دکتر علیرضا متحدی

فضایی برای انتشار مطالب حقوقی و روانشناسی

فضایی برای انتشار مطالب حقوقی و روانشناسی

مرد خردمند هنر پیشه را
عمر دو بایست در این روزگار
تا به یکی تجربه اندوختن
با دگری تجربه بردن به کار!

مهمترین ابزار قدرت و موفقیت در زمانه حاضر "آگاهی" است. اگر افراد قبل از هر اقدامی جستجوی اطلاعات نمایند، و اگر صاحبان دانش و تجربه و اندیشه، احساس وظیفه کنند که تجربیات مفید خود را در اختیار دیگران قرار دهند، همه خواهند توانست با انتخاب ها و تصمیمات درست تر، جلو خسارات و شکستها را گرفته و استفاده بهتری از عمر و انرژی خود داشته باشند.

در این پیج اطلاعاتی در حوزه حقوق و روانشناسی که دارای جذابیت، و عمدتا مورد نیاز مردم است منتشر می شود. باشد که مورد رضایت و استفاده قرار گیرد.
همچنین تلاش می شود در حد امکان سوالات حقوقی عزیزان را پاسخگو باشیم. می توانید سوالات خود را در پیامرسانهای داخلی مطرح فرمایید. در اولین فرصت و در حد مقدورات پاسخ کافی ارائه خواهد شد.

تابلو اعلانات

۲ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «تمکین عام و خاص» ثبت شده است


به محض اینکه خطبه عقد به صورت صحیح جاری گردد، زن و مرد همسر یکدیگر محسوب شده و به لحاظ شرعی و قانونی می توانند هرگونه بهره ای از یکدیگر ببرند. بنابراین رابطه جنسی زن و شوهر و حتی صاحب فرزند شدن ایشان هیچگونه منعی ندارد. اما عرفاً به زن و شوهرهای جوان توصیه می شود در دوران عقد و پیش از شروع زندگی مشترک از رابطه جنسی بایکدیگر پرهیز نمایند. دلیل آن را در ادامه توضیح خواهیم داد.


.

در هنگام ازدواج زن و مردی که تقریباً آشنایی با یکدیگر ندارند، تصمیم می گیرند که تشکیل خانواده داده و باقی عمرشان را در کنار یکدیگر سپری کنند. طبیعتاً شناخت کافی برای شروع زندگی مشترک در مدت کوتاه حاصل نمی شود، و زن و مرد باید مدتی با یکدیگر معاشرت کنند تا بتوانند شناخت کافی از خصوصیات شخصیتی و رفتاری هم بدست آورند. این معاشرت معمولاً در دوران نامزدی صورت می پذیرد.

پس از دوران نامزدی و حصول توافقات کلی، مراسم عقد برگزار شده و زن و شوهر به صورت رسمی ازدواج می نمایند. به طور معمول دوران اولیه ازدواج را به عنوان دوران عقد می شناسیم. دوران عقد مدتی به طول می انجامد و پس از کسب آمادگی ها و تهیه مقدمات لازم مراسم عروسی برگزار شده و زندگی مشترک رسماً آغاز می شود.

درست است که به محض عقد، طرفین زن و شوهر محسوب می شوند و هیچگونه تشریفات یا مجوزهای دیگری برای کامجویی از یکدیگر لازم نیست، اما عرفاً رابطه جنسی و یا باردار شدن در دوران عقد از سوی جامعه قبیح و زشت تصور می شود. زوجین جوان این قبیح بودن را نتیجه بی اطلاعی بزرگترها و تعصب و سختگیری بیجای جامعه می دانند، و معتقدند شرعاً و قانوناً ایشان زن و شوهر هستند و هیچ مانعی برای رابطه کامل با یکدیگر ندارند. کسی نیز دلیل منطقی مخالفت جامعه، و توصیه به زوجین جوان و خصوصاً خانمها برای پرهیز از رابطه جنسی را به درستی بیان نمی کند.

واقعیت این است که در قوانین حق و حقوقی برای خانمها در نظر گرفته شده است که با برقراری اولین رابطه جنسی، آن حقوق از بین می رود. در ادامه دو مورد از مهمترین این حقوق را ذکر خواهیم کرد.

با توجه به آمارهای موجود در جامعه، عقد ازدواج رابطه ای مستحکم و پایدار محسوب نمی شود. بسیاری از ازدواجها در همان سال اول به طلاق منجر می شود. اساساً دوران نامزدی و عقد برای شناخت بیشتر طرفین از یکدیگر است و به راحتی ممکن است در این دوران زوجین دچار اختلاف شده و به این نتیجه برسند که در انتخاب خود اشتباه کرده اند. اگر اختلاف ایجاد شود و زوجین متارکه کنند، در صورتی که خانم دوشیزه باشد، بعد از طلاق اسم شوهر سابق از شناسنامه خانم پاک می شود. ولی در صورتی که دوشیزه نباشد، اسم شوهر مطلقه در شناسنامه باقی خواهد ماند تا زمانی که خانم مجدداً ازدواج نماید.

حق دیگری که با اولین ارتباط جنسی از خانم سلب می شود، حق حبس او است. ماده 1085 قانون مدنی بیان می دارد زن می تواند تا زمانی که مهریه به او تسلیم نشده است، از ایفای وظایفی که در برابر شوهر دارد امتناع کند. وظایف زن در برابر شوهر که از آن به عنوان تمکین نام برده می شود، گستره وسیعی از تکالیف را شامل می شود، همچون حق تعیین محل سکونت زوجه، حق تحصیل، حق اشتغال، کامجویی جنسی، و .... در صورتی که زوجه وظایف خود در برابر شوهر را انجام ندهد، دادگاه به درخواست شوهر او را محکوم به تمکین نموده و ضمانت اجرای آن نیز عدم پرداخت نفقه و اجازه ازدواج مجدد شوهر بدون ایجاد حق طلاق برای خانم است....

این در حالی است که اگر زوجه دوشیزه باشد، می تواند تمکین از شوهر را مشروط به پرداخت کامل مهریه اش نموده و تا زمانی که مهریه پرداخت نشده است، از ایفای وظایف خود در برابر شوهر امتناع نماید و این عدم تمکین، حق نفقه او را نیز از بین نمی برد.

طبیعی است که هنگام بروز اختلافات خانوادگی، برخوردار بودن از این حقوق قانونی می تواند بسیار راه گشا بوده و موجب شود زودتر و بهتر بتوانید زندگی خود را مدیریت کنید و مشکلات را حل نمایید. بنابراین خصوصاً به خانمها توصیه می شود تا وقتی که از ادامه زندگی مشترک کاملاً مطمئن نشده اید، و مدتی را در کنار همسرتان نگذرانده اید، جداً از برقراری رابطه جنسی با همسر خود پرهیز نمایید. در زیر یک نمونه رای دادگاه که در آن با استفاده از حق حبس خانم مانع صدور حکم محکومیت به تمکین شدیم را ملاحظه می فرمایید:

.

.

رأی تمکین


ازدواج دارای ابعاد و ویژگی های متعددی است. یکی از پررنگ ترین جنبه های آن مسائل شرعی و فقهی در ارتباطات اعضای خانواده است. در ادامه فتاوای مرجع تقلید حضرت آیت الله مکارم شیرازی، در خصوص موضوعات مربوط به ازدواج و زناشویی آورده شده است. هرچند ممکن است افراد مقلد ایشان نباشند، اما با مطالعه استفتائات احکام شرعی موضوع حدوداً مشخص خواهد شد:


.

عناوین اصلی:

عقد دائم فسخ نکاح
عقد موقت .                             .
مسائل جنسی
طلاق نگاه
متفرقه روابط زن و مرد
اولاد محرم و نامحرم
ازدواج با سایر فرق وطی به شبهه
ازدواج های حرام مقدمات ازدواج


عناوین فرعی:

صیغه عقد دائم
.                                   . نشوز
شروط ضمن عقد نفقه
مهریه اجازه پدر
تمکین اطاعت از همسر
احکام عقد دائم معاشرت زن و شوهر


احکام  عقد دائم / تمکین:

١ – به تأخیر انداختن تمکین از سوی زن
آیا زن حق دارد در برابر در خواست مرد برای تمکین در حد چند ساعت مهلت بخواهد؟برای مثال بگوید بعد از انجام این تکلیف می آیم؟
در صورتی که وقت طولانی نباشد مانعی ندارد
٢ – تقسیط مهریه و وجوب تمکین
در مورد فتوای اخیر معظم له در مورد مهریه های مشکل دار، با توجه به عندالمطالبه بودن آن و عدم پرداخت به صورت یک جا و تقسیط توسط دادگاه دلیل فتوای به تمکین توسط زوجه چه مفهوم منطقی دارد؟ (با توجه به علم و اراده ی مستقل زوج در بدو عقد) و اصلاً چه تناسبی با عدالت اسلامی و رعایت حقوق زن دارد؟ بدون شک شرع مقدس راه حل بهتر و عقل پسندی ارائه داده است، لطفاً بیان کنید.
مهریه مانند سایر بدهی هاست که اگر بدهکار نتواند یک جا بپردازد باید به اقساط بپردازد و اگر مهریه به صورت اقساط تبدیل شود، حق حبس با گرفتن قسط اول برطرف می شود زیرا در آن موقع زوجه مسئول پرداخت اقساط دیگر که موعد آن نرسیده نیست.
٣ – طلاق زنی که تمکین نمی کند
همسر این جانب نسبت به احکام اسلامى بى اعتناست و تمکین نمى کند و هنوز غیر مدخوله است، آیا مى توانم او را طلاق دهم؟ طلاق او از چه نوعى است و حکم مهریّه او چیست؟
سزاوار است مدّتى با او مدارا کنید و او را نصیحت کرده و به او محبّت نمایید شاید تدریجاً عوض شود و کار به طلاق نکشد و در غیر واجبات و محرّمات زیاد سختگیرى ننمایید، اگر نتیجه نگرفتید مى توانید از او جدا شوید، ولى چون مطابق آنچه نوشته اید این زن ناشزه و غیر مدخوله است حقّ نفقه ندارد و اگر او بخواهد طلاق بگیرد، طلاق او طلاق خلع است و جز از طریق بذل مهریّه یا مانند آن و رضایت زوج امکان پذیر نیست.
٤ – ارتباط نفقه با تمکین
آیا درست است که اگر شوهر نفقه در شأن همسرش را تامین نکند چه عمداً و چه به خاطر فقر و ... زن مادامی که زن اوست باید تمکین داشته باشد؟
پرداختن نفقه وظیفه ای است و تمکین وظیفه ای دیگر و تمکین مشروط به پرداخت نفقه نیست ولی زن می تواند به حاکم شرع مراجعه کرده و حقوق خود را استیفا کند یا جدا شود.
٥ – نهی همسر از انجام مستحبات
اگر زن به خاطر انجام مستحبات زیاد، دچار خستگى مفرط شود به طورى که مرد نتواند تمتّعات لازم را از او ببرد، آیا مرد حق دارد او را از انجام چنین مستحباتى نهى نماید و آیا اطاعت از شوهر در این جا لازم است؟
مرد نمى تواند او را نهى کند مگر به طور کلّى تمتّع از بین برود و در این صورت چون مزاحم حقّ شوهر است زن بدون اجازه او نمى تواند اقدام کند.
٦ – عدم تمکین زن قبل ازگرفتن مهریه
غالب فقهاى شیعه فرموده اند زوجه حق دارد مهر غیر مؤجّل را مطالبه و قبل از دخول مى تواند از تمکین تا گرفتن مهر امتناع نماید و نیز فرموده اند در صورت بذل تمکین به فرض دریافت مهر (تمکین تعلیقى) استحقاق نفقه نیز دارد. آیا حقّ امتناع زوجه از تمکین مختص به دخول است یا شامل سایر استمتاعات و یا اطاعت از زوج در امور لازم (از قبیل اقامت در منزل شوهر یا مسافرت با رضایت وى) نیز مى گردد به نحوى که اگر در این امور از شوهر اطاعت نکند ناشزه محسوب مى شود؟
ظاهر این است که زن مى تواند بدون گرفتن مهر معجّل خود را مطلقاً تسلیم شوهر نکند و در این مدّت بر زوج واجب است نفقه او را بدهد.
٧ – ادعای زوج و زوجه در مورد تمکین
اگر زوجه مدعى تمکین تعلیقى بشود و زوج اظهار نماید که همسرش اهل تمکین حتّى در صورت دریافت مهر نیست و قراینى هم در حدّ افاده احتمال بر صحّت اظهارات زوج وجود داشته باشد آیا به صرف ادّعاى زوجه، شوهر ملزم به پرداخت نفقه مى گردد و یا این که فصل خصومت باید از طریق اقامه بیّنه و یمین به عمل آید و بنابراین چه کسى مدعى و یا منکر شناخته مى شود؟
هرگاه ظاهر حال زوجه اى که نزد مرد زندگى مى کند تمکین مى باشد و شوهر ادعاى خلاف آن را کند باید ثابت نماید و اگر ظاهر حال عکس آن باشد ادّعاى زوج مقبول است.
٨ – عدم تمکین به خاطر تهمت
آیا زن مى تواند به دلیل آن که به من تهمت زده اى و یا آبروى مرا پیش دوستان و نزدیکان با سخنان تهمت آمیز برده اى خود را بر شوهر رسمى و شرعى خود حرام کند و با دیدنش در حجاب شود و از او تمکین عام و خاص نکند؟ اگر چه شوهر بارها به پاکى او اعتراف و از او به نحوى دلجویى کرده باشد؟
زن حق ندارد به این اعذار ازتمکین خوددارى کند و اگرشوهر به او تهمت زده، باید نزد حاکم شرع برود و مجازات او را بخواهد، مگر این که زن او را ببخشد.
٩ – عندالمطالبه و عندالاستطاعة بودن مهریه
زن و مردى و یا اولیا و بزرگان آنها قراردادى بین خودشان مى گذارند، مهریّه را هم تعیین مى نمایند، سپس مبلغ دویست هزار تومان از مهریّه نقداً داده مى شود و بقیّه بر ذمّه زوج مى باشد و ارتکاز عرفى بر این است که پس از انجام مراسم عروسى زوجه مى تواند مطالبه نماید و زوج هم باید عندالقدره بپردازد همان طورى که علماى گذشته در عقدنامه ها مى نوشتند (فلها المطالبه بشرط التمکین وله الاداء عندالقدره والامکان) ولى در این زمان دفاتر رسمى ازدواج بناى مذکور را در نظر نگرفته و مى نویسند که زوج باید عندالمطالبه پرداخت نماید و روى این اصل وقتى که اختلافى در بین آنها واقع مى شود زن مى گوید مادامى که شوهر مهریه را نقداً نپردازد حاضر به تمکین نخواهد شد باید نفقه او را هم بدهد آیا زوجه چنین حقّى را دارد؟
در صورتی که شرط شده باشد مهریه را عندالمطالبه بپردازد زن حق مطالبه مهر را دارد و اگر عدم تمکین به استناد عدم پرداخت مهریه باشد حق نفقه نیز دارد و اگر شرط شده باشد و یا قرینه از جهت عرف و عادت وجود داشته باشد که عندالقدرة و الاستطاعة بپردازد در صورت عدم توانایی شوهر، زن حق مطالبه ندارد و اگر تمکین ننماید حق نفقه ندارد
١٠ – مطالبه مهریه قبل از تمکین
هرگاه زن جز به گرفتن مهر، حاضر به تمکین نباشد و شوهر قادر بر اداى مهر نباشد و در عین حال مى گوید: طلاق نمى دهم و تا پایان عمر نفقه مى دهم حکم این مسأله چیست؟
اولا; زن حق دارد قبل از تمکین، مطالبه مهر کند، حتّى اگر شوهر قدرت پرداخت مهریه را نداشته باشد.
ثانیاً; اگر شوهر مهر ندارد باید نفقه را بدهد.
ثالثاً; اگر این امر مدّتها ادامه یابد و باعث ضرر و زیان زوجه یا عسر و حرج شدید او شود حاکم شرع مرد را وادار به طلاق مى کند و اگر طلاق نداد حاکم شرع طلاق مى دهد و نصف مهر برذمّه زوج مى ماند تا وقتى که قدرت پرداخت پیدا کند.
١١ – مطالبه مهریه قبل از تمکین
هرگاه زن جز به گرفتن مهر، حاضر به تمکین نباشد و شوهر قادر بر اداى مهر نباشد و در عین حال مى گوید: طلاق نمى دهم و تا پایان عمر نفقه مى دهم حکم این مسأله چیست؟
اولا; زن حق دارد قبل از تمکین، مطالبه مهر کند، حتّى اگر شوهر قدرت پرداخت مهریه را نداشته باشد.
ثانیاً; اگر شوهر مهر ندارد باید نفقه را بدهد.
ثالثاً; اگر این امر مدّتها ادامه یابد و باعث ضرر و زیان زوجه یا عسر و حرج شدید او شود حاکم شرع مرد را وادار به طلاق مى کند و اگر طلاق نداد حاکم شرع طلاق مى دهد و نصف مهر برذمّه زوج مى ماند تا وقتى که قدرت پرداخت پیدا کند.
١٢ – شرط تعداد دفعات تمکین
اگر زن دائمى شرط کند که هفته اى فقط یکى دوبار تمکین کند، آیا این شرط صحیح است؟
چنانچه طرفین به این شرط راضى شده باشند این شرط صحیح است.
١٣ – خودداری از تمکین در صورت پرداخت نشدن نفقه
عدم تمکین زن، در صورت امتناع مرد از پرداخت نفقه، چه حکمى دارد؟
احتیاط واجب آن است که زن از تمکین خوددارى نکند; ولى مى تواند با اجازه حاکم شرع از اموال او به مقدار نفقه خود بردارد.
١٤ – نرفتن به خانه شوهر به علت عدم دریافت اجناس مورد توافق
اگر زوجه رفتن به خانه شوهر را منوط به دریافت اجناس مورد توافق (غیر از مهریه) نماید، و زوج از تحویل آن امتناع ورزد، بفرمایید:

الف) آیا زوجه چنین حقّى دارد؟

ب) در صورت خوددارى از رفتن به خانه شوهر، آیا استحقاق نفقه دارد؟
هرگاه شرایط مذکور در ضمن عقد، نه به عنوان مهریّه، مطرح شده باشد، زوجه حق ندارد رفتن خود را به خانه شوهر منوط به آن کند، هر چند حقّ مطالبه و الزام به آن را دارد.
١٥ – معنی تمکین
با سلام: از نظر شرعی تمکین زن به چه معنا است آیا زنی که مدتی در خانه شوهرباشدوبا شوهرش مضاجعه میکند تمکین کرده یا نه واگر مردبنا به عللی دخولی انجام ندهد ولی با زن مضاجعه کند می شود گفت که زن تمکین نکرده وآیا مضاجعه وتقبیل وبوسیدن ودیدن بدن برهنه ولمس کردن وهم خوابی (به صورت لخت کنار همدیگرولذت بردن از هم ولی دخول انجام ندادن مرد)تمکین نیست؟
هرگاه زن آماده بهره گرفتن متعارف جنسی است تمکین کرده هر چند مرداز او استفاده نکند.