باید صبر کند تا خداوند فرجى براى او فراهم سازد.
١٠ – احساس لذت غیر ارادی از جنس مخالف
جوان مجرّدى در برخورد با نامحرم دچار مشکل است. این برخوردها و نگاههاى غیر مستقیم و گاه مستقیم (که بنا به ضرورت و از روى ناچارى انجام مى شود،) و حتّى در برخى موارد شنیدن صداى نامحرم و صداى پاى او، برایش نوعى لذّت به همراه دارد. لازم به ذکر است محدود کردن خود و خانه نشینى براى فرار از مشکل مطرح شده، تنها براى مدّتى او را از این صحنه ها دور مى کند، امّا در برخوردهاى بعدى، که به ناچار هر انسانى ناگزیر از آن است، اوّلا: این حالتها در او تشدید مى شود، به طورى که گاه حتّى در برخورد با محارم نیز مشکل مطرح شده بروز مى کند، ثانیاً: در دراز مدّت به علّت قطع ارتباط با دیگران، و بیرون نرفتن از منزل، و حتّى ترک درس و تحصیل در دانشگاه، و چشم پوشیدن از تلویزیون و تصاویر و عکسها، و در یک کلام به انزوا نشستن، باعث بروز ناراحتیهاى مختلف جسمى و روحى از جمله افسردگى و ناراحتیهاى عصبى او خواهد شد. وظیفه شرعى چنین شخصى چیست؟
به هیچ وجه لازم نیست با مردم قطع رابطه کند، و خانه نشین شود. همین اندازه که عمداً نگاه نکند مشکلى ندارد، حتّى اگر قهراً و بدون اختیار براى او لذّتى حاصل شود.
١١ – حق زن برای در خواست همبستری
١-آیا زن حق دارد در برابر درخواست مرد برای تمکین در حد چند ساعت مهلت بخواهد؟ برای مثال بگوید بعد از انجام این تکلیف می آیم؟2- در صورتیکه زن در ساعات پایانی ایام حیض به سر می برد آیا می تواند از تمکین خودداری کند تا پایان این دوران تا بتواند در لذت جنسی شریک باشد؟3- آیا مرد نیز در قبال مطالبه همسر برای همبستری وظیفه ای دارد یا خیر؟
١_ در صورتی که وقت طولانی نباشد مانعی ندارد.
٢_ در صورتی که هنوز حیض او تمام نشده تمکین به معنای آمیزش جنسی جایز نیست ولی تمتعات دیگر مانعی ندارد.
٣_ در صورتی که همسر ممکن است به گناه بیفتد احتیاط واجب آن است که به خواسته او عمل کند.
١٢ – پشت به قبله بودن با بدن عریان
در حالاتی که بدن انسان کاملاً عریان است نظیر غسل، استحمام و آمیزش جنسی، آیا بهتر است انسان رو به قبله یا پشت به قبله نباشد یا اینکه تفاوتی ندارد؟
در غسل و استحمام تفاوتی ندارد ولی هنگام آمیزش رو به قبله یا پشت به قبله نباشد.
١٣ – لزوم اجابت زن برای درخواست همبستری
آیا مرد نیز در قبال مطالبه همسر برای همبستری وظیفه ای دارد یا خیر؟
در صورتی که همسر ممکن است به گناه بیفتد احتیاط واجب آن است که به خواسته او عمل کند.
١٤ – عدم رضایت زوجه در وطی از دبر
در مورد نزدیکی از دبر گفته شده:«اگر زن ناراضی باشد این کار جایز نیست» سؤال این است که آیا سبب و منشأ عدم رضایت هم در حکم تأثیر دارد یا تنها در صورتیکه علت عدم رضایت اذیت شدن وی باشد حکم تحریم جاری است؟ (یعنی اینکه اگر بی دلیل از این کار منع می کند یا دلیل قابل توجهی نداشته باشد بگوییم حکم تحریم جاری نخواهد بود)
به هر دلیل اگر زوجه رضایت به این کار نداشته باشد وطی در دبر حرام است.
١٥ – نزدیکی نکردن با همسر بیش از چهار ماه
آیا درست است که اگر تا چهار ماه بعد از مراسم عروسی عمل جنسی صورت نگیرد و زن باکره باقی بماند زن و شوهر به هم نامحرم می شوند؟ اگر اصل مطلب درست است این مدت به چه میزان است؟
چنین حرفی صحت ندارد.
١٦ – نزدیکی در دوران قاعدگی
آیا نزدیکی با همسر در دوران قاعدگی حرام است؟
آری، حرام است.
١٧ – خوردن شیر همسر
لطفا بفرمایید خوردن شیر همسرم که به فرزندم شیر میدهد چه حکمی دارد ؟
اشکالی ندارد.
١٨ – استمتاع از همسر در دوران حیض
نزدیکی در دوران حیض بدون انجام دخول چه حکمی دارد؟
حرام نیست.
١٩ – تمکین در ساعات پایانی عادت ماهانه
در صورتی که زن در ساعات پایانی ایام حیض به سر می برد آیا می تواند از تمکین خودداری کند تا پایان این دوران تا بتواند در لذت جنسی شریک باشد.؟
در صورتی که هنوز حیض او تمام نشده ، تمکین به معنای آمیزش جنسی جایز نیست ولی تمتعات دیگر مانعی ندارد.

آموزش مسائل جنسی

١ – استفاده از فیلمها و مقالات نامشروع برای آموزش روابط جنسی
ایا استفاده از فیلمهای ومقالات نامشروع برای آموزش روابط جنسی جایزاست
جایز نیست و در درازمدت آثار نامطلوبی دارد.
٢ – آموزش مسائل جنسی
با توجّه به معضلات کنونى اجتماع، که بعضاً نتیجه عدم آگاهى صحیح جوانان از مسائل جنسى است، آیا آموزش مسائل جنسى را در جامعه، براى پیشگیرى از بیمارى هاى واگیردار، با رعایت حریم خانواده، و با توجّه به سنّ نوجوانان و جوانان، و با استفاده از متون آموزشى مناسب، مجاز مى دانید؟
تجربه نشان داده که آموزش مسائل جنسى به سبک غربى، که فعلا مطرح است، مفاسد زیادى در بر دارد، و در بسیارى از اوقات نتیجه معکوس مى دهد.




ازدواج دارای ابعاد و ویژگی های متعددی است. یکی از پررنگ ترین جنبه های آن مسائل شرعی و فقهی در ارتباطات اعضای خانواده است. در ادامه فتاوای مرجع تقلید حضرت آیت الله مکارم شیرازی، در خصوص موضوعات مربوط به ازدواج و زناشویی آورده شده است. هرچند ممکن است افراد مقلد ایشان نباشند، اما با مطالعه استفتائات احکام شرعی موضوع حدوداً مشخص خواهد شد:


.

.

عقد دائم فسخ نکاح
عقد موقت .                             .
مسائل جنسی
طلاق نگاه
متفرقه روابط زن و مرد
اولاد محرم و نامحرم
ازدواج با سایر فرق وطی به شبهه
ازدواج های حرام مقدمات ازدواج




ازدواج دارای ابعاد و ویژگی های متعددی است. یکی از پررنگ ترین جنبه های آن مسائل شرعی و فقهی در ارتباطات اعضای خانواده است. در ادامه فتاوای مرجع تقلید حضرت آیت الله مکارم شیرازی، در خصوص موضوعات مربوط به ازدواج و زناشویی آورده شده است. هرچند ممکن است افراد مقلد ایشان نباشند، اما با مطالعه استفتائات احکام شرعی موضوع حدوداً مشخص خواهد شد:


.

.

عقد دائم فسخ نکاح
عقد موقت .                             .
مسائل جنسی
طلاق نگاه
متفرقه روابط زن و مرد
اولاد محرم و نامحرم
ازدواج با سایر فرق وطی به شبهه
ازدواج های حرام مقدمات ازدواج

محدوده ارتباط زن و مرد

١ – دلیل روایی حکم خلوت کردن زن و مرد نامحرم
مستدعی است دلیل روایی مسئله ذیل را بفرمایید.
بودن مرد با زن نامحرم در جای خلوت که دیگری نمی تواند به آنجا وارد شود اشکال دارد و احتیاط واجب ترک آن است.
کتاب وسائل الشیعه، جلد 14، صفحه 131، باب 99.
٢ – کمک کردن به نامحرم
اگر ممکن است در مورد کمک کردن به نامحرم توضیحاتی بدهید.
کمک به نامحرم در صورتیکه به حرام منجر نشود اشکالی ندارد.
٣ – نشان دادن عکس های کودکی به نامحرم
لطفا بفرمایید نظر شما در ارتباط با نشان دادن عکس هایی که در کودکی گرفته شده به فرد نامحرم چیست؟ (البته زمانی که آن فرد به سن تکلیف رسیده است)
اشکالی ندارد مگر منشاء مفاسد خاصی شود.
٤ – سلام کردن مرد به زن نامحرم
آیا سلام کردن مرد بر زن نامحرم کراهت دارد؟
کراهت ندارد ولى از بعضى از اخبار استفاده مى شود که سلام کردن به زن جوان مکروه است.
٥ – گوش دادن به خنده زن نامحرم
گوش دادن به خنده زن نامحرم اگر موجب مفسده نباشد چه حکمى دارد و در صورتى که مفسده داشته باشد چه حکمى دارد؟
در مواردى که مفاسد خاصّى بر آن مترتب نشود مانعى ندارد.
٦ – صیغه خواهر برادری
چه کسانی می توانند صیغه خواهری و برادری را بین خود بخوانند؟ چه احکامی دارد ؟ و شامل چه کسانی می شود؟
چنین صیغه ای نداریم.
٧ – تماس ناخواسته دست راننده تاکسی با نامحرم
به هنگام گرفتن کرایه بطور ناخواسته و مکرّر، دستم با دست زنان نامحرم برخورد مى کند. حکم آن چیست؟
حرام نیست; ولى سعى کنید چنین اتّفاقى نیفتد.
٨ – بودن چند خانواده نامحرم در یک محل با حجاب کامل
می خواستم بدانم که آیا میهمانی هایی که چند خانواده در اتاقی مانند اتاق پذیرایی هستند و همه حجاب چادر دارند ایراد دارد؟
اشکالی ندارد ولی در صورت امکان اگر زنها و مردها از هم جدا باشند بهتر است.
٩ – ارتباط با نامحرم از طریق پیامک
smsفرستادن برای نامحرم چه حکمی دارد؟ (از نوع تبریک و..) دادن آن به استاد واقوام چطور؟ فرستادن به شخصی که مزاحم شده برای ادامه ندادن پیام توسط او چطور؟
هرگونه تماس و ارتباط با نامحرم که موجب مفسده شود حرام است و در مورد اقوام و اساتید در صورتیکه جهات شرعیه رعایت شود و سخنان عادی و معمولی باشد اشکالی ندارد.
١٠ – معاشرت و نشست و برخاست با بستگان نامحرم
بنده یک دختر طلبه هستم که برای رعایت کامل تر مسائل شرعی و عمل کردن بر طبق این حدیث شریف حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) که فرموده اند: «بهترین زنان کسی است که نه مردی او را ببیند و نه او مردی را ببیند» از پوشیه استفاده می کنم و از نشستن بر سر سفره ای که نامحرم سر آن سفره باشد اجتناب می کنم و از معاشرت و نشست و برخاست با نامحرم ها ابا دارم لکن بنده از طرف مردم و اقوام و نزدیکان مورد مواخده واقع می شوم و در نهایت تعجب بعضی ها این عمل من را مخالف شریعت قلمداد می کنند. خواهشمند است که برای واضح شدن این مسئله نظر خود را در خصوص این گونه رفتار به صورت کامل و واضح بیان فرمایید.
کار شما صحیح است که موازین شرعی را رعایت می کنید، البته صحبت با نامحرم مخصوصا بستگان در حدود متعارف و سخنان معمول مانعی ندارد و استفاده از پوشیه هر چند مانعی ندارد ولی پوشاندن صورت و دست ها تا مچ واجب نیست.
١١ – معاشرت و نشست و برخاست با بستگان نامحرم
بنده یک دختر طلبه هستم که برای رعایت کامل تر مسائل شرعی و عمل کردن بر طبق این حدیث شریف حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) که فرموده اند: «بهترین زنان کسی است که نه مردی او را ببیند و نه او مردی را ببیند» از پوشیه استفاده می کنم و از نشستن بر سر سفره ای که نامحرم سر آن سفره باشد اجتناب می کنم و از معاشرت و نشست و برخاست با نامحرم ها ابا دارم لکن بنده از طرف مردم و اقوام و نزدیکان مورد مواخده واقع می شوم و در نهایت تعجب بعضی ها این عمل من را مخالف شریعت قلمداد می کنند. خواهشمند است که برای واضح شدن این مسئله نظر خود را در خصوص این گونه رفتار به صورت کامل و واضح بیان فرمایید.
کار شما صحیح است که موازین شرعی را رعایت می کنید، البته صحبت با نامحرم مخصوصا بستگان در حدود متعارف و سخنان معمول مانعی ندارد و استفاده از پوشیه هر چند مانعی ندارد ولی پوشاندن صورت و دست ها تا مچ واجب نیست.
١٢ – حرف زدن با نامحرم
در کتابی خواندم که از یکی از معصومین (علیهم السلام) نقل شده بود که حرف زدن با نامحرم فقط تا ۵ کلمه آن هم به ضرورت ایراد ندارد؛ آیا این درست است؟
حرف زدن در صورتیکه سخنان عادی و معمولی باشد و خوف افتادن در حرام نباشد مانعی ندارد.
١٣ – روابط زن و مرد نامحرم از طریق پست الکترونیکی
لطفا بفرمایید ارتباط از طریق پست الکترونیکی (ایمیل)در مورد شعر وشاعری و ادبیات و مذهب وسیاست وخانواده وموضوعاتی از این قبیل بین زن ومرد وغیره چه صورتی دارد.
بین نامحرم ها جایز نیست.
١٤ – صحبت کردن برای ازدواج از طریق اینترنت
جوان 25 ساله ای هستم که در مقطع کارشناسی ارشد مشغول تحصیل میباشم.در محیط مرکز آموزشی با دختر 24 ساله ای آشنا شدم .با ایشان در مورد ازدواج صحبت کردم . ایشان گفتند تا یکسال قصد ازدواج ندارند وکسانی هستند که او بخواهد با آنها ازدواج کند.ایشان حجاب را خیلی رعایت نمی کنند.من الان دیگر به آن مرکز نمی روم ولی در این فکر هستم که از طریق اینترنت برای ایشان نوشته ها وعکس هایی بفرستم.در صورت توافق اگر ایشان پذیرفت شرط ازدواج را رعایت حجاب ونماز خواندن وغیره قرار می دهم البته با توجیح دقیق ایشان نه به زور.آیا ارتباط اینترنتی با ایشان در چارچوب اسلام وذکر خوبی هایی که در من وجود دارد خلاف موازین اسلامی است(برای متقاعد کردن ایشان) لطفا مرا راهنمایی نمایید.(من علاقه زیادی به اخلاق ایشان وبرخی تفکراتشان پیدا کرده ام)
به مقدار ضرورت و نیاز برای ازدواج می توانید با او صحبت کنید
١٥ – روابط زن و مرد نامحرم در فیلم ها
فیلم هایى ساخته مى شود که زن و مرد نامحرم در آن بازى مى کنند، و به مقتضاى نقش محوّله، با هم شوخى کرده، و به یکدیگر نگاه هاى عاشقانه دارند. بازى کردن آنها در چنین فیلم هایى چه حکمى دارد؟
اینگونه کارها با عفّت سازگار نیست.
١٦ – تفکیک جنسیتی در دانشگاهها
با توجه به انتشار استفتای معظم له که در آن استقبال از طرح تفکیک جنسیتی در کلاسها و دانشگاهها را وظیفه دانشجویان دانسته بودند ، بنده می خواهم دلیل این استفتاء را بدانم ؟
شک نیست که تفکیک جنسی دانشجویان هم به پیشرفت آنان کمک میکند و هم به سلامت اخلاقی آنان .
و آنچه درباره تفکیک جنسیت گفته ایم باید توأم با عدالت کامل نسبت به هر دو جنس باشد.
١٧ – خلوت با نامحرم
آیا خلوت با زن نامحرم اگر چه مطمئن باشد مرتکب حرام نمى شود جایز است؟ محدوده خلوت اجنبیّه چیست؟
اگر در مکانى هستند که معمولا هیچ کس رفت و آمد نمى کند، خلوت با زن نامحرم محسوب مى شود و خلوت با اجنبیّه اشکال دارد حتّى اگر فکر مى کنند به حرام نمى افتند.
١٨ – دوختن لباس زنانه توسط آقایان
دوختن لباس زنانه توسط خیاط مرد، چه حکمى دارد؟
در صورتى که مستلزم تماس بدنى و محرّمات دیگرى نشود اشکالى ندارد.
١٩ – شوخی اساتید زن در کلاس
خنده و شوخى استاد خانم در کلاس درس دانشجویان دختر و پسر به منظور رفع کسالت و خستگى و تجدید روحیّه دانشجویان چه حکمى دارد؟
رعایت آداب عفّت در کلاس درس واجب است.
٢٠ – درس خواندن نزد نامحرم
خانمى مى خواهد به تحصیل خود ادامه دهد که بعدها شغل حلالى انتخاب کند ولى فعلا ادامه تحصیل ملازم با این است که با نامحرم رو به رو شود مثلا نزد مرد نامحرم درس بخواند یا این که با مردها در یک کلاس باشند، آیا تحصیل با چنین شرایطى جایز است؟
هرگاه توأم با امر حرامى نگردد مانعى ندارد، مانند خلوت با اجنبى و مفاسد دیگر.
٢١ – تماس با أجنبیه در وسائل نقلیه عمومی
آیا اگر در وسائط نقلیه عمومی زنی بغل دست انسان بنشیند وبر اثر تنگی جابا بدن اجنبیه تماس بگیرد آیا لازم است برخاسته یا از تاکسی خارج شویم؟
می توانید کیف یا ساک خود را به عنوان حائل بین خودتان بگذارید و لازم نیست از ماشین پیاده شوید.
٢٢ – حکم سلام مرد به زن نامحرم
حکم سلام مرد به زن نامحرم چیست؟آیا سلام کردن دانشجوی پسر به همکلاسی دختر که هر روز همدیگر را می بینند و با هم در یک کلاس شرکت می کنند اشکال دارد؟ سلام استاد مرد به شاگرد دختر چه حکمی دارد؟
در برخی از روایات این کار مکروه شمرده شده است. مخصوصاً اگر زن جوان باشد.
٢٣ – اشتغال خارج از منزل بانوان
نظر ایشان را در مورد اشتغال خارج از منزل بانوان می خواستم؟اگر از لحاظ شرعی اشکالی ندارد چه شرایطی باید داشته باشد؟و اگر همراه با مراوده در مسائل کاری و همکاری با نامحرم باشد چه حکمی دارد؟
در صورتی که جهات شرعی آن رعایت بشود و خوف انحرافی در کار نباشد و با اجازه همسر باشد مانعی ندارد.
٢٤ – بازی و تفریح به صورت مختلط
دانشجویان در اردوهای تفریحی بصورت مختلط(ذکور و اناث) به بازی و تفریحاتی(مثل برف بازی و غیره) می پردازند و این کار را صحیح می دانند. آیا این عمل آنان خالی از اشکال است؟
این کارها جائز نیست.
٢٥ – بازی و تفریح به صورت مختلط
دانشجویان در اردوهای تفریحی بصورت مختلط(ذکور و اناث)به بازی و تفریحاتی(مثل برف بازی و غیره )می پردازند و این کار را صحیح می دانند. آیا این عمل آنان خالی از اشکال است؟
این کارها جائز نیست.
٢٦ – دست زدن به نامحرم
آیا دست زدن به دختر در صورتی که هیچ غرض و منظوری در میان نباشد مشکل دارد یا خیر؟ و یا اینکه اگر بخواهیم با او ازدواج کنیم چطور؟
جائز نیست.
٢٧ – گفتگو با نامحرم
آیا گفتگو با زن نامحرم به طور کلّى جایز است؟
در صورتى که به طور عادى باشد، مانعى ندارد.
٢٨ – ارائه کنفرانس توسط دانشجویان دختر
آیا خواهران دانشجو مى توانند در مورد امور کلاس یا مسائل علمى در میان برادران دانشجو کنفرانس ارائه نمایند؟
هرگاه موازین شرعى در آن رعایت گردد و مفسده خاصّى نداشته باشد مانعى ندارد.
٢٩ – مشاغلی که مستلزم لمس نامحرم است
افعال و مشاغلى براى زن و مرد هست که مستلزم نظر لمس بدن دیگرى است مثل دندان پزشکى، زایمان، جراحى و... در این گونه موارد تکلیف چیست؟ و آیا فرقى بین حال ضرورت و غیر آن هست و ملاک ضرورت چیست؟
این گونه امور فقط در صورت ضرورت جایز است و معیار ضرورت تشخیص عرف عام و صالح است.
٣٠ – اشتغال بانوان در ادارات
آیا اشتغال زنان در اداراتى که محلّ مراجعه مردان است جایز است؟
با رعایت شئون اسلامى اشکالى ندارد.
٣١ – تحصیل در بین نامحرمان
گاهى دانشجوى پسرى در بین عدّه اى دانشجوى دختر یا بالعکس درس مى خواند، آیا درس خواندن بدین صورت جایز است؟ با توجّه به این که اگر با این شرایط ادامه تحصیل ندهد متضرّر مى شود مثل این که دیرتر فارغ التحصیل مى شود.
اگر موجب کار حرامى نمى شود اشکالى ندارد ولى سزاوار است که مسؤولین کشورهاى اسلامى برنامه اى براى جدا ساختن مراکز تحصیلى پسران و دختران تنظیم کنند.
٣٢ – تبعیت از دستور استاد برای معاینه نامحرم
تبعیّت از دستور استادى که مقیّد به فرایض شرعى نیست و با وجود دانشجویان دختر به دانشجویان پسر دستور معاینه زنان بیمار را مى دهد چه حکمى دارد؟ البتّه تمرّد از دستور استاد ممکن است در نمره قبولى یا رد او دخالت داشته باشد؟
در این مورد که ضرورت نیست باید به صورت معقولى تمرّد کند مگر این که معاینه زنان براى تکمیل تحصیلات پزشکى لازم باشد (تحصیلاتى که سبب نجات جان زنان مى شود) که در این صورت جایز است.
٣٣ – اختلاط زن و مرد مسلمان برای نمایش
آیا براى نمایش صحنه هاى تاریخى، اختلاط زن و مرد مسلمان که در نقش کفّار بازى مى کنند و همراه با مکالمات مهیّجِ شهوت و عاشقانه است، جایز است؟
بازى کردن در نقش کفّار به منظور اهداف آموزنده مانعى ندارد ولى مکالمات محرّک و شهوت انگیز جایز نیست.
٣٤ – شنیدن صدای روضه خوانی بانوان
شغل بعضى از خانمها ذکر توسّل به اهل بیت(علیهم السلام) در مجالس زنانه است، گاهى از اوقات در زمانى که مشغول روضه خوانى هستند مرد و یا بچه هایى که خوب و بد را مى فهمند وارد حیاط آن خانه مى شوند و صداى این خانم را مى شنوند، حکم این قبیل روضه خوانیها چیست؟
در این مورد که نوشته اید، صداى خود را آهسته تر کند و یا بدون تکیه به صوت بخواند.
٣٥ – نحوه رابطه زن و مرد در عده طلاق
(بیرون کردن زن در ایام عده طلاق از خانه حرام است)
لطفً بفرمایید رابطه بین این زن و شوهر طلاق گرفته و در زمان عده چگونه باید باشد؟ و در صورتی که در یک خانه قرار است این مدت را زندگی کنند چگونه و چه رابطه ای می توانند با هم داشته باشند؟
در صورتیکه عدّه طلاق رجعی باشد بیرون کردن او جایز نیست و مانند دو محرم می توانند با هم زندگی کنند.

پزشک نامحرم

١ – انجام تزریقات توسط نامحرم
آمپول زدن زن توسط مرد نامحرم چگونه است؟
در غیر صورت ضرورت جایز نیست.
٢ – تنها بودن پزشک و بیمار در اتاق معاینه
در بسیارى از موارد مجبور هستم در اطاق ویزیت براى چند دقیقه با بیمار غیر همجنس تنها باشم، تا به راحتى مشکلات خود را بیان کند. آیا این کار خلوت با اجنبیّه محسوب شده و حرام است؟
چنانچه درب اطاق قفل نباشد، خلوت با اجنبیّه صدق نمى کند.
٣ – معاینه توسط غیر همجنس برای استخدام
آیا معاینه و لمس افراد غیر بیمار در مقام آموزش پزشکى جهت کنترل سلامتى واستخدام و سربازى و... درصورتى که همجنس نباشند جایز است؟
در امورى که براى جامعه ضرورت دارد جایز است.
٤ – تماس دست پرستاران نامحرم به بدن
گیرندگان خون اهدایی معمولاً بانوان هستند که هنگام خون گرفتن انگشتانشان با بازوی شخص اهداء کننده برخورد می کند. آیا در چنین شرایطی اهداء خون جایز است؟
در صورتیکه ضرورتی برای خون دادن باشد و نتوان از پرستار هم جنس استفاده کرد اشکالی ندارد ولی باید در اینگونه موارد از دستکش های طبی استفاده کنند، تااشکالی نداشته باشد.


دست دادن


١ – دست دادن با نامحرم از باب ضرورت
دست دادن زنان غیرمسلمان با مردان و بلعکس در اروپا هنگام ملاقات ویا مراسم های رسمی ویا غیر رسمی و روزمره اعم از دکتر رفتن با همسایه و.... بعنوان احترام به یگدیگر محسوب شده و امری متداول و مبادی آداب و نشانه نزاکت بشمار می آید، که رعایت این مهم در نوع نگاه و تداوم مراودات اجتماعی بسیار حایز اهمیت بوده و تاثیری بسزا دارد واز دیگر سو نیز عدم رعایت آن علاوه بر ایجاد ضرر و زیان مادی با توجه به این امر که ما شیعیان خلاف این امر عمل می نماییم موجبات وهن و توهین به فرد مقابل را فراهم و خود را بعنوان یک شیعه مسلمان فردی بی ادب و بی توجه به موازین عرفی و اخلاقی معرفی مینماییم وهمچنین موجب وهن به شیعه، اسلام و دین را فراهم مینماییم . تاثیر منفی این رویه تا به ان اندازه است که حتی علاوه بر ناراحتی شدید فرد مقابل دربرخی مواقع موجب به گریه افتادن فرد خصوصا دربانوان گردیده چرا که این نوع برخورد را شدیدا تبعیض آمیز میدانند و درمواقع زیادی نیز فرض بر همجنس بازبودن چنین فردی میدانند .لازم به توضیح است که برای حقیر این موضوع به کرات رخ داده و علاوه بر توضیح با زبان لکن متاسفانه این مشکل کماکان بقوت خود باقی است . لذا از آن مرجع محترم کمال تشکر را دارم چنانچه راه حلی در این خصوص ارایه فرمایند واگر همچنان برحرمت آن تاکید دارند موجب امتنان است دقیقا علل شرعیه و فقهی و قرآنی و سنت و معصومین (علیهم السلام) را ذکر نمایند. باتشکر
دست دادن با زن نامحرم جائز نیست و اگر آنها را با فرهنگ اسلام آشنا کنیم مشکل حل خواهد شد ولی اگر واقعاً در جائی ضرورت قطعی حاصل شود، از باب ضرورت و به مقدار ضرورت مانعی ندارد.
٢ – دست دادن با افراد سالخورده
دست دادن با فرد سالخورده از جنس مخالف چه حکمی دارد ؟ مثلا با پسری با پیر زن دست بدهد یا دختری با پیر مرد ؟
اینکار جایز نیست .
٣ – دست دادن از روی لباس
آیا دست دادن از روى لباس با نامحرم اشکال دارد؟
تماس از روى لباس بدون قصد ریبه و تلذّذ اشکالى ندارد.
٤ – دست دادن با نامحرم با دستکش
دست دادن زن با مرد نامحرم با دستکش چه حکمى دارد؟
بهتر ترک این کار است مگر در موارد ضرورت.
٥ – دست دادن زن و مرد نامحرم
دست دادن زن و مرد نامحرم با یکدیگر چه حکمی دارد ؟ آیا حدیثی در این رابطه است؟
این کار به اتفاق تمام علمای اسلام حرام است و از ضروریات دین شمرده می شود و احادیث متعددی در مورد آن در کتاب وسائل الشیعه، ج 14، ص 151 وجود دارد.
٦ – حرمت دست دادن زن و مرد نامحرم حتی در بین فامیل
در منطقه ما رسم بر این است که گاه زن عمو دست پسر برادر شوهر خود را می‌گیرد و او را می‌بوسد، یا زن برادر و خواهر زن نیز خود را با برادر شوهر و شوهر خواهر محرم حساب می‌کنند، و دست دادن، خصوصآ بوسیدن سر و دست به هنگام بازگشت از سفر و ایّام عید شدیدآ رایج و مرسوم گردیده، و هر چه تذکّر داده می‌شود نمی‌پذیرند، بلکه گاهی ناراحت می‌شوند، تکلیف ما چیست؟ اگر موجب قطع صله رحم شود چه حکمی دارد؟
این گونه کارها حرام و خلاف شرع است، و نتیجه ناآگاهی بعضی از مردم می‌باشد. وظیفه شما آن است که با زبان خوش امر به معروف و نهی از منکر کنید، و اگر صله رحم بدون آن میسّر نیست، صله رحم را ترک کنید.


دوستی دختر و پسر


١ – حفظ حیا و راه برطرف کردن احساس علاقه به نامحرم
ببخشید مرز بین حیا و خجالت در هنگام برقراری ارتباط با نامحرم چیست؟
حیا آن است که انسان در مقابل گناهان خود را جمع و جور کند و کنار برود و علاقه مزبور را می توان با اشتغال به مسائل علمی و تاریخی و کارهایی همانند خیاطی و کار با کامپیوتر فراموش کرد.
٢ – روابط دختر و پسر از طریق اینترنت
1- آیا روابط دختر و پسر از طریق چت ایراد دارد؟
2- خواهشمند است در مورد روابط دختر و پسر در هر شرایطی توضیح دهید.
1- جایز نیست.
2- در مجالس عمومی یا در کلاس درس یا مانند آن و صحبت های عادی و معمولی مانعی ندارد اضافه بر آن جایز نیست مگر این که واقعاً بخواهند مقدمات ازدواج با یکدیگر را فراهم کنند.
٣ – ارتباط تلفنی دختر و پسر نامحرم
ارتباط تلفنی با یک پسر نامحرم در صورتی که به خاطر علاقه زیاد باشد ودختر بخواهد که آن پسر را هدایت کند چه حکمی دارد
جایز نیست.
٤ – روابط دوستی دختران و پسران
متأسّفانه روابط بین پسر و دختر در جامعه ما بسیار بد جا افتاده، و پدر و مادرها از آن به عنوان یک کار زشت از آن یاد مى کنند. من به عنوان یک پسر جوان موارد زیادى از این روابط را دیده ام. اگر پسر و دختر در روابط خود، حدود را رعایت کنند، و بدون اطّلاع پدر و مادرشان رابطه اى برقرار نمایند، و بین خودشان دوستى پایدارى را برنامه ریزى کرده باشند، که به احتمال قریب به یقین به ازدواج آنها منتهى شود، آیا شرعاً مشکلى دارد؟
تجربه هاى مکرّر در مکرّر نشان داده که رابطه هاى دختران و پسران دام هاى شیطان است، و منجر به خلاف شرع مى شود. بنابراین تنها در صورتى که قصد ازدواج داشته باشند، آن هم به مقدارى که براى شناخت یکدیگر لازم است، مى توانند تماس بگیرند.
٥ – دوستی با دیگری بعد از ازدواج
دوست داشتن یا عاشق شدن بعد از ازدواج نسبت به فرد متأهل یا مجرد دیگر چه حکمی دارد؟
توجه خود را از این امور منصرف کند که دامی از دام های شیطان است.
٦ – روابط دختر و پسر
داشتن رابطه پسر و دختر اگر بدون لمس های حرام و یا نزدیکی باشد و فقط برای مشورت در کارهای یکدیگر و ... باشد چه حکمی دارد.
در مورد مقدمات ازدواج جائز است و در غیر آن اشکال دارد.
٧ – معنی عشق در اسلام
عشق در اسلام چه معنی دارد؟
عشق به معنی محبت شدید است که اگر در مورد صحیح باشد مطلوب و الا مذموم است.


ازدواج دارای ابعاد و ویژگی های متعددی است. یکی از پررنگ ترین جنبه های آن مسائل شرعی و فقهی در ارتباطات اعضای خانواده است. در ادامه فتاوای مرجع تقلید حضرت آیت الله مکارم شیرازی، در خصوص موضوعات مربوط به ازدواج و زناشویی آورده شده است. هرچند ممکن است افراد مقلد ایشان نباشند، اما با مطالعه استفتائات احکام شرعی موضوع حدوداً مشخص خواهد شد:


.

.

عقد دائم فسخ نکاح
عقد موقت .                             .
مسائل جنسی
طلاق نگاه
متفرقه روابط زن و مرد
اولاد محرم و نامحرم
ازدواج با سایر فرق وطی به شبهه
ازدواج های حرام مقدمات ازدواج

محارم نسبی


١ – محرمیت فرزندان پدر و مادری که عقدشان صحیح نبوده
بنده در تاریخ 15/6/70 به عقد موقّت فردى در آمدم. وى پس از آمیزش، بقیّه مدّت را بخشید. قبل از گذشتن 45 روز، یا دیدن دو حیض، به عقد دائم همسر فعلى ام درآمده، و بعد از عقد بلافاصله دخول انجام گرفت. اکنون با داشتن دو فرزند، متوجّه شده ام که مدّت عدّه، 45 روز تمام، یا دیدن دو حیض کامل مى باشد، در حالى که من یک حیض بیشتر ندیده بودم. در ضمن 4 سال پس از ازدواجمان، یک بار طلاق خلع گرفتم. و بعد از گذشت 100 روز تمام، دوباره با همان شخص که از او صاحب دو فرزند هستم به صورت عقد موقّت ازدواج کردم، که تاکنون (27/11/78) ادامه داشته است، و بعد از متوجّه شدن حکم، از هم جدا شده ایم. وظیفه فعلى ام چیست؟ آیا دخترى که از همسر اوّلم دارم به این آقا نامحرم است؟ آیا پسران این آقا که از همسر اوّلش هستند به من نامحرمند؟ آیا دو فرزندى که از این آقا دارم، حلال زاده اند؟
دو فرزند شما به خاطر این که نمى دانسته اید حلال زاده اند. و دخترى که از همسر اوّل دارید، با این مرد محرم، و پسران او نیز با شما محرمند.
٢ – محرمیت فرزند نامشروع با دیگر فرزندان
مردى نعوذ بالله با زنى زنا مى کند، و زن حامله مى شود. قبل از این که بچّه به دنیا بیاید، زن با مرد دیگرى ازدواج مى نماید، پس از ازدواج پسر بچّه اى به دنیا مى آید، سپس همان زن از مردى که با او ازدواج کرده، صاحب دخترى مى شود. آیا آن پسر و این دختر بر یکدیگر محرمند؟ اگر پسر دیگرى که بالغ است، با آن پسر لواط کند، آیا دختر مذکور بر او حرام مى شود؟
آن دختر و پسر، که از یک مادر متولّد شده اند، با هم محرمند; هر چند یکى از آن دو فرزند، نامشروع است، و آن خواهر بر واطى حرام مى شود، مشروط بر این که یقین به دخول داشته باشد.
٣ – محرومیت و ارث فرزند نا مشروع
مى گویند زنازاده نه ارث مى برد، و نه محرمیّت برایش حاصل مى گردد. آیا این مطلب صحّت دارد؟
زنازاده ارث نمى برد، ولى محرمیّت و سایر آثار را دارد.
٤ – محرمیت مادر جانشین
بعضى از مؤمنین و مؤمنات که براى اولاددار شدن به مراکز نابارورى مراجعه مى کنند و از حیث نطفه نقایصى دارند، آیا مى توانند از نطفه هایى که در بانک نطفه نگهدارى مى شود در لقاح مصنوعى با منى خود آنها ممزوج و شرایط لقاح را فراهم و با دستگاه در رحم همسران آنها قرار دهند یا خیر؟ در صورتى که به طور کلّى در منى آنها اسپرم و تخمک وجود نداشته باشد آیا مى توانند از اسپرمها و تخمکهاى مجهول الهویه موجود در بانک نطفه استفاده نمایند و چنانچه در دو فرض فوق فرزندى به وجود آید ولد متعلّق به چه کسى خواهد بود؟
استفاده از نطفه بیگانه براى صاحب فرزند شدن جایز نیست و تولّد فرزند باید مستند به ازدواج صحیح شرعى باشد ولى اگر چنین عملى انجام شود، فرزند متعلّق به صاحبان نطفه است و نسبت به مادرى که در رحم او کشت شده نیز محرم مى باشد، بى آن که از او ارث ببرد.
٥ – محرم بودن دایی مادر بر فرزندان
آیا دایی مادرم به من محرم می باشد؟
آری، محرم است.
٦ – نحوه محرمیت فرزند خوانده (دختر)
گاهى افرادى که صاحب فرزند نمى شوند، دخترى از پرورشگاه مى گیرند، آیا راهى براى محرم شدن او بر پدر خوانده وجود دارد؟
هرگاه آن مرد پدرى داشته باشد و این دختر به ازدواج موقّت او درآید بر این مرد و فرزندان او محرم مى شود و اگر پسرانى از همسر دیگر دارد صیغه موقّت دختر را براى خودش بخواند تا براى پسرانش محرم شود ولى در این صورت نسبت به خودش بعد از پایان مدّت عقد موقّت، محرم نخواهد بود.
٧ – دلیل محرمیت دایی
چه مدرکى براى محرمیّت دایى جز شهرت فتوایى وجود دارد؟
این مسأله صریحاً در آیه 23 سوره نساء آمده است، آن جا که مى فرماید: (وَ بَنَاتُ الاَْخِ وَ بَنَاتُ الاُْخْتِ) مسلّماً هنگامى که دختر خواهر به شخصى محرم باشد دایى هم با او محرم مى شود زیرا از یک طرف دختر خواهر است و از یک طرف دایى.
٨ – نحوه محرمیت پرستار نسبت به جانبازان
این جانب یکى از جانبازان انقلاب اسلامى هستم که از گردن به پایین فلج هستم و به هیچ وجه قادر به انجام کارهایم نیستم با توجّه به این که یکى از خواهران راضى است که جهت رضاى خدا همه کارهایم غیر از مسائل جنسى را انجام دهد آیا راهى براى محرمیّت ما وجود دارد؟
هرگاه صیغه عقد موقّت آن دختر (هر چند براى مدّت کوتاهى) براى پدر شما خوانده شود شما براى همیشه به او محرم خواهید شد، البتّه مانند محرمیّت مادر و خواهر نه محرمیت همسر.
٩ – شیر دادن کودک توسط مادر زن
زن و شوهرى به مسافرت رفته، و فرزند شیرخوار خود را به مادر آن زن مى سپارند. او از شیر خود یک ماه تمام به آن بچّه شیر مى دهد. با توجّه به این که تمام شرایط نشر حرمت حاصل شده، طبق فتاواى موجود، دامادش بر دخترش، نامحرم است، و باید از یکدیگر جدا شوند. لطفاً بفرمایید:

اوّلا: اگر مادر زن به کلّى نسبت به این حکم جاهل بوده، چه صورتى دارد؟

ثانیاً: در فرض ایجاد حرمت، اگر دختر با شوهرش همبستر شود و فرزندى منعقد گردد، چه حکمى دارد؟
طبق فتواى اخیر ما این زن به شوهرش حرام نمى شود. هر چند خالى از کراهت نیست.
١٠ – محرمیت شخصی که مرتد شده
آیا زن یا مرد مسلمان، با مرتد شدن به محارم خود نامحرم مى شود؟
نامحرم نمى شود; جز زن و شوهر که باید از هم جدا شوند.
١١ – کسانی که در بین فامیل نامحرمند
چه کسانی در فامیل نامحرمند؟
غیر از پدر و مادر و خواهر و برادر، عمه و عمو، خاله و دایی، جد و جدّه، برادرزاده و خواهرزاده، زن پدر و زن پسر، دختر زوجه ای که با او عروسی انجام شده، فرزندان و نوه و نتیجه ها، بقیه نامحرمند.


محارم سببی


١ – عدم فسخ نکاح با فوت یکی از زوجین
آیا زن و شوهر با مرگ یکی از آن دو به هم نامحرم می شوند؟
محرمیت زوج و زوجه بعد از فوت یکی از آن دو محدود می شود و در حدی است که بتواند به سر و صورت او نگاه کند و دست بزند ولی احتیاط ان است که بدن او را عریان نکند و اگر ناچار است او را غسل میت بدهد بهتر است از روی پیراهن باشد.
٢ – محارم کودکی که از مادر جانشین متولد می شود
فرزندی که از مادر جانشین(زنی که رحم او برای پرورش نطفه ترکیب شده زوجین در محیط آزمایشگاه مورد استفاده قرار می گیرد) متولد می شود، با چه افرادی محرم می شود؟
مادر جانشین به منزله مادر رضاعی است و کودکی که از او متولد می شود به تمام خویشان زن که درمورد مادر رضاعی محرم می شوند، محرم خواهند بود. ولی نسبت به شوهر آن زن تنها به عنوان ربیبه رضاعی محرم می شود و نسبت به بستگان دیگر شوهر آن زن نامحرم است.
٣ – مادر زن و پدر شوهر
شخصى پس از فوت همسرش دوباره ازدواج کرده و مادرزن اوّل او نیز دوباره ازدواج کرده است، آیا هنوز با مادر زن اوّل محرم است؟ در صورت طلاق چطور؟ اگر پسر کسى بمیرد و عروس او شوهر دیگرى کند یا عروسش طلاق بگیرد و با دیگرى ازدواج کند، آیا باز هم به پدر شوهر اوّل محرم است؟
مادر زن در هر حال محرم است و عروس هم در هر حال به پدر شوهر محرم است.
٤ – حکم محرمیت داماد یک زن با زن دیگر شوهر
اگر مردى دو زن به نام هاى فاطمه و زهرا داشته باشد، و از هر کدام دخترى داشته باشد، و دختران آن مرد شوهر کنند، لطفاً بفرمایید:

1ـ آیا داماد آن مرد با هر دو زن او محرم هستند؟ مثلا حسن داماد فاطمه، با زهرا هم محرم است؟
2ـ اگر شیر یکدیگر را خورده باشند، چطور؟ مثلا لیلا، که دختر فاطمه است، شیر زهرا را هم خورده باشد. آیا حسن که با فاطمه، مادر خانمش، محرم است، با زهرا که همسرش را شیر داده نیز محرم مى شود؟3ـ اگر داماد دوّمى پیدا شود; مثلا حسین با سکینه ازدواج کند و سکینه فقط شیر مادرش را (که زهرا است) خورده باشد و شیر فاطمه را نخورده باشد، آیا حسین با فاطمه محرم مى شود؟
1- تنها به مادر زن خود محرم مى شود.
2- مادر زن رضاعى، محرم است.
3- محرم نمى شود.
٥ – نوه های همسران یک مرد نسبت به همدیگر
مردى داراى دو زن است و از هر دو داراى اولاد است و مى دانیم که اولاد پسر و اولاد اولاد پسر این زن با آن زن محرمند، اینک سؤال این است که آیا اولاد دخترآن زن (نوه دخترى زن اوّل) نیز به زن دیگر محرم مى باشند؟
نوه هاى پسرى و دخترى همه با آن زن محرمند، زیرا زن پدر و زن جد جزء محارمند.
ارسال به دوستان
٦ – محرمیت عروس به بستگان رضاعی داماد
من به تازگی نامزد کردم، نامزدم فرزند خوانده است و وقتی شیرخوار بوده توسط خاله اش شیر خورده و به مادرش محرم شده. می خواستم ببینم من بعد از ازدواج به پدر شوهرم و یا فرزند دختر من به ایشان نامحرم است؟
آری، نامحرم هستید.
٧ – محرم بودن دختر شخص به شوهر مادر
آیا دختر من به شوهر مادر همسرم (شوهرم) محرم است؟
دختر شخص به شوهر مادرش محرم است.
٨ – محرم نبودن دایی و عمو و عمه و خاله بر همسر
آیا دایی و عموی شوهر و خاله و عمه ی همسر، جزء محرم ها می باشند؟
خیر، نامحرم هستند.
٩ – عدم محرمیت داماد به نامادری همسر
آیا مرد به نامادری زنش محرم است؟
خیر، محرم نیست.
١٠ – محرمیّت فرزندان زن در عقد موقت
در صورت اتمام عقد موقت، آیا محرمیّت مرد با فرزندان زن باقی می ماند؟
اگر آمیزش صورت گرفته باشد به فرزندان آن زن محرم می شود.
١١ – محرمیّت فرزندان زن در عقد موقت
در صورت اتمام عقد موقت، آیا محرمیّت مرد با فرزندان زن باقی می ماند؟
اگر آمیزش صورت گرفته باشد به فرزندان آن زن محرم می شود.
١٢ – عدم محرمیت دایی و عموی همسر
لطفا حکم دایی وعموی همسر از جهت محرمیت را بفرمایید
دائی و عموی همسر محرم نیستند.
١٣ – دائی، عمو، خاله و عمه همسر
آیا دایی و عموی شوهر بر زن محرم است؟ خاله و عمه زن بر شوهر چطور؟
ایشان نامحرم هستند.
١٤ – شوهر مادر
آیا شوهر مادرم می تواند می تواند محرم من که دختر مادرم هستم باشد؟
آری، محرم است و شما به منزله دختر او می باشید.
١٥ – حکم محرمیت خاله همسر
آیا به خاله همسرم (زنم) محرم هستم؟
خیر، به ایشان محرم نیستید.
١٦ – محرمیت داماد زن اول به زن دوم
مردى داراى دو زن است و از هر زنى چنددختر دارد همه دخترها را شوهر داده، آیا شوهران این دختران به زن دیگر آن مرد محرمند؟ و آیا فرزندان و نوه ها چه از این دختران و چه از آن دختران، نسبت به زنهاى دیگر آن مرد محرمند؟
بچه ها و نوه ها به مرد و زن محرمند ولى داماد یک زن به زن دیگر محرم نیست.
١٧ – محرمیت مادر زن دوم به پسر زن اول
آیا مادر زن دوّم به پسر زن اوّل محرم است؟
محرم نیست.
١٨ – محرمیت پسر زن به زن دوم شوهر
در صورتى که زن اوّل از شوهر اوّلى خود (غیر از شوهر فعلى) پسرى داشته باشد، تکلیف این پسرى که از شوهر قبل بوده است با زن و مادر زن شوهر دوّم چیست؟
محرم نیستند.
١٩ – محرمیت عروس زوجه
آیا عروس زوجه انسان (یعنى زوجه فرزندى که آن زن از شوهر دیگر دارد) بر او محرم است؟
تنها عروس خود انسان یعنى همسر پسرش بر او محرم است نه عروس همسرش.
ارسال به دوستان
٢٠ – دختران زن از شوهر اول
اگر زنى که شوهر او مرده است و از او پسران و دخترانى دارد با مرد دوّمى ازدواج کند آیا شوهر دوّم به پسران و دختران این خانم محرم است؟
شوهر دوّم پس از عروسى با آن زن نسبت به دختران آن زن از شوهر اوّل محرم است و امّا نسبت به پسران محرمیّت مفهومى ندارد.
٢١ – محرمیت دختر زن از شوهر اول به پدر شوهر دوم
شخصى با همسر شهیدى که داراى یک دختر است، ازدواج کرده، آیا این دختر بر پدر این آقا (پدر بزرگ) محرم است، اگر نیست راه محرم شدن چیست؟
نامحرم است، ولى هرگاه آن پدر فرزند دیگرى داشته باشد و صیغه شرعى این دختر را با آن فرزند بخوانند، حکم عروس او را پیدا مى کند و بر او محرم مى شود.
٢٢ – کسی که از شیر زن دایی خود خورده است
من از شیر زن دایی ام نوشیده ام آیا من به دختر دایی هایم محرم هستم؟
از شیر ایشان مطابق مساله 2116 رساله ما خورده باشید به دختران آن دایی از همان خانم محرم می باشید
٢٣ – محرمیت مرتضع با فرزندان مرضعه از شوهر دیگر
شخصى از خانمى، طبق شرایطى که در رساله هاى عملیّه بیان شده، شیر خورده است. این زن پس از فوت همسرش، شوهر دیگرى انتخاب نموده، و از هر دو شوهر داراى فرزندانى است. لطفاً در این مورد به دو سؤال زیر پاسخ فرمایید:

الف) آیا فرزندانى که این خانم از هر دو شوهر دارد بر آن شخص محرم هستند؟
ب) آیا فرزندانى که از شوهر دوّم دارد، مى توانند با فرزندان این شخص که از خانم مذکور شیر خورده، ازدواج نمایند؟
الف) آرى محرمند.
ب) نمى توانند ازدواج کنند.
٢٤ – محرمیت فرزند رضاعی برادر
اگرزن برادرم به فرزندی به غیر از فرزند برادرم شیر بدهد آیا من با آن فرزند محرم میشوم؟
در صورتی که از شیر برادر تان باشد به شما هم محرم می باشد.
٢٥ – عدم محرمیت فرزندان زن و شوهر با یکدیگر
مردی که یک پسر دارد با زنی که یک دختر دارد ازدواج میکند آیا این پسر و دختر با هم محرمند؟
اگر محرمند آیا قبل از دخول زن ومرد میتوانند با هم ازدواج کنند؟
محرم نیستند و در هر حال می توانند با هم ازدواج کنند.
٢٦ – محرمیت پسر با همسران موقت قبلی پدر
فردی چند سال پس از اتمام مدت عقد ازدواج موقت با زن دیگری ازدواج دایم میکند و از او صاحب اولاد پسر میشود. این پسر به همسر قبلی موقت پدرش محرم است یا خیر؟
آری، با او محرم است.
ارسال به دوستان
٢٧ – عدم محرمیت داماد به زن پدر
آیا زن پدر به داماد محرم می باشد در حالی که فرزند را بعد از شیر خوارگی مادری کرده است ؟
داماد به زن پدر محرم نیست.
٢٨ – عدم محرمیت خدمتکار نامحرم
اگر یک زن، خدمتکار مرد داشته باشد آیا این دو به هم محرمند؟
محرم نیستند.
٢٩ – نحوه محرمیت خواهر زن
بنده و باجناقم با رضایت همسرانمان جهت راحتی در پوشش آنها (صرفاً برداشتن روسری و با لباس مناسب) قصد ایجاد محرمیت داریم .چگونه امکانپذیر است؟ آیا رضایت چهار نفره برای اینکار کافی است ؟
بهتر است جز در موارد ضرورت از این کار خودداری کنید. ولی اگر هر دوی شما دختری داشته باشید و به عقد دیگری با شرایط خاص اش در آورید، محرمیت ایجاد می شود.
٣٠ – لمس بدن همسر پس از فوت
در هنگام مرگ نسبت محرم بودن زن وشوهر چگونه می شود؟ اگر زن یا شوهر یکی از دنیا برود آیا میتوانند بعد از غسل برای آخرین بار همدیگر را لمس کنند؟ برای خداحافظی یعنی مرد زن خود و یا زن شوهر میت خود را ببوسد.
این مقدار مانعی ندارد.






ازدواج دارای ابعاد و ویژگی های متعددی است. یکی از پررنگ ترین جنبه های آن مسائل شرعی و فقهی در ارتباطات اعضای خانواده است. در ادامه فتاوای مرجع تقلید حضرت آیت الله مکارم شیرازی، در خصوص موضوعات مربوط به ازدواج و زناشویی آورده شده است. هرچند ممکن است افراد مقلد ایشان نباشند، اما با مطالعه استفتائات احکام شرعی موضوع حدوداً مشخص خواهد شد:


.

.

عقد دائم فسخ نکاح
عقد موقت .                             .
مسائل جنسی
طلاق نگاه
متفرقه روابط زن و مرد
اولاد محرم و نامحرم
ازدواج با سایر فرق وطی به شبهه
ازدواج های حرام مقدمات ازدواج

خواستگاری
١ – حکم خواستگاری از زن در دوران عده و زن شوهر دار
احتراما در صور ذیل حکم خواستگاری از زن، با اشاره (تعریض) و تصریح به ازدواج از طرف همسر و یا شخص دیگر نسبت به زن شوهر دار و یا زنی که در دوران عده به سر می برد، مرقوم فرمایید؟ 1- زن شوهردار به عقد دائم یا موقت 2- زنی که در عده طلاق رجعی به سر می برد؟ 3- زنی که در عده بائن (مانند خلع، وفات، فسخ و...) به سر می برد؟ 4- زنی که سه مرتبه طلاق داده شده است و در عده به سر می برد؟ 5- زنی که نه مرتبه طلاق داده شده و بر زوج حرام ابد شده و در دوران عده به سر می برد؟
١- نه اشاره و نه تصریح به ازدواج جایز نیست.(ولو اشاره و یا تصریح را معلق بر زمان جدا شدن از شوهر کند.) 2- اشاره و تصریح به ازدواج فقط از طرف شوهر سابق جایز است ولی از شخص دیگر جایز نیست. 3- اشاره برای همسر سابق(غیر از عده وفات که همسر سابق وجود ندارد) و غیر او اشکال ندارد ولی تصریح به ازدواج فقط از طرف شوهر سابق جایز است . 4- اشاره از طرف همسر سابق و غیر او اشکال ندارد ولی تصریح به ازدواج از هیچکدام جایز نیست. 5- تصریح به ازدواج نه از همسر سابق و نه از غیر اوجایز نیست ولی اشاره از طرف غیر همسر سابق اشکال ندارد. نکته: 1- مراد از اشاره این است که لفظی بگوید که تصریح در ازدواج نباشد و غیر از ازدواج معنای دیگری را برساند(مثل اینکه غصه نخور، خاطر خواه داری و مانند آن)و مراد از تصریح لفظی است که جز معنای ازدواج نرساند (مثل اینکه بگوید من آماده ام با تو ازدواج کنم.) 2- پاسخ دادن زن نیز تابع احکام پیشنهاد خواستگار است در مواردی که در بالا ذکر شد و حرام است باید از جواب دادن پرهیز کند.
٢ – عدم لزوم تصریح به باکره نبودن در خواستگاری
اگر دختری به هر علتی بکارت خود را از دست داده باشد آیا باید هنگام خواستگاری، این مورد را بگوید؟
بر دختر لازم نیست وضع خود را به شوهر بگوید؛ امّا اگر بعداً بر شوهر ثابت شد که دختر باکره نیست، حقّ فسخ نکاح را دارد.
٣ – مشاهده دختر با لباس نازک هنگام خواستگاری
اینکه خواستگاران مختلف درخواست نمایند که دختر مورد نظر خود را با لباس نازک مشاهده نمایند، این مساله برای پسری که از دختران متعدد خواستگاری می کند چه حکمی دارد؟ برای دخترانی نیز که در معرض خواستگاران متعدد قرار می گیرند چگونه است؟
درخواست خواستگاران برای مشاهده دختران مورد نظر با لباس نازک شرعاً مانعی ندارد ولی این کار تنها در صورتی مجاز است که طرفین بر مسائل دیگر ازدواج توافق کرده باشند نه این که پسران برخیزند و اندام نیمه برهنه دختران متعدد را به عنوان خواستگار مشاهده کنند.
٤ – خواستگاری بدون اطلاع ولی
کسى که قصد ازدواج موقّت دارد آیا مى تواند بدون اطّلاع ولىّ دختر از او خواستگارى کند؟ در دو صورت باکره بودن و بیوه بودن زن، حکم آن را بیان فرمایید.
خواستگارى در هر صورت مانعى ندارد، ولى جارى کردن صیغه عقد بدون اذن ولى در باکره جایز نیست امّا در بیوه رضایت طرفین براى اجراى صیغه عقد کافى است.
٥ – حدّ دیدن بدن دختر به قصد ازدواج
آیا پسر به قصد ازدواج می تواند به تمام بدن دختر مورد نظرش نگاه کند؟ از روی پیراهن نازک بدن نماچطور؟
به مقداری که در اینگونه موارد معمول است مانعی ندارد.
٦ – استخاره برای ازدواج
آیا براى پاسخ دادن به خواستگار دختر، استخاره کردن مورد دارد؟
هرگاه بعد از مشورت و تحقیقات لازم، مشکل حل نشود مى توان از استخاره استفاده کرد.
٧ – تحقیق و فکر کردن در مورد دختران
آیا تحقیق کردن در مورد دختران، یا فکر کردن در مورد آنها، و یا عاشق آنها بودن، اشکال دارد؟
عشقى که آمیخته به گناه نشود، و مقدّمه ازدواج باشد مانعى ندارد; ولى در جایى که انسان قصد ازدواج ندارد نباید تحقیق کند.
٨ – ازدواج با زنان چشم آبی
آیا روایت یا حدیثی درخصوص عدم ازدواج با افراد زاغ چشم یا چشمهای رنگی داریم یا خیر؟ چون فردی اظهار می کرد که از یکی از ائمه (ظاهراً امام باقر(ع)) روایتی در این خصوص داریم.
روایاتی در وسائل الشیعه ، ج 14 ، ابواب مقدمات النکاح ، باب 20 مستدرک الوسائل ، ح 14 ، ابواب مقدمات النکاح، باب 19 در مدح زنان چشم آبی آمده است.
٩ – ازدواج با مسلمانی که نماز نمی خواند
می خواستم بدانم اگر مسلمانی در انجام فریضه نماز کوتاهی کند یا به طور کامل آن را بجا نیاورد، حکم کافر را دارد یا نه؟ ازدواج با چنین شخصی چه حکمی دارد؟ در برخورد با چنین شخصی چه باید کرد؟ و اگر ازدواج کرده باشد چگونه است؟
در صورتی که معتقد به نماز باشد ولی بر اثر تنبلی آن را بجا نیاورد کافر محسوب نمی شود بلکه مسلمان گناهکاری است و ازدواج با او جایز است ولی لازم است با زبان خوش توأم با ادب و احترام او را امر به معروف و نهی از منکر کرد تا این فریضه بزرگ را بجا آورد.
١٠ – آشکار نکردن مشکل جسمی هنگام خواستگاری
اگر دختر یا پسر به هنگام خواستگارى داراى مشکلى از نظر جسمى باشد، و آن مشکل آشکار نباشد، آیا واجب است آن را به طرف مقابل بگوید؟
واجب نیست; ولى خلاف آن را نگوید. امّا اگر مشکل مهمّى باشد، گفتنش بهتر است.
١١ – ازدواج با کسی که معتقد به انجام وظایف دینی نباشد
اگر دختری(ایرانی و طبعامسلمان زاده)ادعا کند که خود را مسلمان نمی داند(هر چند ممکن است که به دلیل لجبازی یا مسائل دیگر چنین ادعایی داشته باشد)ولی واضحا به انجام وظائف دینی همچون نماز، روزه و ... هم معتقد نباشد ،ازدواج با چنین دختری صحیح است یا باطل؟
در صورتیکه اعتقادی به این امور ندارد ازدواج با این فرد صحیح نیست. ولی اگر عملا به جا نمی اورد ترک عمل دلیل بر عدم اعتقاد نیست.
١٢ – گرفتن شیربها از داماد
آیا مادر مى تواند شیربها بگیرد؟
مادر در صورتى مى تواند شیربها بگیرد که به صورت شرط ضمن العقد به هنگام خواندن عقد نکاح قید شود.
١٣ – ازدواج با دختری که مقید به مسائل شرعی نیست
آیا ازدواج با دخترى که به ظاهر مسلمان است ولى اهل نماز نیست، مثل ازدواج با کافر است؟
این ازدواج جایز است ولى باید تدریجاً او را دعوت به انجام واجبات نمود.
١٤ – همسن بودن دختر و پسر در ازدواج
بزرگتر بودن پسر نسبت به دختر در امر ازدواج چه تاثیری دارد؟ اگر دختر و پسر همسن باشند یادختر چند روزی بزرگتر از پسر باشد آیا از نظر شرعی ایرادی دارد؟ مگر اصل بلوغ فکری نیست؟
از نظر شرعی اشکالی ندارد.
١٥ – امتحان کردن فردی با دعوت او به گناه
امتحان کردن کسی جهت تحقیق با دعوت به گناه چه حکمی دارد؟
جایز نیست، امتحان کردن راه های بهتری دارد.
١٦ – اختلاف سن در ازدواج
چهل وهفت سال سن دارم ازنظر شرع اختلاف سن ازدواج چقدر باید باشد؟
اختلاف سن در ازدواج حدّ معینی ندارد ولی بهتر این است که فاصله زیادی نباشد تا پیوند آنها دوام بیشتری داشته باشد.
١٧ – سختگیری های والدین در مورد ازدواج
سختگیرى هاى بیش از حدّ برخى والدین در مورد مسائل مقدّماتى ازدواج (مهریّه و مانند آن) موجب محروم شدن جوانان از ازدوج مى شود، خواهشمند است بفرمایید عمل مذکور چه صورت دارد؟
سخت گیرى هاى بى مورد در امر مقدّس ازدواج جایز نیست; و چنانچه بر اثر این سخت گیریها برخى از ازدواج محروم شوند، و خداى ناکرده مرتکب گناهى شوند، کسانى که سخت گیرى کرده اند نیز در این مورد مسؤولند.
١٨ – مخالفت والدین با ازدواج فرزندان
برادر بزرگتر از خودم عاشق دخترى است، ولى پدر و مادرم مانع از عشق او هستند. و دلیل آنها این است که پدر آن دختر جزء اقوام یکى از قاتلین پسر عمّه ام مى باشد. آیا مطلب مذکور مانع ازدواج برادرم و آن دختر مى شود؟
اگر در فامیل ، یک نفر مرتکب خطایى شود، تمام آن فامیل بد نمى شوند. اگر واقعاً خانواده آن دختر خانواده خوبى هستند، ازدواج با او مانعى ندارد.

نامزدی


١ – مطالبه هدایای دوران نامزدی
داماد قبل از عروسى براى خانم خود مقدار قابل توجّهى وسایل زینتى از قبیل طلا و غیره به عنوان هدیه گرفته است به فرض این که دختر حاضر به عروسى نشود آیا داماد حّق مطالبه آن وسایل زینتى را دارد و آیا استفاده دختر بعد از اطّلاع از عدم رضایت داماد از آن زینت آلات جایز است؟
حق دارد، و تصرّف در آن از سوى دختر در فرض مسأله جایز نیست.
٢ – حدّ دیدن بدن دختر به قصد ازدواج
آیا پسر به قصد ازدواج می تواند به تمام بدن دختر مورد نظرش نگاه کند؟ از روی پیراهن نازک بدن نماچطور؟
به مقداری که در اینگونه موارد معمول است مانعی ندارد.
٣ – اجازه از شوهر برای بیرون رفتن دردوران نامزدی
در دوران نامزدی که زن در خانه پدری تشریف دارد هرگونه بیرون رفتن زن باید با اجازه شوهر باشد یا پدر زن؟ اگر با مرد باشد در صورت رعایت نکردن زن باتوجه به این نکته در طلاق مهریه شامل زن میشود یانه؟
در این دوران نه نفقه واجب است ونه اجازه گرفتن زن
٤ – وظیفه کسانی که عقد دائم خوانده اند ولی جواب آزمایش آنها همخوانی ندارد
اگر دختر و پسری آزمایش خون دادند ولی نتیجه آزمایش به گونه ای بود که با یکدیگر همخوانی نداشتند، در حالیکه صیغه عقد دائم قبلاً خوانده شده بود تکلیف آنها چیست؟
احتیاط آن است که اگر طرفین راضی باشند با طلاق از همدیگر جدا شوند مبادا فرزندان آنها دچار اشکال شوند.
٥ – حکم هدایای قبل از ازدواج
شیرینى دختر و پسرى را مى خورند، پسر و بزرگان او هدایایى را براى عروس و خانواده اش مى برند، در صورتى که نامزدى به هم بخورد و یا یکى از پسر و دختر بمیرند، حکم این هدایا چیست؟
آنچه مصرف نشده باید برگردانند، ولى نسبت به آنچه مصرف شده مدیون نیستند.
٦ – پولی که از داماد جهت تهیه جهیزیه دریافت شده
پولى را که پدر دختر از داماد جهت جهیزیّه دخترش مى گیرد در صورتى که از جهیزیّه زیاد بیاید آیا براى پدر دختر حلال است؟
اگر به صورت شرط ضمن العقد پول مزبور را جهت پدر قرار دهند مبلغ اضافى براى او حلال است و اگر آن پول را به نام دختر قرار داده باشند و جزء مهریّه باشد متعلّق به دختر است.


عروسی


١ – برگزاری جشن عروسی در ایام قمر در عقرب
قصد داریم در روزی که مصادف با سالروز ازدواج حضرت علی و حضرت فاطمه علیهما السلام است مراسم ازدواج بگیریم اما این تاریخ مقارن شده با قمر در عقرب که در روایات از ازدواج در این ایام نهی شده است بنده در مقابل این موضوع چه اقدامی کنم؟ آیا روایت درباره جاری کردن صیغه عقد است یا شامل مراسم جشن ازدواج هم می شود؟
این روایات شامل مراسم جشن ازدواج نمی شود.
٢ – حکم غنا در مراسم مختلف عروسی
آیا حکم جواز غنا در مجلس زفاف و عروسى، در مجلس شب عقد نیز جارى است؟
تفاوتى بین شب عقد و عروسى و سایر شبها نیست، و آهنگها و موسیقى هاى مناسب مجالس لهو و فساد، در هر حال حرام است.
٣ – شرائط مجلس عروسی اسلامی
یک مجلس عروسی اسلامی چگونه باید برکزار شود؟
مجلس عروسی اسلامی آن است که جشن و شادی و شادمانی، بدون ارتکاب گناه و کارهای حرام و خلاف شئونات انسان انجام می شود.
٤ – عکس گرفتن در مجالس عروسی
آیا خواهران مذهبى مى توانند در عروسى ها و عقدها که نوعاً بدحجاب و آرایش کرده هستند، جلو دوربین قرار بگیرند توسط خواهران عکاس عکس آنها گرفته بشود؟ ناگفته نماند ظاهر کردن چنین عکسهایى به دست مردان نامحرم مى باشد.
عکس گرفتن از زنان به وسیله زنان اشکالى ندارد، مگر این که به دست مردان بیگانه بیفتد و آنها را بشناسند و یا منشأ فساد شود.
٥ – دعوت از مطرب برای مجالس عروسی
متأسّفانه در یکى دو سال اخیر، عدّه اى براى عروسى فرزندان خود از افرادى به نام «مُطرِب» که داراى ابزار و آلات موسیقى بوده، و در عروسى ها ضمن آواز خواندن به رقص و پایکوبى نیز مى پردازند، دعوت به عمل مى آورند! با توجّه به آثار منفى حضور مطربان، دعوت از چنین افرادى و پول دادن به آنها شرعاً چه حکمى دارد؟
دعوت کردن از مطرب حرام است، و پول دادن به آنها گناه دیگرى است. علاقه مندان به اسلام و شیعیان اهل بیت اطهار(علیهم السلام) بایستى از این اعمال پرهیز کنند.
٦ – کاروانهای عروسی
حکم کاروانهاى عروسى که عروس را با بوق زدن و دست زدن در خیابانها مى برند چیست؟
این کارها مناسب اهل دین نیست.
٧ – دایره زدن در مراسم عروسی
دایره زدن در مجالس عروسى و غیر عروسى چه حکمى دارد؟
حکم دایره زدن حکم سایر آلات موسیقى است و فرقى میان مجالس عروسى و غیر آن نمى باشد (بنابر احتیاط واجب).
٨ – غنا در مراسم عروسی و غیر آن
بنابر قول بعضى از فقها غنا در مجالس عروسى استثنا شده است، نظر مبارک حضرت عالى چیست؟
فرقى میان مجالس عروسى و غیر عروسى (بنابر احتیاط) نیست.
٩ – نواختن دف در عروسی ها
اگر بخواهیم در مجلس عروسی به جای رقص و آهنگ های مبتذل با خواندن اشعار ائمه و شعر های سنتی عروسی دف هم بنوازیم آیا حرام است؟
خواندن شعرهای سنتی اشکالی ندارد ولی نواختن دف اشکال دارد.
١٠ – ایجاد کاروان های عروسی
گُل کارى کردن ماشین، و بوق زدن در سطح شهر، اگر موجب جلب نظر نامحرم به داخل ماشین، یا باعث اذیّت و مزاحمت مردم شود، چه حکمى دارد؟
اگر براى مردم تولید مزاحمت کند، اشکال دارد.
١١ – گرفتن پول شاباش
با توجّه به این که به جز رقص همسر براى همسر، بقیّه رقص ها اشکال دارد، لطفاً بفرمایید: پولى که به عنوان شاباش در مجالس رقص، به ویژه عروسى ها، به کسى که مى رقصد مى دهند، براى دهنده و گیرنده آن، از نظر شرعى چه حکمى دارد؟
دادن و گرفتن این پول ها جایز نیست.
١٢ – ورود کاروان های عروسی به اماکن مقدسه
مدّتى است که کاروانهاى عروسى به آستان مقدّس حضرت محمّد بن موسى الکاظم(علیه السلام)ـ سبز قبا ـ مى آیند. ولى متأسّفانه به دلیل عدم رعایت حجاب و پوشش اسلامى کامل توسّط عروس و دامادها، و این که بعضى از آنها تنها به فیلمبردارى و عکّاسى و نماد قرار دادن ضریح متبرّک قناعت مى کنند، موجبات توهین و بى حرمتى نسبت به حریم مقدّس آن حضرت را فراهم آورده اند. ممانعت از ورود کاروانهاى عروسى به داخل اماکن مذهبى چه حکمى دارد؟
لازم است این کاروانها جهات شرعى و شؤون آن اماکن متبرّکه را رعایت کنند، و مسؤولین این اماکن مقدّسه باید از طرق صحیح، از جمله نصب پلاکاردهایى هشدار دهنده، و توزیع اوراق چاپى، و تذکرات پى در پى، به گونه اى که به درگیرى و خشونت منتهى نشود، مسأله را دنبال کنند.
١٣ – نگاه کردن به رقص
آیا نگاه کردن به رقص جایز است؟
نظر کردن به رقص حکم خود آن را دارد.
١٤ – رقص زن برای شوهر
اگر اجازه رقص زن برای شوهرش را میدهید آیا نباید زن آن را از راه حرامی چون کلاس رقص و گوش کردن ترانه مطرب یاد گرفته باشد؟
توجه داشته باشید که رقص زن برای شوهرش جایز است، نه واجب که مقدمات آن هم واجب باشد.
١٥ – رقص در مجالس عروسی
آیا رقص در مجالس عروسى جایز است؟
رقص منشأ فساد است و اشکال دارد خواه رقص زن براى زن یا مردبراى مرد و یا زنان براى مردان باشد ولى رقص زن براى همسرش اشکال ندارد.
١٦ – نگاه به رقص دیگران
آیا نگاه به رقص هم حرام می باشد؟
نگاه به رقص هم حکم رقص را دارد.
١٧ – رقص از نظر شرع
تعریف رقص از نظر شرعى چیست؟ و حکم آن به نظر حضرتعالى چه مى باشد؟
تنها رقص زن براى شوهرش جایز است، و بقیّه اشکال دارد، و رقص یک امر عرفى است، و آن حرکات موزونى است که افراد مطّلِع تصدیق کنند مصداق رقص است، و اگر مصادیق مشکوکى پیدا کرد حرام نیست.
١٨ – رقصیدن در تنهایی
اگر انسان در تنهایی برقصد و کسی پیش او نباشد رقص او اشکال دارد و حرام است؟
اشکال ندارد.
١٩ – دست زدن هماهنگ در مجالس
آیا دست زدن هماهنگ و مرتّب، یا نامرتّب، در مجالس مولودى ائمّه اطهار(علیهم السلام) جایز است؟ آیا با احترام و قداست این مجالس سازگار است؟ شرکت در این مجالس، که جهت اظهار شادى به دست زدن مشغول مى شوند، چه حکمى دارد؟
کف زدن مانعى ندارد; امّا در مساجد و حسینیّه ها باید ترک شود.
٢٠ – دست زدن در مجالس شادی ائمه (علیهم السلام)
دست زدن همراه با مدّاحى در مجالس شادى ائمّه معصومین(علیهم السلام) و روزهاى تولّد آنها از نظر شرعى چه حکمى دارد؟
دست زدن اگر با امور حرام دیگرى مقرون نباشد حرام نیست، ولى در مساجد و حسینیّه ها از آن پرهیز کنید.